Της Λουτσιάνα ΚαστελίναΖήτω! Οι νίκες -πολύ σπάνιες εδώ και καιρό- κάνουν καλό στην υγεία. Και έπειτα, αυτή για το Σύνταγμα δεν ήταν μια οποιαδήποτε νίκη, όπως γνωρίζουμε, παρά τα αντιθετικές αιτίες που βοήθησαν να κερδίσει το ΟΧΙ.
Το καλύτερο πράγμα για μένα ήταν, όπως και να ‘χει, η εκστρατεία για το δημοψήφισμα. Σε αντίθεση με ο,τι ειπώθηκε («απρεπές θέαμα», «μια πολεμική»), αυτό που συνέβη -κόντρα σε όλες τις προσδοκίες- ήταν μια ανανεωμένη βουτιά στην πολιτική από εκατομμύρια ανθρώπους, που δεν συζητούσαν συλλογικά για την πολιτική εδώ και δεκαετίες. Σαν να ανακάλυψαν ξανά, μαζί με το Σύνταγμα, και την ομορφιά της συμμετοχής.
Με αυτή την έννοια, νομίζω ότι μπορεί να ειπωθεί, πως κόντρα στην προσπάθεια να μειωθεί ο ρόλος της πολιτικής, ως μιας εξουσιοδότησης στην εκτελεστική εξουσία, που στην καλύτερη λογοδοτεί μόνο κάθε πέντε χρόνια για αυτά που κάνει, επαναβεβαιώθηκε η σπουδαιότητα του άρθρου 3, το οποίο αναγνωρίζει στο συλλογικό δικαίωμα τη συμβολή στις επιλογές της χώρας. Αν και δεν το άγγιξε επίσημα η συνταγματική μεταρρύθμιση Μπότσι (ΣτΜ: από το όνομα της υπεύθυνης υπουργού μεταρρυθμίσεων του Ρέντσι), είναι προφανές ότι η ακύρωση της ουσίας του άρθρου διαπερνούσε όλες τις προτεινόμενες αλλαγές. Ζήτω και πάλι!
Ο πραγματικός αγώνας αρχίζει τώραΓια μας, για την αριστερά, ο πραγματικός αγώνας αρχίζει τώρα! Δεν θα ήθελα να διαταράξω τα όνειρά του ύπνου της αναγκαίας ανάπαυσης, μετά από αυτή την εξαντλητική διαδρομή, ωστόσο πιστεύω ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως η πραγματική προσπάθεια αρχίζει τώρα.
Αυτό για το οποίο πολεμήσαμε, δεν ήταν μόνο μια μάχη για να προστατεύσουμε την όμορφη δημοκρατία μας από μια αξιοθρήνητη εφεύρεση του Ματέο Ρέντσι. Έπρεπε να εμποδίσουμε ένα περαιτέρω στάδιο στη διαδικασία αφαίρεσης της λαϊκής κυριαρχίας, που, ήδη, προχωρά από δεκαετίες και όχι μόνο στην Ιταλία και το δικό μας ΟΧΙ δεν θα είναι αρκετό από μόνο του, δυστυχώς, για να τη σταματήσει.
Έρχεται από πολύ μακριά, θα μπορούσαμε να πούμε από το 1973, όταν στην πραγματική αρχή της μεγάλης κρίσης που εξακολουθούμε να ζούμε, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Ευρώπη, κατόπιν αιτήματος του Κίσινγκερ και του Ροκφέλερ, συναντήθηκαν στο Τόκιο και συμφώνησαν σε ένα διάσημο μανιφέστο ότι τα ανυπόταχτα χρόνια είχε αναπτυχθεί πολύ η δημοκρατία και ότι το σύστημα δεν μπορούσε να το επιτρέψει. Τα πράγματα στον κόσμο είχαν γίνει πάρα πολύ περίπλοκα, για να τα αφήσουν στα κοινοβούλια, δηλαδή στην πολιτική, συνεπώς στους πολίτες. Από τότε άρχισαν να μιλούν για τη διακυβέρνηση (εκείνη των διοικητικών συμβουλίων, που προβλέπεται για τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις) και να αναθέτουν σταδιακά όλο και περισσότερο τις σημαντικές αποφάσεις σε δυνάμεις ξένες από εκείνες των δημοκρατικών συστημάτων μας, στα οποία απόμειναν μόνο μικρές εκτελεστικές αρμοδιότητες.
Να οικοδομήσουμε ξανά τη συμμετοχήΈχουμε διαδηλώσει για πολλές ιδιωτικοποιήσεις, αλλά λίγο για την βασική: εκείνη της νομοθετικής εξουσίας. Πριν μερικές εβδομάδες, η Μπάγιερ αγόρασε τη Μονσάντο με εμπορική συμφωνία ιδιωτικού δικαίου, η οποία θα έχει, όμως, πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στις ζωές μας από ότι πολλές αποφάσεις κοινοβουλίων.
