«ΣΟΝΑΤΑ ΣΕ ΚΛΕΙΣΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ»Πληγές του παρελθόντοςΟ σκηνοθέτης Αντριάν Σιτάρου μιλά για την ταινία του Επιμέλεια - μετάφραση:Στράτος ΚερσανίδηςΣτις 22 Μαρτίου 1965, τρεις μέρες μετά το θάνατο του Γκεόργκε Γκεοργκίου Ντεζ, ο Νικολάε Τσαουσέσκου εξελέγη στη θέση του γενικού γραμματέα του Εργατικού Κόμματος Ρουμανίας. Ο νέος ηγέτης, ο οποίος αρχικά απολάμβανε μεγάλης δημοφιλίας, κυρίως λόγω της αποστασιοποίησης της χώρας από την ΕΣΣΔ, μετονόμασε το κόμμα σε Κομμουνιστικό και τη Λαϊκή Δημοκρατία, σε Σοσιαλιστική.
Ένα χρόνο περίπου μετά, με το Προεδρικό Διάταγμα 770, απαγορεύτηκαν σε όλη τη χώρα οι αμβλώσεις. Έτσι, χιλιάδες γυναίκες κατέφυγαν στην παράνομη διακοπή της εγκυμοσύνης, με αποτέλεσμα πολλές από αυτές είτε να πεθάνουν είτε να αντιμετωπίσουν ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία τους. Σε συνδυασμό μάλιστα με την απαγόρευση της χρήσης αντισυλληπτικών χαπιών, το πρόβλημα οξύνθηκε ακόμη περισσότερο.
Το θέμα της παράνομης άμβλωσης απασχόλησε το σκηνοθέτη Κριστιάν Μουντζίου, έναν από τους βασικούς εκπροσώπους του λεγόμενου Νέου Κύματος στο ρουμάνικο κινηματογράφο, στην ταινία του «4 μήνες, 3 εβδομάδες και 2 ημέρες», που γυρίστηκε το 2007 και κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα στις Κάνες. Μια κοπέλα, τα τελευταία χρόνια πριν από την πτώση του καθεστώτος, αναγκάζεται να καταφύγει στην παράνομη διακοπή της εγκυμοσύνης της.
Τώρα, με αφετηρία το ίδιο θέμα, ο Αντριάν Σιτάρου, στην ταινία του «Σονάτα σε κλειστό δωμάτιο» (Ilegitim), ανιχνεύει τις πληγές του παρελθόντος και αναδεικνύει ένα θέμα ταμπού, όχι μόνον της ρουμάνικης κοινωνίας.
Ο Βίκτορ είναι ένας ηλικιωμένος άνδρας ο οποίος απολαμβάνει ένα οικογενειακό δείπνο μαζί με τα τέσσερα παιδιά του και τους συντρόφους τους. Όμως η όμορφη ατμόσφαιρα θα χαλάσει όταν ένας από τους γιους του, ο Κόσμα, θα αναφέρει πως ο Βίκτορ, πριν από το 1989 και σύμφωνα με στοιχεία που έχουν έρθει στο φως, κατέδιδε στην αστυνομία γυναίκες που ήθελαν να κάνουν έκτρωση. Εκείνος θα προσπαθήσει να υπερασπιστεί τη θέση του, λέγοντας πως η Σάσα και ο Ρόμι, τα δίδυμα παιδιά του, ήρθαν στη ζωή επειδή ο ίδιος ήταν εναντίον των αμβλώσεων. Μετά από λίγο καιρό, η Σάσα θα μείνει έγκυος, η εγκυμοσύνη της μόνον επιθυμητή δεν είναι και ο Βίκτορ θα βρεθεί μπροστά σε ένα μεγάλο δίλημμα που θα τον φέρει αντιμέτωπο με τα πιστεύω του.
Ο λόγος στο σκηνοθέτηΟ σκηνοθέτης, Αντριάν Σιτάρου, παραχώρησε συνέντευξη στο ρουμανικό πρακτορείο ειδήσεων Άτζερπρες. Δημοσιεύουμε αποσπάσματά της.
