Ενας ακόμα μνημονιακός χρόνος έφτασε στο τέλος του, αφήνοντας πάλι πίσω του μεγάλο μέρος των πολιτών σε μακροχρόνια ανεργία, άλλους στο όριο της φτώχειας, ακόμα και αν έχουν εργασία ή σύνταξη, εργασιακή εκμετάλλευση, υποστελεχωμένο δημόσιο τομέα, πρόσφυγες σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης, τη χώρα υπό επιτροπεία και λιτότητα.
Όλα αυτά γνωστά. Χιλιογραμμένα στα ρεπορτάζ των εφημερίδων και χιλιοπαιγμένα στις ειδησεογραφικές εικόνες των καναλιών, που ούτως ή άλλως αρέσκονται στο δράμα και τον τρόμο. Γι’ αυτό, λοιπόν, ίσως δεν έχει τόση αξία να αποχαιρετίσουμε τον χρόνο εστιάζοντας ξανά στις ίδιες δύσκολες συνθήκες που βιώσαμε και γνωρίζουμε ότι θα συνεχιστούν, αλλά να ρίξουμε μια ματιά σε μερικά από τα θετικά βήματα κάποιων υπουργείων που έδωσαν μια ανάσα στους πολίτες, όσο μικρά κι αν είναι, όσο κι αν δεν μπορούν να αλλάξουν άρδην την ευρύτερη πραγματικότητα.
Ενίσχυση της δημόσιας υγείαςΈνα από τα βασικότερα βήματα υπέρ της καθημερινότητας και της ζωής των πολιτών αποτέλεσε η νομοθέτηση από το υπουργείο Υγείας της δωρεάν εξέτασης και νοσηλείας στα δημόσια νοσοκομεία των ανασφάλιστων πολιτών, που μέχρι τώρα πλήρωναν απ�� την τσέπη τους την περίθαλψή τους ακόμα και στο δημόσιο, και των μεταναστών με χαρτιά ή χωρίς, που η κυβέρνηση Σαμαρά είχε αποκλείσει από τα νοσοκομεία. Παράλληλα, όσοι βρίσκονται σε συνθήκες ακραίας φτώχειας έχουν πλέον το δικαίωμα να λαμβάνουν δωρεάν και τα συνταγογραφούμενα φάρμακά τους από τα ιδιωτικά φαρμακεία, χωρίς να απαιτείται να δώσουν ούτε το ένα ευρώ συμμετοχής στον ΕΟΠΥΥ.
Τα νοσοκομεία, από την άλλη, παραμένουν υποστελεχωμένα και με σοβαρές ελλείψεις υλικών. Τον τελευταίο χρόνο, όμως, πραγματοποιήθηκαν κάποια βήματα για την ενίσχυση του ιατρικού και μη προσωπικού στον τομέα της υγείας με προκηρύξεις για 950 νοσηλευτές και 700 γιατρούς στα νοσοκομεία, πρόσληψη 1.383 επικουρικών γιατρών και 585 επικουρικών εργαζομένων με συμβάσεις έως τρία χρόνια και παράταση της θητείας 884 και 600 αντίστοιχα. Πραγματοποιήθηκε παράλληλα πρόσληψη 186 εργαζομένων στο ΕΚΑΒ, με προγραμματισμό συνολικά 6.400 προσλήψεων στον κλάδο της υγείας μέχρι και το 2017. Ενώ σημαντικό είναι ότι έγιναν επιτέλους προσλήψεις βάσει παλαιότερων κρίσεων του 2009-10 και χρονιών ΑΣΕΠ, που περίμεναν από το 1998!
Παράλληλα, με νέα κοστολόγηση των ιατρικών εξετάσεων επιτεύχθηκε η μείωση της συμμετοχής των ασφαλισμένων σ’ αυτές, αλλά και η κάλυψη περισσότερων ειδών από τον ΕΟΠΥΥ, όπως ψηφιακή μαστογραφία, προγεννητικός γονιδιακός έλεγχος κ.λπ. Σημειώνεται πως πολλές από τις νέες εργαστηριακές εξετάσεις αφορούν την υγεία των γυναικών, που τα τελευταία χρόνια είχαν διπλά παραμεληθεί μέσα και στις ευρύτερες περικοπές, κυρίως επί υπουργίας Γεωργιάδη.
