Σταθεροί στη στήριξη των αδύναμων, επιμονή για ολοκλήρωση της αξιολόγησης Το διάγγελμα του πρωθυπουργού την Πέμπτη το βράδυ, με θέμα την κοινωνική αναδιανομή της υπεραπόδοσης των εσόδων του προϋπολογισμού για το 2016, πυροδότησε πολιτική αντιπαράθεση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, ενώ αποτέλεσε ικανή αφορμή από την πλευρά των δανειστών, οι οποίοι δεν είδαν με καλό μάτι την πρωτοβουλία αυτής. Ταυτόχρονα, άνοιξε ξανά ένας κύκλος νέων εικασιών για το κατά πόσο βρίσκεται στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης το ενδεχόμενο προσφυγής στις κάλπες κι’ αυτό παρά τις συνεχείς διαψεύσεις κυβερνητικών υπευθύνων.
Σκέψεις για αυτή την πρωτοβουλία υπήρχαν από νωρίς, όταν φάνηκε ότι η πορεία των εσόδων είναι αρκετά θετική. Η επιλογή, όμως, να διατεθούν τα χρήματα αυτή τη στιγμή και στους δύο αυτούς στόχους, τους χαμηλούς και μεσαίους συνταξιούχους και τα νησιά που σηκώνουν τα βάρη της περίθαλψης των προσφύγων υπήρξε απόφαση των τελευταίων πολύ λίγων ημερών.
«Η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε κρίσιμες προκλήσεις τις οποίες, όμως, αντιμετωπίζει με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα» θα είναι η πρώτη χαρακτηριστική φράση του διαγγέλματος και αμέσως μετά ο πρωθυπουργός θα προχωρήσει στην αξιολόγηση του πρόσφατου Γιούρογκρουπ, καθόλου εορταστική. «Κάναμε ένα σημαντικό βήμα», θα πει, «αλλά συνεχίζουμε την προσπάθεια με αντικειμενικό στόχο την ταχύτερη δυνατή ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, χωρίς υποχωρήσεις σε παράλογες απαιτήσεις».
Η επιλογή των συνταξιούχων και των νησιωτών της συγκεκριμένης περιοχής δεν ήταν τυχαία. Αποσκοπούσε να έχει όσο είναι δυνατόν ευρύτερη κοινωνική αποτελεσματικότητα και ταυτόχρονα συμβολισμό. «Σήμερα, παραμένοντας σταθεροί στη δέσμευσή μας για στήριξη των πιο αδύναμων, αποφασίζουμε την άμεση διανομή του μεγαλύτερου μέρους της υπεραπόδοσης των εσόδων του 2016, στους χαμηλοσυνταξιούχους». Και πρόσθεσε αμέσως: «Αυτή η κοινωνική αναδιανομή της υπεραπόδοσης των εσόδων, είναι το ελάχιστον που μπορούμε να κάνουμε, για αυτούς και αυτές που, από το 2010 έχουν υποστεί διαδοχικές μειώσεις στις συντάξεις τους και αντίστοιχη επιδείνωση των συνθηκών της ζωής τους».
Οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσηςΑναμενόμενη ήταν η αντίδραση της ΝΔ, η οποία το τελευταίο διάστημα περισσότερο απέφευγε να τοποθετηθεί στα επίδικα της διαπραγμάτευσης, προφυλασσόμενη από τις κατοτοπιές. Μάταια ο Ευκλείδης Τσακαλώτος απευθύνθηκε προς τη ΝΔ, μιλώντας στη βουλή, παρακινώντας τη να τοποθετηθεί πάνω σε δύο κρίσιμα σημεία της διαπραγμάτευσης, όπως είναι τα εργασιακά και τα τερατώδη πρωτογενή πλεονάσματα που απαιτούν οι δανειστές... Σε ενημερωτικό σημείωμά της η ΝΔ, συγκρουόμενη με ένα θετικό κλίμα που διαμορφώθηκε στον κόσμο των συνταξιούχων, αναφέρει ότι «είναι πλέον σε όλους σαφές ότι ο κ. Τσίπρας εμφανίζεται ως απερχόμενος και πανικόβλητος πρωθυπουργός που προσπαθεί με σπασμωδικές κινήσεις να συμμαζέψει τα συντρίμμια της πολιτικής του. Μόνο που τώρα πια δεν τον πιστεύει κανείς».
Αντιφατική ήταν η τοποθέτηση της προέδρου του ΠΑΣΟΚ κ. Φ. Γεννηματά. Αφενός σημείωσε ότι «δεν πρόκειται να κρατήσουμε την ίδια μίζερη στάση που κράτησε ο κ. Τσίπρας» σε ανάλογη περίπτωση το 2014. Αφετέρου σημείωσε «ότι δίνει ένα φιλοδώρημα, ένα χαρτζιλίκι και από την άλλη μεριά τους το ξαναπαίρνει στο πολλαπλάσιο και λέει «αποθεώστε με»».
Κριτική για τον αιφνιδιασμό από τους δανειστέςΑντιδράσεις, όπως ήδη σημειώσαμε, υπήρξαν και από εκπροσώπους των δανειστών. Ο πρωθυπουργός, ωστόσο, είχε ήδη προνοήσει και δήλωσε ότι «τη συμφωνία μας με τους εταίρους θα την τηρήσουμε στο ακέραιο, αλλά ταυτόχρονα θα υπερασπιστούμε με κάθε τρόπο την κοινωνική συνοχή της πατρίδας μας». Παρ’ όλα αυτά, ασκήθηκε κριτική που επικεντρώθηκε κυρίως στο ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν είχε ενημερώσει σχετικά.
Εκπρόσωπος της Κομισιόν θα υπενθυμίσει τις υπάρχουσες δεσμεύσεις για συνεννόηση και θα παρατηρήσει ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ήταν ενήμερη όλων των λεπτομερειών της ανακοίνωσης του κ. Τσίπρα. Χρειάζεται να τις μελετήσουμε πριν τις σχολιάσουμε ή δράσουμε περαιτέρω». Στο ίδιο μήκος κύματος η εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών απάντησε αρνητικά σε ερώτηση αν γνώριζε τις εξαγγελίες και πρόσθεσε: «Το θέμα δεν συζητήθηκε ούτε και στο Γιούρογκρουπ της περασμένης Δευτέρας. Αλλά είναι υπόθεση των θεσμών να αξιολογούν τέτοιου είδους μέτρα». Ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρεγκλινγκ, σημείωσε ότι δεν υπήρξε διαβούλευση με τους δανειστές της χώρας αναφορικά με τα σχέδια της Ελλάδας για την καταβολή μιας επιπλέον σύνταξης στους συνταξιούχους πριν από τα Χριστούγεννα.
Στην ευχέρεια της κυβέρνησηςΜε απάντησή του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, διαβεβαίωνε ότι δεν θα προκύψει κανένα δημοσιονομικό πρόβλημα από τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού. Επεσήμανε, δε, ότι οι δημόσιες δαπάνες είναι θέμα της κυβέρνησης, αρκεί να επιτυγχάνεται ο στόχος. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι δεν αναμένει αντίδραση από την πλευρά των θεσμών στις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού και ούτε θα είναι αυτή που κάποιοι θα ευελπιστούσαν. Εξάλλου είναι στην ευχέρεια της ελληνικής κυβέρνησης να κατανείμει τις δαπάνες όπως εκείνη επιθυμεί και επεσήμανε ότι, όπως και να ‘χει, δεν υπάρχει περίπτωση να παγώσουν οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού, εφόσον «δεν είμαστε αποικία», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Παύλος Κλαυδιανός