Ο ρουμανικός τίτλος της ταινίας είναι «νόθος» ή «παράνομος» (σημ.: Ilegitim, έχει διπλή σημασία). Ερωτώμενος σχετικά ο σκηνοθέτης, σημειώνει: «Επειδή πρόκειται για τη νομιμότητα και την παρανομία ιδωμένη από πολλές απόψεις. Ακόμη και η ταινία έγινε “παράνομα” δηλαδή χωρίς καμία υποστήριξη».
Για την επιλογή του θέματος, είπε: «Ήρθε μια μέρα η Αλίνα Γκριγκόρε (σημ.: πρωταγωνίστρια στην ταινία) και μου πρότεινε να κάνουμε μια ταινία με τους μαθητές της σχολής της. Είχε μαζί της και ένα κείμενο. Εγώ της είπα πως είναι καλύτερα να μην κάνουμε μια ταινία με το συνηθισμένο τρόπο αλλά να αρχίσουμε χωρίς σενάριο. Το καλό είναι πως η ίδια είχε στο μυαλό της κάποιους πολύ καλά δομημένους χαρακτήρ��ς. Ξεκινήσαμε και οι ιδέες ήρθαν στην πορεία. Επηρεαστήκαμε μεταξύ μας, δεν βασιστήκαμε σε κάποιο σενάριο. Και γυρίσαμε τις σκηνές μονομιάς, όπως συμβαίνει στην πραγματική ζωή. Ήθελα η ταινία να είναι σαν ντοκιμαντέρ αλλά με φανταστικούς χαρακτήρες».
Για το άν η ταινία θέλει να μεταδώσει κάποιο μήνυμα, απάντησε: «Το μόνο που θέλω να πω είναι πως “πριν πετροβολήσουμε κάποιον, ας δούμε πρώτα τα δικά μας λάθη”. Δεν προσπάθησα να μεταδώσω κανένα μήνυμα, παρά μόνο να μιλήσω για τα δικά μας διλήμματα και τις δικές μας προκαταλήψεις».
Για το εάν η ταινία αφορά τη Ρουμανία, λέει πως «αγγίζει ένα παγκόσμιο ζήτημα. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, εμπνευστήκαμε και μελετήσαμε παρόμοιες περιπτώσεις στη Γερμανία, δηλαδή με αδέλφια που επιθυμούσαν να ζουν μαζί. Μελέτησα και άλλες περιπτώσεις, σε άλλες χώρες και πιστεύω πως αυτό γίνεται αντιληπτό στην ταινία. Δεν είναι ένα θέμα που αφορά αποκλειστικά τη χώρα μας, δεν είμαστε η μοναδική χώρα στον κόσμο που έχει ταμπού σχετικά με την αιμομιξία».
Και ο Αντριάν Σιτάρου καταλήγει: «Θέλω το κοινό να δει την ταινία και να βρεθεί απέναντι σε ένα θέμα ταμπού. Και να αναρωτηθεί μαζί μου για το τι είναι σωστό και τι λάθος. Θα δούμε ένα ζήτημα υπό διαφορετικό πρίσμα. Κι ακόμη κάποιους εξαιρετικές ερμηνείες από τους ηθοποιούς».
strakersan@gmail.comkersanidis.wordpress.com ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ Εκτός από τη «Σονάτα σε κλειστό δωμάτιο», προβάλλονται οι εξής επτά ταινίες:
«Ma Ma» του Χούλιο Μέντεμ: Η Μάγδα μαθαίνει πως πάσχει από καρκίνο του μαστού, ενώ ο άντρας της την έχει εγκαταλείψει. Ο Αρτούρο χάνει τη γυναίκα και την κόρη του σε δυστύχημα. Η Μάγδα και ο Αρτούρο γνωρίζονται κάτω από τραγικές συνθήκες. Η ζωή τους φαίνεται να βρίσκει το δρόμο της μόνο που οι δυσκολίες θα ξαναέρθουν για να ταράξουν την ηρεμία τους. Πολύ δυνατή δραματική ταινία, η οποία θέτει μια σειρά από ζητήματα που δεν είναι καθόλου μακριά μας. Βρίσκονται στο πλάι μας, καθημερινά αντικρίζουμε το χωρισμό, την αρρώστια, την αγάπη, τη συντροφικότητα, το θάνατο. Και όλα αυτά είναι ζωή. Και η ζωή συνεχίζεται όπως μας λέει τελικά το πικρά αισιόδοξο φινάλε της ταινίας.