Το 2016 το υπουργείο προχώρησε και σε κάποιες οργανωτικές αλλαγές, όπως είναι η λίστα για τα χειρουργεία, ώστε να μειωθεί ο χρόνος αναμονής, αλλά και η αδιαφάνεια όσον αφορά τα φακελάκια. Επίσης, δημιουργήθηκαν γραφεία προστασίας δικαιωμάτων ασθενών, τα οποία θα λειτουργούν σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία της χώρας, δόθηκε η δυνατότητα ηλεκτρονικών ραντεβού στον ΕΟΠΥΥ, ενώ αναμένεται να έρθει προς ψήφιση και εφαρμογή από το 2017 το νέο σύστημα πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που θα βασίζεται σε τοπικές μονάδες και στον οικογενειακό γιατρό, όπως και η μεταρρύθμιση για τον κλάδο της ψυχικής υγείας. Βελτιωτικά μέτρα που κατέστησαν δυνατά λόγω της αύξησης του προϋπολογισμού για την υγεία, όπως αντίστοιχα αποφασίστηκε και για το 2017.
Παιδεία για όλους
Αύξηση του προϋπολογισμού και για το 2016 και για το 2017 παρατηρείται και στον τομέα της δημόσιας παιδείας. Το μεγάλο στοίχημα που κατάφερε να κερδίσει το υπουργείο Παιδείας ήταν εκείνο της πρόσβασης στην εκπαίδευση των χιλιάδων παιδιών προσφύγων που φιλοξενούνται στην Ελλάδα. Παρά τις λίγες, μεμονωμένες και επαίσχυντες αντιδράσεις κάποιων γονιών, πολλά προσφυγάκια παρακολουθούν απογευματινά μαθήματα ένταξης σε διάφορα σχολεία της χώρας, ενώ προσφέρονται εκπαιδευτικές δραστηριότητες σε νήπια, αλλά και ενήλικες, μέσα στις δομές φιλοξενίας.
Η σχολική χρονιά ξεκίνησε καλύτερα και για τα ημεδαπά παιδιά, καθώς τα σχολεία άνοιξαν χωρίς κενά σε καθηγητές και δασκάλους φέτος, με την έγκαιρη πρόσληψη χιλιάδων αναπληρωτών. Αν και δεν πρέπει να λησμονηθεί ότι αυτό σημαίνει τη διατήρηση της ουσιαστικής δυσλειτουργίας των σχολείων και της εργασιακής εκμετάλλευσης του τομέα, αφού και για αυτή τη χρονιά η δημόσια εκπαίδευση βασίζεται σε αναπληρωτές καθηγητές, αντί σε μόνιμες θέσεις εργασίας. Το θετικό βήμα, όμως, είναι ότι μετά από 6 χρόνια πραγματοποιήθηκαν προσλήψεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και ότι εκδόθηκε η πρόσκληση για μόνιμο διορισμό 456 εκπαιδευτικών, διοριστέων του διαγωνισμού ΑΣΕΠ 2008. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε και στην ειδική εκπαίδευση με ίδρυση 531 νέων τμημάτων ένταξης και 23 νέων σχολικών μονάδων ειδικής αγωγής, και 12 λυκειακών τάξεων στα υπάρχοντα ειδικά επαγγελματικά γυμνάσια. Έγινε, επίσης, δυνατή η μεγαλύτερη πρόσβαση παιδιών σε ολοήμερα νηπιαγωγεία, για την ακρίβεια περίπου η διπλάσια, ενώ περισσότερα σχολεία σε σχέση με προηγούμενες χρονιές λειτούργησαν ως ολοήμερα.
Θετικά βήματα σημειώθηκαν και όσον αφορά την αλλαγή της μέχρι τώρα εξεταστικοκεντρικής κατεύθυνσης της δημόσιας εκπαίδευσης, με μείωση των εξεταζόμενων μαθημάτων στο γυμνάσιο, αλλά και την παροχή εντατικών μαθημάτων τον Ιούνιο στους μετεξεταστέους. Παράλληλα, θεσμοθετήθηκε πλέον επίσημα η ενισχυτική διδασκαλία στα δημόσια σχολεία, όπως και η παροχή κρατικού πιστοποιητικού γλωσσομάθειας, προκειμένου η παιδεία να είναι όντως όσο το δυνατόν πιο δημόσια και όχι να οδηγεί τους μαθητές στα ιδιωτικά φροντιστήρια. Ενώ αλλαγές υπήρξαν και στα ΕΠΑΛ, εξασφαλίζοντας τη διδασκαλία γενικών γνώσεων, πέραν της εξειδίκευσης, νοώντας την παιδεία όχι σαν προθάλαμο εργασίας, αλλά ως γενική μόρφωση του ανθρώπου και του πολίτη.
