Την περασμένη Κυριακή (25/9/2016) διεξήχθησαν εκλογές για την ανάδειξη της τοπικής Βουλής στις Αυτονομίες (Περιφέρειες) της Γαλίθια και του Εουσκάδι (Χώρα των Βάσκων). Όπως γράφαμε στο προηγούμενο φύλλο της εποχής, «..τα αποτελέσματα συνιστούν κρίσιμο παράγοντα των εξελίξεων στο ισπανικό κράτος (...) Τα όποια εκλογικά αποτελέσματα των σημερινών εκλογών αναμένεται να τροφοδοτήσουν τις εσωτερικές διεργασίες – αντιπαραθέσεις των κομμάτων, ιδιαίτερα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα (Σ.Κ - PSOE) και το Ποδέμος». Όντως, τα αρνητικά εκλογικά αποτελέσματα του Σ.Κ και τα στενά χρονικά περιθώρια για τη λήψη της κρίσιμη απόφασης σχετικά με το «ναι» ή «όχι» σε στήριξη κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος (Λ.Κ) μέσω αποχής στη σχετική ψηφοφορία στη Βουλή, επιτάχυναν τις εξελίξεις στο Σ.Κ και όξυναν τη σοβούσα ιδεολογική και πολιτική του κρίση.
Στις 31 Οκτωβρίου ή θα έχει σχηματιστεί κυβέρνηση ή η Βουλή διαλύεται και προκηρύσσονται εκλογές για το Δεκέμβρη. Μέχρι τότε, η πιθανότερη εξέλιξη είναι η διάσπαση του Σ.Κ και ο σχηματισμός κυβέρνησης μειοψηφίας της Δεξιάς με πρωθυπουργό τον Μ. Ραχόι, αφού έχει ήδη εξασφαλιστεί η στήριξη των Πολιτών και της μισής περίπου κοινοβουλευτικής ομάδας του Σ.Κ. (συνολικά 85). Στο όνομα της σταθερότητας και της υπευθυνότητας, ο συστημικός Τύπος, «έγκυροι-ες» αναλυτές-τριες και η Κεντρική Τράπεζα της Ισπανίας στηρίζουν λιγότερο ή περισσότερο φανατικά αυτήν την εξέλιξη. Τελικά, όπως λέει ο Πάμπλο Ιγγλέσιας, «ο σχηματισμός κυβέρνησης της αλλαγής είναι πλέον όνειρο θερινό νυκτός».
Στήριξη ή όχι κυβέρνησης της Δεξιάς;Η οξύτητα της κρίσης που ξέσπασε στο Σ.Κ και εξελίσσεται ραγδαία δεν έχει προηγούμενο στη μεταφρανκική ιστορία του. Τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα μπορούν, καταρχάς, να σχηματοποιηθούν με βάση το «ναι» ή «όχι» στη στήριξη κυβέρνησης της Δεξιάς. Το καθένα από αυτά, με αφετηρία αυτήν την τοποθέτηση προτείνει και διεκδικεί με όλα τα δυνατά μέσα την «κυριότητα» του κόμματος. Η πλευρά του «ναι» (δεξιά πτέρυγα) απαιτεί την παραίτηση του Π. Σάντσεθ από την ηγεσία του κόμματος μετά τα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα και το σχηματισμό Επιτροπής που θα διαχειρίζεται τα του κόμματος μέχρι το τακτικό Συνέδριο (Δεκέμβρης). Επικεφαλής, η Σουζάνα Ντίαθ, πρόεδρος της κυβέρνησης στην Ανδαλουσία και διάδοχος... σε αναμονή του Π. Σάντσεθ, επικουρούμενη από τον πάντα παρόντα στις κρίσιμες στιγμές και με βαρύνουσα άποψη Φ. Γκονσάλεθ (πρώην γ. γ του Σ.Κ και πρωθυπουργός). Η πλευρά του «όχι» (αριστερή πτέρυγα) με κύριο εκφραστή τον Π. Σάντσεθ, υπερασπίζεται την παραμονή του γ. γραμματέα στην ηγεσία του κόμματος μέχρι το Συνέδριο που τον εξέλεξε και προτείνει: σύγκλιση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής την 1/10 (Ανώτατο όργανο μεταξύ δύο συνεδρίων), προσφυγή στα μέλη του κόμματος και διενέργεια δημοψηφίσματος για το «ναι» ή «όχι» στις 23/10 και έκτακτο συνέδριο στις 12-13/11. Πριν λίγες ημέρες, ο Π. Σάντσεθ πρότεινε να αναλάβει πρωτοβουλίες για σχηματισμό κυβέρνηση της αλλαγής. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση, είχε το τελευταίο διάστημα άτυπες συνομιλίες με το Ποδέμος και τα μη δεξιά εθνικιστικά κόμματα της Καταλονίας και του Εουσκάδι.