«Μη σβήσεις το φως» (Light out) του Ντέιβιντ Σάντμπεργκ: Μια παράξενη οντότητα που ζει στο σκοτάδι αναστατώνει τη ζωή της Ρεμπέκα και του αδελφού της Μάρτιν. Τι σχέση έχει η μητέρα τους με όλα αυτά; Ταινία τρόμου, η οποία δεν στερείται κάποιου ενδιαφέροντος, αλλά δεν παύει να κινείται εντός συγκεκριμένων ορίων χωρίς να ξεφεύγει από τα κλισέ.
«Ηρωικοί πιονιέροι» (Pionery -Geroi) της Νατάλια Κουντριάσοβα: Το 1987, η Όλγκα η Κάτια κι ο Αντρέι, μπαίνουν στους Πιονέρους και ονειρεύονται κατορθώματα που θα τους κάνουν ήρωες της σοβιετικής τους πατρίδας. Όμως τα χρόνια πέρασαν και όλα άλλαξαν. Έχουν πιάσει τα 30 και η ζωή τους έχει αλλάξει εντελώς. Επιτυχημένοι επαγγελματικά, ζουν σε έναν κόσμο μεταλλαγμένων ιδανικών. Τώρα πλέον κανείς δεν ενδιαφέρεται για το κοινό καλό, τα ευγενή ιδεώδη έχουν μετατραπεί σε κυνήγι υλικών αγαθών και συσσώρευση πλούτου. Κάτι όμως σιγοκαίει βαθιά μέσα τους.
«Deepwater Horizon» του Πίτερ Μπεργκ: Μια από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές συνέβη στις 20 Απριλίου 2010, μετά από έκρηξη σε πλατφόρμα πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού. Στην πλατφόρμα βρισκόταν 126 άνθρωποι και η έκρηξη προκάλεσε τη μεγαλύτερη διαρροή πετρελαίου στην ιστορία με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το περιβάλλον. Η ταινία καταγράφει τα τραγικά γεγονότα, τον ηρωισμό και τον αλτρουισμό των ανθρώπων που βρέθηκαν μέσα στην κόλαση της φωτιάς. Μια τραγωδία που έμελλε να σημαδέψει τις ζωές όλων τους.
«Μις Πέρεγκριν - Στέγη για ασυνήθιστα παιδιά» (Miss Peregrine’s - Home for peculiar children) του Τιμ Μπάρτον: Στον παράξενο αυτό τόπο ζουν κάποιοι ένοικοι με υπεράνθρωπες ικανότητες. Ο Τζέικ πρέπει να ανακαλύψει ποιοι είναι οι εχθροί του και από ποιους κινδυνεύει. Περιπέτεια φαντασίας από τον μετρ του είδους, Τιμ Μπάρτον.
«Αναμνήσεις» (Les souvenirs) του Ζαν Πολ Ρουβέ: Ο Ρομέν φιλοδοξεί να γίνει συγγραφέας αλλά προς το παρόν εργάζεται νυχτερινός θυρωρός σε ξενοδοχείο. Όταν εξαφανίζεται η γιαγιά του από το γηροκομείο αναλαμβάνει να την βρει. Τρυφερή ταινία για τα γηρατειά και το αμείλικτο του χρόνου, μέσα από την όμορφη σχέση του εγγονού με τη γιαγιά του.
«Μπάρμπι: Στην περιπέτεια του διαστήματος» (Barbie: Star light adventure) των Άντριου Ταν, Μάικλ Γκογκέν: Η γαλαξιακή πριγκίπισσα Μπάρμπι πετάει στο διάστημα πάνω στο αιωρούμενο πατίνι της έχοντας μαζί της το αξιολάτρευτο και πιστό κατοικίδιό της.
Σινεφίλ