Ταυτόχρονα, η στήριξη της πολιτείας δόθηκε και στους φοιτητές/-ριες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με την παροχή δωρεάν συγγραμμάτων και για όσους κάνουν δεύτερο πτυχίο, με τη δημιουργία νέου φορέα Έρευνας και Καινοτομίας, και την παροχή υποτροφιών σε προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς, διδάκτορες και μεταδιδάκτορες βάσει αναγκών και όχι απλά «αριστείας».
Αναμένεται τώρα να φανεί αν θα ολοκληρωθούν το 2017 και υπό τη νέα διοίκηση δύο πολύ βασικές πρωτοβουλίες για την εκπαίδευση, όπως είναι η σταδιακή αποδυνάμωση της εκκλησιαστικής κυριαρχίας μέσα στα σχολεία, υπό την κατηχητική διδασκαλία των θρησκευτικών, αλλά και της παρουσίας χριστιανικών συμβόλων μέσα στις αίθουσες, και η ενδυνάμωση του δημόσιου χαρακτήρα της παιδείας, νομοθετώντας τη δωρεάν πρόσβαση στις μεταπτυχιακές σπουδές ή ορίζοντας στη χειρότερη περίπτωση ένα συγκεκριμένο μάξιμουμ τέλος εγγραφής για τις αποδεδειγμένες λειτουργικές δαπάνες των προγραμμάτων.
Καταπολέμηση των διακρίσεωνΚατά τρία εκατομμύρια ευρώ αυξήθηκε και ο προϋπολογισμός του 2017 για τη δικαιοσύνη, «που θα διατεθούν για τη βελτίωση στις συνθήκες κράτησης και στις δομές επανένταξης των κρατουμένων στις φυλακές», σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης, που ήδη από το 2015 έχει κάνει αρκετά βήματα ώστε οι φυλακές να έρθουν πιο κοντά στη λογική του σωφρονισμού παρά της τιμωρίας (αν και το κατά πόσο μπορεί η φυλακή ως θεσμός να αποτελέσει κοινωνικό σωφρονισμό και όχι στιγματισμό είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα).
Συγκεκριμένα, καταργήθηκαν οι φυλακές τύπου Γ΄, μειώθηκε ο έγκλειστος πληθυσμός με αποφυλάκιση των ευάλωτων ομάδων, καταργήθηκε η φυλάκιση ανηλίκων, εκτός και αν πρόκειται για βαριά κακουργήματα, ενισχύθηκαν τα προγράμματα απεξάρτησης μέσα στις φυλακές, αλλά και τέθηκαν όροι αποφυλάκισης των εξαρτημένων, δημιουργήθηκαν νέες δομές εκπαίδευσης των κρατουμένων, ενισχύθηκε η εξωστρέφεια των φυλακών (π.χ. αναβίωση της έκθεσης έργων κρατουμένων και προϊόντων φυλακών, ενώ πλέον οι κρατούμενοι μπορούν να ενημερωθούν για τα δικαιώματά τους και άρα να καταστεί πιο εύκολη η διεκδίκησή τους, μέσω της έκδοσης του «αλφαβηταριού δικαιωμάτων & υποχρεώσεων». Ακόμα έχει προωθηθεί στη Βουλή νομοσχέδιο για τη θέσπιση Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας στα σώματα ασφαλείας και στους υπαλλήλους σωφρονιστικών καταστημάτων.
Το έργο του υπουργείου εστίασε στην ενδυνάμωση των δικαιωμάτων και άλλων κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων, όπως είναι τα ομόφυλα ζευγάρια, με επέκταση του συμφώνου συμβίωσης και σε αυτά, ενώ προετοιμάζεται και νομοσχέδιο για την ταυτότητα φύλου. Ενισχύθηκε, επίσης, η αντιρατσιστική νομοθεσία με το σχέδιο νόμου σχετικά με την «εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας ασθένειας, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου».
