Η συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ της περασμένης Δευτέρας άφησε ανοιχτά τα σοβαρότερα ζητήματα της δεύτερης αξιολόγησης και, επομένως, πολλή ακόμη δουλειά για όλες τις πλευρές, ιδίως όμως για την ελληνική κυβέρνηση, που βρέθηκε μπροστά σε αρκετά μεγαλύτερες δυσκολίες απ’ αυτές που είχε προβλέψει. Το πιθανότερο, από αύριο Δευτέρα, θα βρίσκονται στην Αθήνα οι επικεφαλής των θεσμών και, επομένως, η διαπραγμάτευση θα είναι πολύ πιο συγκεκριμένη και ουσιαστική. Όμως, το ελληνικό ζήτημα και την εμπλοκή του στο τελευταίο Γιούρογκρουπ αναμένεται να θέσει ο Έλληνας πρωθυπουργός στους Ευρωπαίους ηγέτες, την επόμενη Πέμπτη, στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.
Όπως προκύπτει από τις τοποθετήσεις κυβερνητικών αξιωματούχων, η επιδίωξη της ελληνικής κυβέρνησης είναι να αναδειχθεί η πολιτική πλευρά της διαπραγμάτευσης, καθώς στο σημείο που έχει φθάσει και οι παράλογες απαιτήσεις των δανειστών της δημιουργούν τεράστιο πολιτικό πρόβλημα. Σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές, η στάση τόσο της Γερμανίας, όσο και του ΔΝΤ, ιδίως η κυοφορούμενη συμφωνία μεταξύ τους εις βάρος της Ελλάδας, ήταν έξω από τις ως τώρα προβλέψεις και τις εργασίες κατά την διάρκεια της διαπραγμάτευσης.
Ο Αλέξης Τσίπρας θα επιχειρήσει, με επεξεργασμένες προτάσεις για το περιβόητο ζήτημα του πρωτογενούς πλεονάσματος μετά το 2018, να υποχρεώσει σε απαντήσεις με βάση την οικονομική λογική και την πολιτική. Άξονας των προτάσεων του αναμένεται να είναι η θέση που ανέπτυξε ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, για πρωτογενές πλεόνασμα 2,5% του ΑΕΠ και 1% επιπλέον, το οποίο -είτε μέσω μείωσης της φορολογίας, είτε μέσω της μείωσης του ασφαλιστικού κόστους- θα ενισχύσει κλάδους της οικονομίας, όπως π.χ., οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Μιλώντας στην Βουλή, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος χαρακτήρισε την σημερινή εικόνα όμοια μ’ αυτήν λίγο πριν κλείσει η πρώτη αξιολόγηση: «τίποτα δεν θα συμφωνηθεί, μέχρι όλα να συμφωνηθούν». Άφησε, μάλιστα, να διαφανούν και ίχνη αισιοδοξίας, λέγοντας ότι «πάντα έτσι φθάνουμε, όταν κλείνουν αξιολογήσεις και φθάνουμε σε σημαντικά σημεία. Πάντα όλοι οι παίκτες δεν λένε την τελευταία τους θέση. Και άρα, νομίζω ότι αν όλοι κρατήσουμε την ψυχραιμία μας, πάλι το ίδιο θα γίνει και τις επόμενες ημέρες γι’ αυτή τη διαπραγμάτευση».
Ωστόσο, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας η άλλη του παρατήρηση ότι, δηλαδή, η διακηρυγμένη άποψη του ΔΝΤ ότι πιέζει προς δυο μέτωπα, την Γερμανία και την Ελλάδα δεν επαληθεύτηκε στο Γιούρογκρουπ. Είπε συγκεκριμένα: «εμείς δίνουμε διμέτωπη μάχη, και για εσάς να πάρετε περισσότερα μέτρα και στους Γερμανούς να έχουν λιγότερα πλεονάσματα. Πρέπει να σας πω ότι δεν ήταν εμφανής, σε εμένα τουλάχιστον, αυτός ο διμέτωπος αγώνας του ΔΝΤ. Είδα μόνο ένα μέτωπο, προς μια μεριά. Θα δούμε πώς θα αλλάξει αυτό».
Το πιο ενδιαφέρον σημείο των αποφάσεων του Γιούρογκρουπ υπήρξαν, ασφαλώς, τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος. Αφενός είχαν αυξημένη βαρύτητα, ενσωματώνοντας και μέρος των μεσοπρόθεσμων μέτρων -τα οποία ωστόσο παραπέμφθηκαν στο μέλλον- αφετέρου αποσυνδέθηκαν πλήρως από την εξέλιξη της δεύτερης αξιολόγησης. Αυτό δίνει αυξημένους βαθμούς ελευθερίας στην ελληνική κυβέρνηση, για να διαπραγματευτεί τη μείωση και τη διαφοροποίηση των θηριωδών πρωτογενών πλεονασμάτων, που απαιτεί η Γερμανία και αποδέχεται προς το παρόν το ΔΝΤ και για τα οποία η ελληνική πλευρά έχει δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτά.
Π. Κ.