Οσοι την περασμένη Τετάρτη κοιμήθηκαν ήσυχοι πως η ΝΔ θα κάνει την επόμενη μέρα στη βουλή αυτό που είχε προαναγγείλει, δηλαδή ότι θα υπερψηφίσει το άρθρο που προέβλεπε την εφ’ άπαξ ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων και την αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ για ορισμένα νησιά, κατάλαβαν πως είχαν βιαστεί να βγάλουν συμπεράσματα.
Αφορμή για τη στάση αυτή έδωσε στην ηγεσία της ΝΔ η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για ονομαστική ψηφοφορία, ώστε να καταγραφεί με τη μεγαλύτερη σαφήνεια η σύμπτωση των κομμάτων της βουλής σε ένα τόσο σημαντικό , από συμβολική τουλάχιστον άποψη, θέμα. Ήταν όμως μόνο η αφορμή. Γιατί πριν καλά καλά αλέκτορα φωνήσαι, οι συνήθως ανησυχούντες από την ηγεσία της ΝΔ είχαν προλάβει ήδη να χαρακτηρίσουν ριψοκίνδυνη την απόφαση αυτή, επειδή θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις στους δανειστές, μετέχοντας μ’ αυτό τον τρόπο στο γνωστό παιχνίδι των αυτοεκπληρούμενων προφητειών, που μοιάζουν περισσότερο με ομολογία πίστης στους ηρακλείς της λιτότητας, αν όχι με πρόσκληση να παρέμβουν.
Ερμηνείες του «παρών»Χρειάζεται, λοιπόν, να αναζητήσουμε τα αίτια αυτής της στάσης. Μια εκδοχή είναι ότι η ονομαστική ψηφοφορία ίσως έφερνε σε δύσκολη θέση ορισμένους ακραιφνείς, που ακόμα κι αν δεν έφταναν στο σημείο να καταψηφίσουν, θα μπορούσαν να απουσιάσουν επιδεικτικά, ή και απλώς να αμφισβητήσουν στο εσωτερικό του κόμματος την ορθότητα της αρχικής επιλογής, τη στιγμή που η κυβέρνηση κατηγορείται χιλιάκις την ημέρα για λαϊκισμό.
Μια άλλη εκδοχή είναι ότι η δήλωση της σφοδρής αντίθεσης του κ. Σόιμπλε δεν είχε γίνει ακόμα και πραγματοποίησή της έριξε το βάρος της στην τελική επιλογή της ηγεσίας της ΝΔ, θέτοντάς της το ερώτημα με ποιον θα συνταχθεί.
Η τρίτη, ίσως και πιθανότερη, εκδοχή είναι πως έψαχνε μια πρόφαση, για να μη βρεθεί στη δύσκολη θέση να ψηφίζει μαζι με τον ΣΥΡΙΖΑ ένα μέτρο που πραγματικά δεν το πιστεύει, αλλά δεν θα ήθελε και να φορτωθεί το βάρος της καταψήφισής του.
Η απουσία από μια μάχηΗ λύση του «παρών» ήταν από μια άποψη πολύ βολική, αλλά έχει το μειονέκτημα να σημαίνει ένα μεγάλο πολιτικό «απών», μια εκκωφαντική απουσία από μια μάχη που δίνεται όχι τόσο προς όφελος της σημερινής κυβέρνησης, αλλά και για την αλλαγή ενός καταστροφικού για την Ευρώπη πνεύματος, που κυριαρχεί στους ηγετικούς κύκλους της ΕΕ.
Πολύ περισσότερο που αυτή τη φορά, ανεξάρτητα από την τελική έκβαση, η διάταξη των δυνάμεων δεν είχε τη γνωστή από άλλες φορές μορφή. Αυτή τη φορά δεν βρισκόταν από τη μια μεριά σύσσωμοι οι θεσμοί και από την άλλη η ελληνική κυβέρνηση ή ο εχθρός ΣΥΡΙΖΑ. Είχαν ήδη ακουστεί φωνές εναντίον της εμμονής του ΔΝΤ να συνοδεύει τη θέση του για απομείωση του χρέους με την απαίτηση να ληφθούν από τώρα προληπτικά μέτρα για το 2019 και επέκεινα. Στη συγκεκριμένη, μάλιστα, υπόθεση υπήρξε σαφής διαφοροποίηση στο εσωτερικό των θεσμών για τη στάση που έπρεπε να τηρηθεί για ένα ζήτημα που δεν αμφισβητούσε κάποια συμφωνία, αλλά αποτελεί θέμα που εμπίπτει στην τυπική κυριαρχία μιας κυβέρνησης, παρά το ότι βρίσκεται σε αυστηρή επιτήρηση. Ακόμα κι αυτοί που υψώνουν τη φωνή κατά της ελληνικής κυβέρνησης παραδέχονται επίσημα ότι το μέτρο αυτό δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις για το 2017 και το 2018.