Το τελευταίο νομοθέτημα του υπουργείου που ψηφίστηκε το 2016 αφορά την αναμόρφωση του Πτωχευτικού Κώδικα, ώστε να διασφαλιστεί η δυνατότητα επαναδραστηριοποίησης του έντιμου επιχειρηματία, κινώντας γρηγορότερα τους μηχανισμούς διάσωσης. Το βασικότερο είναι ότι μέσω του νόμου ενδυναμώνεται και η δυνατότητα των εργατικών αγώνων σε περίπτωση πτώχευσης της επιχείρησης, καθώς μειώνεται στο μισό το δικαστικό ένσημο.
Ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ελληνική δικαιοσύνη αφορά ακόμα το χρόνο απονομής της. Στην κατεύθυνση αντιμετώπισης αυτού του ζητήματος το 2017 έχει προγραμματιστεί η πρόσληψη 1.347 δικαστικών υπαλλήλων. Θα κατανεμηθούν επίσης πέντε επιπλέον θέσεις Αντεισαγγελέων Πρωτοδικών από 1η Ιανουαρίου και θα ενεργοποιηθεί ο εξωδικαστικός συμβιβασμός. Ενώ στο πλαίσιο της αποσυμφόρησης των δικαστηρίων σχεδιάζεται η μετατροπή των μικροποινών πλημμεληματικού χαρακτήρα σε διοικητικές κυρώσεις (πρόστιμα κλπ).
Λειτουργικότητα και στήριξηΤο έργο του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης το 2016 συνδέθηκε στο μυαλό μας κατά κύριο λόγο με την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, τη σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ, την αύξηση των εισφορών και άρα τη μείωση κάποιων συντάξεων, αλλά και με τη διαπραγμάτευση για τα εργασιακά, τις συλλογικές συμβάσεις, το συνδικαλιστικό νόμο κτλ, που μαίνεται ακόμα.
Μέσα σ’ αυτά τα μέτρα, όμως, υπήρξαν και άλλες υπουργικές αποφάσεις και τροπολογίες, που δεν είδαν τόσο το φως της δημοσιότητας, αλλά που διευκόλυναν την καθημερινότητα κάποιων ανθρώπων. Για παράδειγμα, οι δικαιούχοι αναπηρικής σύνταξης έμεναν για αρκετούς μήνες χωρίς σύνταξη μέχρι να βγει η νέα απόφαση της ιατρικής επιτροπής για τα ποσοστά αναπηρίας, (διαδικασία που γίνεται κάθε δύο χρόνια). Από το 2016 και στο εξής μέχρι να βγει η νέα απόφαση για το ύψος της σύνταξης, οι δικαιούχοι αναπηρικής θα λαμβάνουν κανονικά ό,τι λάμβαναν πριν. Επίσης, οι δικαιούχοι συντάξεως και εξωϊδρυματικού επιδόματος δεν υπόκεινται σε κράτηση εισφοράς υγειονομικής περίθαλψης επί του καταβαλλόμενου εξωϊδρυματικού επιδόματος, όπως γινόταν πριν.
Με εγκύκλιο του υπουργείο αποφασίστηκε ακόμα οι ασφαλισμένοι που είχαν υπαχθεί στη ρύθμιση των 100 δόσεων για ασφαλιστικές οφειλές, λόγω μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, να μην εκπίπτουν της ρύθμισης σε περίπτωση μη καταβολής άλλων ασφαλιστικών οφειλών που προέκυψαν μετά την υπαγωγή σε αυτήν.
Ακόμα, όμως, και στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση, που δέχθηκε αρκετά πυρά, υπάρχουν όντως βελτιωτικά μέτρα, τα οποία θα φανούν άμεσα σε κάποιους πολίτες. Πέρα από το γεγονός ότι με τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης το υπουργείο αναμένει «ελαχιστοποίηση των λειτουργικών δαπανών, ταχύτερη απονομή συντάξεων και εξάλειψη της αδιαφάνειας και της διαφθοράς», το πρώτο όφελος θα είναι η χορήγηση πάνω από 102.000 εκκρεμών συντάξεων.
