«PATERSON»Η ποίηση της καθημερινότητας
Του Στράτου ΚερσανίδηΗ τόσο υποτιμημένη καθημερινότητα, αυτή που δεν περιέχει τη συναρπαστικότητα και τον ενθουσιασμό των μεγάλων στιγμών, ούτε και την τραγικότητα των δραματικών, αυτήν η ρουτίνα της διεκπεραίωσης είναι επί της ουσίας η ίδια η ζωή μας! Αυτό το καθημερινό πήγαινε - έλα από το σπίτι στη δουλειά, μαζί με όλα τα μικρά και ταπεινά αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου που ξοδεύουμε και είναι εκείνα τα οποία χαρακτηρίζουν την ποιότητα της ζωής μας.
Και η ποίηση, τι είναι η ποίηση; Εν πρώτοις ένα λογοτεχνικό είδος. Ένας πολύχρωμος λαβύρινθος λέξεων και νοημάτων που συμπυκνώνουν συναισθήματα, πάθη και προβληματισμούς, περασμένα μέσα από το υποκειμενικό φίλτρο του ποιητή. Ετσι φιλτραρισμένα τίθενται προς διερεύνηση από τον αναγνώστη ο οποίος επιλέγει τον τρόπο που θα τα προσεγγίσει. Το πώς μπορεί η ρουτίνα της καθημερινότητας να συνδυαστεί με το μεγαλείο της ποίησης είναι κάτι το οποίο εξαρτάται από την παραδοχή ότι η μεν ποίηση μπορεί να είναι μια καθημερινή πράξη, η δε καθημερινότητα είναι το ίδιο το μεγαλείο της ζωής.
Για το πώς μπορεί αυτός ο συνδυασμός να υλοποιηθεί σας παραπέμπω στην ταινία του Τζιμ Τζάρμους, «Paterson», η οποία δίνει την απάντηση. Ο Πάτερσον είναι ένας νεαρός οδηγός λεωφορείου, ο οποίος ζει στην πόλη Πάτερσον του Νιου Τζέρσεϊ, μαζί με τη γυναίκα του, Λόρα και το σκύλο τους. Η καθημερινή ρουτίνα του είναι δουλειά, σπίτι, βόλτα το σκύλο, μια στάση στο μπαρ της γειτονιάς για μια μπίρα και λίγη κουβεντούλα. Όμως ο Πάτερσον λατρεύει την ποίηση, διαβάζει και γράφει ποίηση. Κουβαλά πάντα μαζί του το «μυστικό τετράδιό» του και γράφει συνεχώς.
Η γυναίκα του, από τη μεριά της, ονειρεύεται να ανοίξει ένα μαγαζί για να κατασκευάζει κέικ αλλά και να γίνει διάσημη σταρ της κάντρι μουσικής! Καταγίνεται με διάφορα μέσα στο σπίτι και όταν γυρίζει ο άντρας της, του τα δείχνει με ενδιαφέρον, ενώ τον ρωτά αν έγραψε κάτι. Όσο για το σκύλο, τους παρατηρεί αραχτός στην πολυθρόνα του και μοιάζει έτοιμος να κάνει ζαβολιά!
Ο Τζιμ Τζάρμους σκηνοθετεί με το δικό του χαρακτηριστικό παιχνιδιάρικο τρόπο μια ανάλαφρη ταινία για το μεγαλείο που κρύβουν μέσα τους οι μικρές καθημερινές στιγμές. Για την ομορφιά που βρίσκεται στις απλές συζητήσεις των ανθρώπων, στη βόλτα με το σκύλο ακόμη και σε ένα κουτί σπίρτα! Μια ταινία που χωρίς να κραυγάζει λειτουργεί εσωτερικά. Μια ταινία ποιητική με θέμα την ποίηση της καθημερινότητας η οποία, αν και μοιάζει ταπεινή, μπορεί να κρύβει μέσα της την έκρηξη. Ετσι κυλά, ήρεμα, χωρίς εξάρσεις, με τις εικόνες να απλώνονται, να μετασχηματίζονται σε αισθήσεις, να αναδεικνύουν την τρυφερότητα των ανθρώπινων σχέσεων, τη χωρίς προσμονή ανταπόδοσης αγάπη, την απλότητα της χειραψίας, τη γενναιοδωρία του χαμόγελου.
Ο Τζιμ Τζάρμους, σε συνέντευξή του, ρωτήθηκε για το πώς αποφάσισε να κάνει μια ταινία για τους ποιητές και την ποίηση και απάντησε: «Είχα επισκεφθεί το Πάτερσον πριν 25 χρόνια, καλεσμένος του γιατρού και ποιητή Ουίλιαμς Κάρλος Ουίλιαμς, του οποίου το έργο μου άρεσε πολύ. Περπάτησα μέχρι τους καταρράκτες και επισκέφθηκα τη βιομηχανική ζώνη της πόλης. Είναι ένα συναρπαστικό μέρος, σαν όραμα του Αλεξάντερ Χάμιλτον γύρω από τη δύναμη του βιομηχανικού τοπίου που συνθέτει μια ουτοπική πόλη. Με εξέπληξε και ο πλουραλισμός των κατοίκων του. Από το βιβλίο “Πάτερσον” του Ουίλιαμς -παρεμπιπτόντως δεν είναι από τα αγαπημένα μου-, όπου ένας άντρας αποτελεί μια μεταφορά για την πόλη και το αντίστροφο, σκέφτηκα ότι θα έχει ενδιαφέρον να γράψω μια ταινία με πρωταγωνιστή έναν άντρα της εργατικής τάξης του Πάτερσον, που είναι καλός ποιητής αλλά όχι γνωστός. Για πολλά χρόνια είχα την ιδέα αυτή σε μια κόλλα χαρτί στο συρτάρι μου και κατά καιρούς την ξαναδιάβαζα. Εφτασε η στιγμή να την κάνω ταινία».
