Της Όλγας Αθανίτη*Συμβιβασμός -μία από τις πρώτες λέξεις του Γκρέγκορ Γκίζι, νέου προέδρου του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (KEA) και ηγετικού στελέχους της γερμανικής Αριστεράς (Die Linke), στην εισηγητική του τοποθέτηση κατά τη διάρκεια της πρώτης συνεδρίασης του νέου Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΚΕΑ, την προηγούμενη Κυριακή στο Βερολίνο, λιγότερο από εικοσιτέσσερις ώρες πριν η πόλη ξαναζήσει τη φρίκη της τυφλής βίας και του θανάτου.
Συμβιβασμός και συναίνεση -χαρακτηριστικά του τρόπου λειτουργίας της πολιτικής αυτής ομπρέλας που περιλαμβάνει πλέον 28 πλήρη μέλη, μετά την αποδοχή του σχετικού αιτήματος δύο κομμάτων από τη Σλοβενία (της «Πρωτοβουλίας για το δημοκρατικό σοσιαλισμό» και του οικοσοσιαλιστικού «TRESA»), οκτώ μέλη-παρατηρητές (το ιταλικό «Η άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα», η βρετανική «Αριστερή Ενότητα», το βελγικό «VEGA» προστίθενται πλέον στην κατηγορία αυτή) και τρις ειδικής σχέσης εταίρους (το αυστριακό «Wandel», το γαλλικό «Μαζί» και τα ουγγρικά «A BAL- BALPART» εγκαινίασαν τη νέα αυτή κατηγορία).
Ο συμβιβασμός αποτελεί βεβαίως φυσική εξέλιξη, εφόσον η διεύρυνση του ΚΕΑ επιφέρει εκ των πραγμάτων μεγαλύτερη ποικιλία απόψεων και αποχρώσεων πάνω σε περισσότερο ή λιγότερο κομβικά ζητήματα, ενώ ο ίδιος ο τίτλος - κατεύθυνση του συνεδρίου ,«Οικοδομώντας συμμαχίες», ο οποίος δέσποζε στη μεγάλη αίθουσα του συνεδριακού κέντρου της Αλεξάντερ Στράσσε, υπογράμμιζε ό,τι επιχείρησαν να αναδείξουν πολλοί βασικοί ομιλητές: ότι, δηλαδή, μπροστά στην ολοένα αυξανόμενη νεοφιλελεύθερη επιθετικότητα και τη σοβαρότητα της φασιστικής απειλής με αιχμή την ξενοφοβία, το ρατσισμό και την εξαπλώμενη αίσθηση ανασφάλειας στην Ευρώπη, η Αριστερά οφείλει να αναζητήσει και να οικοδομήσει τις ευρύτερες δυνατές κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες, τονίζοντας όλα τα πιθανά σημεία σύγκλισης και να πρωταγωνιστήσει στο σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών πρωτοβουλιών ευρέως φάσματος. Για το λόγο αυτό, η πρόταση προς το συνέδριο για τη δημιουργία του Φόρουμ των Δημοκρατικών Προοδευτικών Δυνάμεων που παρουσιάστηκε από τον απερχόμενο πρόεδρο, Πιερ Λωράν, έτυχε κοινής και ενθουσιώδους αποδοχής και είναι πολύ πιθανό να γίνει δεκτή η πρόταση του ΚΚ Γαλλίας και του Μετώπου της Αριστεράς για την πρώτη σύγκλιση του στη Μασσαλία.