Μέτρα λήφθηκαν και για το μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας, όπως η δυνατότητα το επίδομα ανεργίας να χρησιμοποιηθεί ως επιδότηση απασχόλησης, με το υπόλοιπο του μισθού να καταβάλλεται από τον εργοδότη, εξασφαλίζοντας έτσι στον άνεργο παραπάνω εισόδημα, ένσημα και προϋπηρεσία, ανακινώντας παράλληλα την αγορά με στήριξη των μικρών επιχειρήσεων (μόνο αυτές έχουν δικαίωμα πρόσληψης εργαζομένου με αυτό το μέτρο). Παράλληλα, άλλαξε η φιλοσοφία των προγραμμάτων εργασίας για τους άνεργους, προβλέποντας παραπάνω χρόνο απασχόλησης και ένσημα, μέριμνα που δεν είχε ληφθεί τα παλαιότερα χρόνια. Ενώ με το νομοσχέδιο για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία διευκολύνεται η ανάπτυξη μιας διαφορετικής νοοτροπίας εργασίας, δίνοντάς της την ευκαιρία να καταστεί πυλώνας της οικονομίας.
Στον τομέα της Κοινωνικής Αλληλεγγύης οι δράσεις που είχαν ξεκινήσει από το 2015 με το πρόγραμμα καταπολέμησης ανθρωπιστικής κρίσης (κάρτα σίτισης, επιδότηση ενοικίου και παροχή ρεύματος) πρόκειται να αντικατασταθούν με το πρόσφατα ψηφισμένο νομοσχέδιο για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (πιο αναλυτικά στη συνέντευξη της Θεανώς Φωτίου στο φύλλο της Εποχής το περασμένο Σάββατο). Παράλληλα, συνεχίζουν και αυξάνονται τα δωρεάν ζεστά σχολικά γεύματα, ενώ για το 2016 είχαν δωρεάν πρόσβαση στους παιδικούς σταθμούς μέσω voucher, εκτός από τα παιδιά χαμηλόμισθων εργαζόμενων μητέρων, και ανέργων.
Στήριξη των ναυτικώνΤο υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής μετρά το 2016 μια μεγάλη ήττα, που αφορά την εκποίηση του ΟΛΠ. Παρόλα αυτά μέσα σε αυτό το αρνητικό πλαίσιο κατάφερε να έχει κάποιες μικρές νίκες, όπως η εξαίρεση παραχώρησης της περιοχής των Λιπασμάτων και η απόδοσή της στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Κυρίως, όμως, η παράλληλη πολιτική εστίασε στη στήριξη των θέσεων εργασίας των ναυτικών, με προκήρυξη 59 θέσεων μόνιμου προσωπικού και 146 θέσεων προσωπικού αορίστου χρόνου, καλύπτοντας με αυτόν τον τρόπο όλα τα διοικητικά κενά, καταβολή δεδουλευμένων στους ναυτικούς της ΝΕΛ που ήταν απλήρωτοι από το 2014, αύξηση του βοηθήματος Xριστουγέννων από 300 ευρώ σε 350 ευρώ στους άγαμους ναυτικούς και από 350 ευρώ σε 400 ευρώ για τους έγγαμους ναυτικούς.
Συστάθηκε μονάδα πρωτοβάθμιας υγείας στο κτίριο του Οίκου Ναύτου στον Πειραιά σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας, προστέθηκαν ακτοπλοϊκές γραμμές για νησιά που έμεναν ξεχασμένα (πχ Οινούσες ή Κάρπαθος από Πειραιά) και επεκτάθηκε η χρονική διάρκεια της παρεχόμενης έκπτωσης στους φοιτητές, σε όλη τη διάρκεια του έτους, αντί από 01/09 κάθε έτους έως 30/06 του επόμενου, που ίσχυε πριν τη τροποποίηση.
Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στη ναυτική εκπαίδευση, ενδυναμώνοντας τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού με αποκατάσταση και επαναλειτουργία κτιρίων, εγκατάσταση νέου εξοπλισμού, δημιουργία για πρώτη φορά τμήματος Ηλεκτρολόγων στην ΑΕΝ Ασπρόπυργου και γραφείου σταδιοδρομίας για αναζήτηση πλοίων για εκπαιδευτικά ταξίδια κατά τη διάρκεια των σπουδών, συνεργασία των ΑΕΝ με ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, παροχή σπουδαστικού εισιτηρίου στις αστικές συγκοινωνίες, σύσταση 5 οργανικών θέσεων διευθυντών και βοηθού διευθυντή σπουδών, ώστε να καλυφθούν οργανικά κενά.
Μέτρα κατά της φοροδιαφυγής
Μία από τις σημαντικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πολίτες είναι αυτή της υψηλής φορολογίας, είτε έμμεσης είτε άμεσης. Παρόλα αυτά το θετικό στοιχείο που ανιχνεύεται από το υπουργείο Οικονομικών είναι ότι για το 2016, και συγκεκριμένα για το διάστημα Ιανουαρίου – Οκτωβρίου, παρατηρείται αύξηση των «καθαρών» εσόδων κατά 8,1% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015, με θετική απόκλιση από το στόχο του προϋπολογισμού κατά 6,16%.