Σάντσεθ: Όχι μέχρι τέλουςΗ αμφισβήτηση του Π. Σάντσεθ ως γ. γραμματέα του κόμματος ξεκίνησε αμέσως σχεδόν μετά την εκλογή του και εντάθηκε μετά τις εκλογές του Δεκέμβρη όταν, λόγω της θέσης του, ανέλαβε τις διαπραγματεύσεις με τα άλλα κόμματα για σχηματισμό κυβέρνησης. Τώρα, κορυφώνεται. Η ανακωχή κράτησε λόγω των επαναληπτικών εκλογών τον Ιούνη και των πρόσφατων περιφερειακών.
Ο συστημικός Τύπος με προεξάρχουσα την El Pais απαιτεί την αυτονόητη παραίτηση του Π. Σάντσεθ για να σωθεί το Σ.Κ και προπάντων η πατρίδα. Ο Φ. Γκονσάλεθ δε δηλώνει σε πρωτοσέλιδα ότι «ο Σάντσεθ μου είπε ότι θα στηρίξει την αποχή. Αισθάνομαι προδομένος».
Παρόλα αυτά, ο Π. Σάντσεθ αρνείται να παραιτηθεί και φαίνεται, εκτιμώντας ότι η βάση του κόμματος και αρκετά μεσαία στελέχη είναι αντιδεξιά ή/και αριστερά, να εννοεί τις κατηγορηματικές του δηλώσεις, όπως, «το Όχι στο Ραχόι πρέπει να παραμείνει Όχι μέχρι τέλους» και «…προτιμώ τρίτες εκλογές από κυβέρνηση Ραχόι…». Έτσι, συγκάλεσε την Πέμπτη την 35μελή Εκτελεστική Επιτροπή ενόψει της σύγκλισης της Ομοσπονδιακής το Σάββατο (χθες). Όμως, 17 μέλη της στην προσπάθεια ακύρωσής της είχαν παραιτηθεί συντεταγμένα και με δημόσιες δηλώσεις. Τελικά, η Επιτροπή συγκλήθηκε στα γραφεία του κόμματος με παρόντα 16 από τα 18 μη παραιτηθέντα μέλη. Οι αποκαλούμενοι και διαφωνούντες, θεωρούν άκυρη την όλη διαδικασία και επιχειρούν να συγκαλέσουν την Επιτροπή δεοντολογίας. Το κλίμα και οι σκηνές που διαδραματίστηκαν τόσο εντός, όσο και εκτός των γραφείων του Σ.Κ ήταν ιδιαίτερα οξυμένες και προμηνύουν το βάθεμα της κρίσης.
Τα αποτελέσματα των εκλογώνΣτη Γαλίθια, το Λαϊκό Κόμμα (Λ.Κ) κατέκτησε την αυτοδυναμία για τρίτη συνεχή φορά (47,5% και 41 έδρες) αυξάνοντας μάλιστα τις ψήφους του, ενώ το Σοσιαλιστικό Κόμμα (Σ.Κ) με 17,9% και 14 έδρες (από 18 το 2012) ήλθε για πρώτη φορά τρίτο μένοντας πίσω από το συμμαχικό σχήμα της Αριστεράς Εn Marea που ήλθε δεύτερο με 19,1% και 14 έδρες (στις εκλογές του 2012 χωρίς το Ποδέμος, είχε καταγράψει 14,0% και 9 έδρες) Οι Πολίτες (Θιουδαδάνος) με 3,4% δεν εκπροσωπούνται στη Βουλή.
Στο Εουσκάδι (Χώρα των Βάσκων), το κεντροδεξιό βάσκικο εθνικιστικό κόμμα (ΒΕΚ-PNV) επιβεβαίωσε την πρωτοκαθεδρία του με μεγάλη αλλά σχετική πλειοψηφία (37,7% και 29/75 έδρες), τo Bildu Πατριωτική Αριστερά, που κινείται στο χώρο ή στο περιβάλλον της πρώην ΕΤΑ, αποδυναμωμένο από τις εκλογές του 2012 κατά 4 έδρες, ήλθε δεύτερο με 21,2% και 17 έδρες, ενώ το συμμαχικό σχήμα της Αριστεράς Εlkarrekin-Podemos, παρά τις προσδοκίες του για μικρή τουλάχιστον διαφορά από το Bildu, ήλθε τρίτο με 14,8% και 11 έδρες. Το Σοσιαλιστικό κόμμα καταποντίστηκε (έχασε 7 έδρες από το 2012 ) και ήλθε τέταρτο με 11,9% και 9 έδρες. Το Λ.Κ που ιστορικά δεν έχει δύναμη στην περιοχή, κατέγραψε 10,2% και 9 έδρες (είχε 10 το 2012). Οι Πολίτες με 2.2% δεν εξέλεξαν βουλευτή/ίνα, ενώ ψηφοδέλτιο - διάσπαση του Ποδέμος πήρε 0,8%.
Γεωργία Ντούσια