Είχαμε την αυταπάτη ότι η παγκοσμιοποίηση θα παρήγαγε μόνο μια καταστροφική οικονομική πολιτική, το νεοφιλελευθερισμό, και αντ’ αυτού έχει παρασύρει το ίδιο το δημοκρατικό μας σύστημα. Για να αφαιρεθεί η εξουσία των κοινοβουλίων, έθεσαν εκτός νόμου εκείνα τα εργαλεία, χωρίς τα οποία τα κοινοβούλια δεν θα μπορούσαν, πλέον, να απαντήσουν στα αιτήματα των πολιτών: τα πολιτικά κόμματα, τα οποία γελοιοποιημένα και «ελαφρά» στην πραγματικότητα, στέκουν ασυνεπή και ανίκανα να θεμελιώσουν τον απαραίτητο δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των πολιτών και των θεσμικών οργάνων. Έχουν σταδιακά ακυρωθεί οι κύριες μορφές συμμετοχής, ή όταν αυτό δεν κατέστη δυνατόν, κόπηκαν οι δεσμοί που παραδοσιακά είχαν αυτές με μία κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
Αν, τώρα, θέλουμε η νίκη του ΟΧΙ να μην είναι πύρρειος, να μην μείνει καθαρή διαμαρτυρία ή απλή επίκληση σε αυτό που θα μπορούσε να κάνει μόνο μία κυβέρνηση, πρέπει να ξαναρχίσουμε την οικοδόμηση της ουσία της δημοκρατίας, δηλαδή τη συμμετοχή, τα κοινωνικά αλλά και πολιτικά υποκείμενα.
Να βγούμε από την κυβερνητική εμμονήΑυτό σημαίνει ότι πρέπει να βγούμε από την κυβερνητική εμμονή, που φαίνεται να έχει καταλάβει όλη την αριστερά, και να αρχίσουμε την ανοικοδόμηση της εναλλακτικής από την αντιπολίτευση. Η δημοκρατία είναι σύγκρουση (συνοδευόμενη από ένα σχέδιο), γιατί μόνο αυτή θα αποτρέψει την παγιοποίηση των καστών και των εξουσιών τους. Εάν δεν βρίσκει χώρους και κανάλια, γίνεται μόνο διαμαρτυρία υπό σύγχυση, χειραγωγήσιμη από τον καθένα.
Είναι η σειρά μας να ανοίξουμε αυτά τα κανάλια, να χτίσουμε τα αναγκαία οχυρά και να δημιουργήσουμε ευνοϊκότερες σχέσεις εξουσίας. Και μετά ναι, να αναζητήσουμε τις μεσολαβήσεις (που δεν είναι αφ’ εαυτού συνασπισμένες για την εξουσία) για την επίτευξη των πιθανών συμβιβασμών.
Επιπλέον, δεν ήταν ακριβώς λόγω των αγώνων και της ύπαρξης ισχυρών καναλιών και κοινοβουλευτικών συμμετοχών, που μέχρι τη δεκαετία του ‘70 -από την αντιπολίτευση και όχι γιατί είχαμε έναν υπουργίσκο σε κάποια κυβέρνηση- καταφέραμε να πάρουμε σχεδόν ότι καλύτερο, απ’ αυτό που σήμερα προσπαθούμε να υπερασπιστούμε με νύχια και με δόντια;
Οφείλουμε να κινηθούμε άμεσα, οπουδήποτε και αν βρισκόμαστε. Δεν θέλω να πω ότι μια κυβέρνηση δεν είναι σημαντική, θα ήθελα απλώς να ξεπεράσουμε την εμμονή, που είναι ενσωματωμένη στα εκλογικό σλόγκαν «αν γίνουμε κυβέρνηση, θα κάνουμε ....».
Στην προτελευταία μου εκδήλωση για το δημοψήφισμα, στη πλατεία Τζοϊόζα Ιόνικα (που είχε χρόνια να γίνει εκδήλωση), μια θαυμάσια τοπική τραγουδίστρια ήρθε στο κλείσιμο και τραγούδησε το τραγούδι που γνωρίζουμε καλά, «Ελευθερία είναι η συμμετοχή». Προτείνω να γίνει ο ύμνος του πολιτικού μας σχηματισμού του ΟΧΙ (και ελπίζουμε, επίσης, ότι αυτός ο σχηματισμός θα διατηρήσει την ενότητα αυτών των μηνών).
Δημοσιεύθηκε στο Μανιφέστοστις 6/126/12Μετάφραση: Λευτέρης Στουκογιώργος