Στα θετικά στοιχεία για τα έσοδα καταγράφεται και η περαιτέρω μείωση του ρυθμού αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών (Ιανουάριος – Σεπτέμβριος 2016) σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015, κατά 13,28%, όπως και «αύξηση είσπραξης έναντι ληξιπρόθεσμων οφειλών συγκριτικά με το αντίστοιχο 9μηνο του 2015 κατά 34%, γεγονός που ενισχύει την εικόνα ότι οι πολίτες ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους».
Εκτός, όμως, από την ανταπόκριση των πολιτών, ρόλο διαδραμάτισαν και οι συχνότεροι φορολογικοί έλεγχοι που πραγματοποιήθηκαν, αλλά και η εξέταση των περιβόητων λιστών Λαγκάρντ και Μπόργιανς. Συγκεκριμένα από την αρχή του 2016 μέχρι και τον Αύγουστο ξεκίνησαν έλεγχοι σε 127 υποθέσεις της λίστας Λαγκάρντ και έχουν ολοκληρωθεί σε 43, με βεβαιωθέντα ποσά φόρων ύψους 27,97εκατ. ευρώ, ενώ βάσει της λίστας Μπόργιανς έχουν ανοιχτεί από τις ελληνικές αρχές πάνω από 1.000 δικογραφίες υπόπτων για φοροδιαφυγή και πλήθος εξ’ αυτών έχει διαβιβαστεί από τους οικονομικούς εισαγγελείς για φορολογικό έλεγχο.
Για το εκτεταμένο και χρόνιο πρόβλημα της φοροδιαφυγής λήφθηκε πρόσφατα και ένα ακόμα μέτρο, το οποίο θα ισχύσει από το 2017. Αυτό της σύνδεσης του αφορολόγητου με τη χρήση πλαστικού χρήματος, προκειμένου να δοθεί ένα πραγματικό κίνητρο στους πολίτες οι συναλλαγές τους να είναι νόμιμες και να αποδίδεται ο ΦΠΑ στο κράτος. Από το μέτρο αυτό εξαιρούνται ομάδες ανθρώπων που θα τους δυσχέραινε εξαιρετικά την καθημερινότητα, όπως ηλικιωμένοι ή φιλοξενούμενοι ιδρυμάτων.
Έτοιμο είναι και το σχέδιο διάταξης νόμου για το περιουσιολόγιο, μετά και από αρκετές διαβουλεύσεις με τους θεσμούς, που αποτελεί μια πιο διευρυμένη μορφή της δήλωσης πόθεν-έσχες, με πλήρη καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων όλων των πολιτών.
Όπως αναφέρθηκε εξαρχής τα μέτρα που παρουσιάζονται δεν σημαίνουν κάποια μεγάλη αλλαγή, αλλά απλά μια ανάσα, όταν η ελληνική κοινωνία την κρατάει εδώ και έξι χρόνια ασφυκτιώντας. Κάπου εδώ, λοιπόν, εμπίπτει και η ελάφρυνση του ΕΝΦΙΑ –και όχι η κατάργησή του– όπως είχε υποσχεθεί και όπως θα ήταν δίκαιο να συμβεί. Παρόλα αυτά, για το 2016 το 92% των φορολογουμένων πλήρωσαν λιγότερο, ίδιο, αυξημένο ως 10 € ή καθόλου φόρο.
Ακόμα το 2016, ανάμεσα σε άλλα, κατατέθηκε από το υπουργείο και νομοθετήθηκε η δυνατότητα υποβολής κοινής δήλωσης για όσους έχουν συνάψει συμφώνο συμβίωσης, η εξαίρεση από τον ΦΠΑ των αγαθών και των υπηρεσιών που διατίθενται για να καλύψουν τις ανάγκες των προσφύγων, η επιστροφή του φόρου προστιθέμενης αξίας στους αγρότες και η μείωση του χρόνου της επιστροφής του φόρου εντός μηνός από την υποβολή της αίτησης, αλλά και πρόβλεψη για μη επιβολή φόρου σε ανείσπρακτα ενοίκια, όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια.
Τζέλα Αλιπράντη