Το ευρωπαϊκό όραμα της ΝΔΔεν μπορεί, επίσης, η ηγεσία της ΝΔ να μην είχε παρατηρήσει και αξιλογήσει τις δηλώσεις Μοσκοβισί για την απαράδεκτη απόπειρα να ανασταλεί η εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, που μόλις είχαν αποφασιστεί. Ή τις δηλώσεις των Ολάντ, Σαπέν, Πιτέλα, Σουλτς, ή ακόμα την αντίδραση κρατών που δήλωσαν δημόσια πως ο κ. Ντάισελμπλουμ δεν ρώτησε τους εκπροσώπους τους πριν κάνει τις γνωστές δηλώσεις ως επικεφαλής του Γιούρογκρουπ. Ούτε μπορεί να πει ότι της είχε διαφύγει το γεγονός ότι όλες σχεδόν οι άλλες ομάδες της ευρωβουλής πλην του Λαϊκού Κόμματος (Σοσιαλιστές-Δημοκράτες, Αριστερά, Πράσινοι) συντάχθηκαν με τις ελληνικές θέσεις και αντιτάχθηκαν στην νέα απόπειρα να διευθύνει την ορχήστρα ο Σόιμπλε, όπως του καπνίσει.
Είχε πάψει, συνεπώς το θέμα να είναι ζήτημα εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης. Ηταν ζήτημα και τοποθέτησης απέναντι στην προοπτική που σχεδιάζεται για την Ευρώπη. Και ένα κόμμα σαν τη ΝΔ που επαίρεται για τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό του, μόνο παρόν-απόν από αυτή την απαίτηση για σαφή τοποθέτηση δεν θα μπορούσε να είναι. Δυστυχώς, όμως, αυτή στάση επέλεξε η ηγεσία του. Υπάρχει, βέβαια, και ένα δευτερογενές ερώτημα: γιατί η ηγεσία της ΝΔ δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα χωρίς περιστροφές και επιφυλάξεις στη σημερινή κυβέρνηση να κάνει κάτι που το ίδιο το κόμμα στην κυβέρνηση Σαμαρά είχε πράξει; Φαίνεται πως η σημερινή ηγεσία της ΝΔ πιστεύει ακόμα βαθύτερα στον ορντο-φιλελευθερισμό και στη λιτότητα ακόμα και από τον κ. Σαμαρά.
Όλα αυτά μας δίνουν μια ιδέα για το ποια Ευρώπη και ποια Ελλάδα μέσα σ’ αυτήν οραματίζονται τα επιτελεία της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αυτή η έμμεση δήλωση προθέσεων, πάντως, συνέβαλε στη διαφοροποίηση για άλλη μια φορά της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και στην περαιτέρω αποστασιοποίησή της από τους σχεδιασμούς του κ. Μητσοτάκη. Οι βουλευτές της δεν ήταν απλώς « παρόντες», αλλά υπερψήφισαν και το σχετικό άρθρο, μάλλον προς μεγάλη απογοήτευση του κ. Βενιζέλου.
Ο ιδεολογικός και πολιτικός σεχταρισμός έχει τις ίδιες συνέπειες, είτε ακολουθείται από την αριστερά είτε από τη δεξιά. Η ηγεσία της ΝΔ μπορεί να παρηγορηθεί με το γεγονός ότι το Ποτάμι, απουσιάζοντας από την ψηφοφορία βρέθηκε πιο κοντά της. Μόνο που με κάτι τέτοιες παλινωδίες δεν μπορεί να λογιστεί ως μελλοντικός σύμμαχος στην επόμενη βουλή, γιατί, έτσι όπως το πάει , μάλλον θα απουσιάζει και από αυτήν.
Χ. Γεωργούλας