Εφικτή η «άλλη Ευρώπη»;Η όποια διεύρυνση είναι εν δυνάμει απειλή για την απαιτούμενη συνοχή ενός μεγάλου πολιτικού υποκειμένου όπως το ΚΕΑ, στο βαθμό που οι μείζονες διαφορετικές προσεγγίσεις δεν αποτελούν αντικείμενο σοβαρού και ενδελεχούς διαλόγου. Γι’ αυτό δεν μπορεί να αποσιωπηθεί το κλίμα ενός σοβαρού ευρωσκεπτικισμού, που δεν περιορίζεται μόνο στο δίλημμα συνέχιση ή διάλυση της ευρωζώνης, αλλά και στο μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης: υπάρχει πλέον οποιαδήποτε δυνατότητα για την ανάδειξη της «άλλης Ευρώπης» και την ανατροπή των σημερινών πολιτικών συσχετισμών; Μπορεί να δοθεί πειστική απάντηση στη δομική της κρίση και την πολλαπλή ομηρία των μη κυρίαρχων τάξεων από τις πολιτικές ελίτ και τη γερμανική κυριαρχία; Μπορεί να υπάρξει αριστερόστροφη εθνική αναδίπλωση και επιτυχείς πολιτικές υπέρ των λαϊκών τάξεων σε μία πορεία εξόδου από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα; Αν ναι, πώς αντιλαμβανόμαστε το νέο διεθνισμό στο πλαίσιο αυτό;
Η αντίθεση αυτή έγινε ορατή όχι μόνο στο επίπεδο των τοποθετήσεων των συνέδρων, αλλά και στη συζήτηση για την τελική έγκριση του πολιτικού κειμένου/απόφασης του συνεδρίου στην αντίστοιχη επιτροπή. Ένας νέος πόλος φάνηκε να συγκροτείται με τη συμμετοχή κυρίως των συντρόφων από τη Δανία και τη Φιλανδία και τη στήριξη τμήματος του πορτογαλικού BLOCO, μελών της Die Linke και του γαλλικού «Κόμματος της Αριστεράς» με σαφή προσανατολισμό στο ριζοσπαστικό οικοσοσιαλισμό και τις σχετικές αναφορές του Μελανσόν. Και μπορεί η πλειοψηφία των συνέδρων να μην υιοθετεί την κατεύθυνση αυτή και το παράδειγμα του Brexit να κρίθηκε ως συντηρητική στροφή από τους περισσότερους (γεγονός που αποτυπώθηκε στο πολύ μεγάλο ποσοστό αποδοχής του πολιτικού κειμένου), σε καμία περίπτωση όμως δεν λήγει εδώ η σχετική συζήτηση. Πολύ περισσότερο μάλιστα που στο διάλογο συμμετέχουν πλέον υποστηριχτές του Plan B, που διεκδικούν την ένταξη σχετικών δημόσιων εκδηλώσεων στον προγραμματισμό του ΚΕΑ για τη νέα χρονιά. Τόσο η βασική αυτή διαφοροποίηση όσο και η αρκετά φανερή εσωκομματική σύγκρουση στη Die Linke (με την πρόταση του απερχόμενου μέλους του Εκτελεστικού Συμβουλίου και ταμία, Ντίτερ Ντεμ, για ξεχωριστή ψηφοφορία για κάθε προτεινόμενο μέλος της νέας συλλογικής προεδρίας, πρόταση που καταψηφίστηκε ωστόσο) δείχνουν πως η προσεχής τριετία θα είναι καθοριστική για την πορεία της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Συμμαχία προοδευτικών δυνάμεωνΤο νέο πρόσωπο του κόμματος, εκτός από το νέο πρόεδρο Γκέγκορ Γκίζι και τους 4 αντιπροέδρους του -Μαιτέ Μόλα (ΚΚ Ισπανίας), Μαργκαρίτα Μιλέβα (Βουλγαρική Αριστερά), Πιέρ Λοράν( ΚΚ Γαλλίας), Πάολο Φερρέρο (Επανίδρυση)- περιλαμβάνει και τη λειτουργία 10μελούς Πολιτικής Γραμματείας, με τη συμμετοχή της Νατάσας Θεοδωρακοπούλου εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ.
Η παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε ιδιαιτέρως αισθητή, με κορυφαίες στιγμές την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα, που εστίασε στις προσπάθειες της κυβέρνησης στο επίπεδο της διαπραγμάτευσης και της κοινωνικής ανόρθωσης, αλλά και στην ανάγκη της ευρύτερης δυνατής συμμαχίας των προοδευτικών δυνάμεων της Ευρώπης και της Έφης Αχτσιόγλου που ανέδειξε το τοπίο της οικονομικής πραγματικότητας στην Ελλάδα πέρα από τους νεοφιλελεύθερους μύθους. Στοχευμένες και οι παρεμβάσεις των Γιάννη Μπουρνού, Σίας Αναγνωστοπούλου, που πήραν το λόγο εκ μέρους της12μελούς αντιπροσωπείας του ΣΥΡΙΖΑ και του Χάρη Γολέμη εκ μέρους του Τρανσφόρμ.
Στο νέο Εκτελεστικό Συμβούλιο για την επόμενη τριετία τον ΣΥΡΙΖΑ εκπροσωπούν οι Λευτέρης Στουκογιώργος και Όλγα Αθανίτη.
Μεταξύ των ψηφισμάτων που εκδόθηκαν από το συνέδριο αξίζει να υπάρξει αναφορά στην καταδίκη της κατασταλτικής πολιτικής και των διώξεων στην Τουρκία, στην ενίσχυση του κινήματος ειρήνης και τον περιορισμό των εξοπλισμών, στην εξάλειψη της βίαιης διακίνησης ανθρώπων και ιδιαιτέρως γυναικών στην Ευρώπη.
Η Ευρωπαϊκή Αριστερά διεκδικεί δυναμικότερη παρουσία στο πεδίο της πολιτικής και κοινωνικής σύγκρουσης και η υλοποίηση των επιδιώξεων αυτών είναι κομβική για την ίδια την ύπαρξη της.
*Η Όλγα Αθανίτη είναι μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ και του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΚΕΑ.