Για μία ακόμη φορά στον 21ο αιώνα πρόεδρος των ΗΠΑ δεν αναδεικνύεται αυτός που παίρνει τις περισσότερες ψήφους, ως αποτέλεσμα ενός αναχρονιστικού αντιδημοκρατικού εκλογικού συστήματος. Το Κολλέγιο των Εκλεκτόρων πρέπει να καταργηθεί, γιατί διαστρεβλώνει τη βούληση του λαού των ΗΠΑ. Για του λόγου το αληθές, η Κλίντον με 47,7% των ψήφων έλαβε 232 εκλέκτορες, ενώ ο Τραμπ με το 47,5% 306. Τα λάθη των Δημοκρατικών είναι τεράστια και ευθύνονται για την επικράτηση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που έχει πλέον την πλειοψηφία και των δύο σωμάτων του Κογκρέσου. Κατηγορούν τους «έγχρωμους» ψηφοφόρους για την αύξηση της αποχής, ξεχνώντας τα εμπόδια που στήθηκαν και τα πολιτικά δικαιώματα που ανεστάλησαν (π.χ. Γουισκόνσιν).
Η δημοσκόπηση της Edison Research (για λογαριασμό των ABC, CBS, CNN και άλλων δικτύων) δείχνει ότι το 53% των ανδρών ψήφισαν τον Τραμπ και το 41% ψήφισαν την Κλίντον. Αυτές οι αναλογίες είναι σχεδόν αντίστροφες για τις γυναίκες. Από το σύνολο των λευκών ψηφοφόρων (που αποτελούσαν το 70% των ψηφοφόρων), ο Τραμπ κέρδισε το 58% και η Κλίντον το 37%. Η Δημοκρατική υποψήφιος κέρδισε την υποστήριξη μιας τεράστιας πλειοψηφίας των μαύρων ψηφοφόρων –88%, έναντι 8% του Ρεπουμπλικάνου– και ισπανόφωνων ψηφοφόρων – 65%, έναντι 29%. Ειδικά από τις λευκές γυναίκες, ο Τραμπ πήρε το 53%, ενώ η Κλίντον το 43%.
Το 29% των ισπανόφωνων ψηφοφόρων που υποστήριξαν τον Ρεπουμπλικάνο υποψήφιο ήταν μεγαλύτερο από το 27% που ψήφισαν υπέρ του προηγούμενου Ρεπουμπλικάνου υποψήφιου Μιτ Ρόμνεϊ το 2012, παρά τα σχόλια του πρώτου για τους Μεξικανούς και την εξαγγελία του να χτίσει τείχος στα νότια σύνορα των ΗΠΑ. Αυτό, ίσως, δείχνει ότι προσπαθούν να ενσωματωθούν στη βορειοαμερικανική κοινωνία με κάθε θυσία.
Οι μετακινήσεις του εκλογικού σώματοςΗ Κλίντον πήρε την πλειοψηφία των ψηφοφόρων με τα χαμηλότερα εισοδήματα, δηλαδή το 52% των ατόμων με εισοδήματα χαμηλότερα από 50.000 δολαρίων ετησίως, σε σύγκριση με το 41% του αντιπάλου της. Από αυτούς που κερδίζουν περισσότερα από 50.000 δολάρια, 49% ψήφισαν τον Τραμπ και 47% την Κλίντον.
Υπήρξε επίσης μια μεγάλη στροφή των ψηφοφόρων χωρίς απολυτήριο λυκείου, με τον Τραμπ να παίρνει το 51% και η Κλίντον 45%. Πριν από τέσσερα χρόνια, ο Ομπάμα είχε την υποστήριξη του 64% της ομάδας, σε σύγκριση με το 35% του Μιτ Ρόμνεϊ. Ο Τραμπ κέρδισε την αγροτική ψήφο με 62% και την ψήφο των κατοίκων των προαστείων με 50%, ενώ η Κλίντον κέρδισε την αστική ψήφο με 59%. O Τραμπ είχε μια σαφή πλειοψηφία μεταξύ των ατόμων ηλικίας 45 ετών και πάνω, ενώ η Κλίντον κέρδισε τους νεότερους ψηφοφόρους.
Σε πέντε πολιτείες, όπου στις προκριματικές κέρδισε ο Σάντερς -Ιντιάνα, Μίσιγκαν, Οκλαχόμα, Δυτική Βιρτζίνια, και Ουισκόνσιν- τα δημογραφικά στοιχεία που βοήθησαν τον Τραμπ να συμπληρώσει 270 ψήφους εκλεκτόρων ήταν επίσης τα βασικά δημογραφικά για τον Σάντερς που τον βοήθησε να νικήσει την Κλίντον σε πολλές προκριματικές σε διάφορες περιοχές της χώρας. Οι αριθμοί δείχνουν ότι μπορεί να υπήρχαν αρκετές ψήφοι υπέρ του Σάντερς σε αυτές τις, κρίσιμης σημασίας, πολιτείες που θα έστρεφαν τις εκλογές προς τους Δημοκρατικούς, αν οι υπερεκλέκτορες και οι περιοριστικές κλειστές προκριματικές δεν του έκλειναν το δρόμο προς το προεδρικό χρίσμα. Το σλόγκαν του Τραμπ εναντίον της πολιτικής του ελεύθερου εμπορίου είχε απήχηση στο Οχάιο και στην Πενσυλβάνια που είχαν τσακιστεί από την αποβιομηχάνιση. Την ημέρα των εκλογών τα exit poll συμφωνούσαν ότι τα εργατικά συνδικαλιστικά νοικοκυριά που ψήφισαν την Κλίντον δεν ξεπερνούσαν το 51% και σε πολλές περιπτώσεις απείχαν πολύ από τα αντίστοιχα ποσοστά του Ομπάμα.
Απογοήτευση από το σύστημαΤι μέλλει γενέσθαι; Ο Ρόμπερτ Ράιχ σε άρθρο του στον ιστότοπό του επισημαίνει ότι «το Δημοκρατικό Κόμμα όπως είναι τώρα αποτελεί μια γιγαντιαία μηχανή συγκέντρωσης χρημάτων και πάρα πολύ συχνά αντικατοπτρίζει τα συμφέροντα, τους στόχους και τις αξίες των πλουσίων. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Οι εκλογές του 2016 το έχουν απαξιώσει. Χρειαζόμαστε ένα κόμμα του λαού, ένα κόμμα ικανό να αναλάβει την οργάνωση και την κινητοποίηση των Αμερικανών απέναντι στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είναι έτοιμος να αναλάβει τους τρεις πυλώνες της διακυβέρνησης των ΗΠΑ. Χρειαζόμαστε ένα νέο Δημοκρατικό Κόμμα που θα παλέψει ενάντια στην αδιαλλαξία και στη διεύρυνση των ανισοτήτων. Αυτό που συνέβη στην Αμερική την Τρίτη δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως νίκη της απέχθειας επί της ευπρέπειας. Το σωστό είναι να κατανοηθεί ως αποκήρυξη της αμερικανικής δομής εξουσίας».
Θανάσης Τσακίρης