strakersan@gmail.comkersanidis.wordpress.com «ΤΖΑΚΙ»Η βαριά κληρονομιά μιας γυναίκας
Στις 22 Νοεμβρίου 1963, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, επισκεπτόταν το Ντάλας. Πλάι του, στο ανοιχτό αυτοκίνητο, βρισκόταν η πρώτη κυρία, Τζάκι, η οποία χαιρετούσε μαζί με το σύζυγό της το πλήθος των Αμερικανών που είχε συγκεντρωθεί για να υποδεχτεί τον πρόεδρο. Όμως ένας πυροβολισμός έμελλε να αλλάξει, εκτός από την Ιστορία και τη ζωή της 34χρονης γυναίκας.
Η ταινία «Τζάκι» (Jackie), του χιλιανού σκηνοθέτη Πάμπλο Λαρέν, αρχίζει από τη στιγμή που οι σφαίρες του Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, βρήκαν το σώμα του Τζον Κένεντι. Για το εάν ο Όσβαλντ ήταν ο πραγματικός δολοφόνος του αμερικανού προέδρου έχουν διατυπωθεί πολλές αμφιβολίες, άλλωστε και ο ίδιος δολοφονήθηκε δύο μέρες μετά από τον Τζακ Ρούμπι, ενώ μεταφερόταν για ανάκριση. Για το θέμα αυτό έχουν γυριστεί διάφορες ταινίες ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, όπως το «J.F.K.» του Όλιβερ Στόουν, το 1991.
Όμως ας επανέλθουμε στην Τζάκι, η οποία είδε με τρόμο το σύζυγό της να πέφτει θανάσιμα τραυματισμένος δίπλα της και το αίμα του να ποτίζει το ροζ φόρεμά της. Η ζωή της αλλάζει μέσα σε μία στιγμή αλλά η ίδια οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, όπως αρμόζει στην Πρώτη Κυρία.
Η Ζακελίν Κένεντι μέσα στη μεγάλη της θλίψη για το θάνατο του συζύγου της, πρέπει να ανασυγκροτηθεί και να φροντίσει για τα παιδιά της. Υπάρχουν βέβαια και πρακτικά θέματα όπως είναι η οργάνωση της κηδείας αλλά και η μετακόμισή της από το Λευκό Οίκο. Παράλληλα συνειδητοποιεί πως έχει υποχρέωση να καθορίσει την ιστορική κληρονομιά του συζύγου της, ο οποίος υπήρξε ένας από τους πιο δημοφιλείς προέδρους, όχι μόνον στις ΗΠΑ αλλά και στο εξωτερικό.
Η ταινία του Λαρέν, η οποία είναι η πρώτη αγγλόφωνη του σκηνοθέτη, συνοδεύεται εκτός από τις πολύ καλές κριτικές και από το Βραβείο Σεναρίου για τον Νόα Όπενχαϊμ, στο 73ο Φεστιβάλ της Βενετίας.
Η πρωταγωνίστρια, Νάταλι Πόρτμαν, λέει: «Ήταν μια πολύ επικίνδυνη αποστολή, γιατί όλοι γνωρίζουν πώς ήταν, πώς μιλούσε, τις κινήσεις της. Όλοι κάτι ξέρουν γι’ αυτήν. Δεν είχα καταπιαστεί στο παρελθόν με έναν αντίστοιχο ρόλο. Ήθελα να βγάλω κάτι, που θα πρόσεχε ο κόσμος και θα πίστευε ότι αυτή είναι η Τζάκι».
Σ.Κ. ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ «Σιωπή» (Silence) του Μάρτιν Σκορσέζε: Ο Σεμπαστιάου Ροντρίγκεζ, ένας πορτογάλος ιεραπόστολος, φτάνει στην Ιαπωνία του 17ου αιώνα. Ταξιδεύει στη μακρινή χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου για να αναζητήσει τον πατέρα Φερέιρα, έναν αγνοούμενο ιεραπόστολο και μέντορά του. Οι χριστιανοί στην Ιαπωνία ζουν κάτω από δύσκολες συνθήκες, αφού οι ιάπωνες φεουδάρχες και οι σαμουράι θέλουν να εξαφανίσουν το Χριστιανισμό από τη χώρα τους. Οι διώξεις που υφίστανται είναι πολύ σκληρές και λέγεται πως ο Φερέιρα δεν άντεξε στα μαρτύρια και αποστάτησε. Σύντομα, ο Ροντρίγκεζ θα βρεθεί μπροστά σε τεράστια ηθικά διλήμματα, καθώς ο θεός που πιστεύει δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται για τα βάσανα που υποφέρουν οι πιστοί.
«Νυκτόβια πλάσματα» (Nocturnal animals) του Τομ Φορντ: Η Σούζαν παραλαμβάνει ένα πακέτο, το οποίο είναι από τον πρώην σύζυγό της, Έντουαρντ, τον οποίο είχε εγκαταλείψει πριν από 15 χρόνια. Ο Έντουαρντ ήταν συγγραφέας αλλά δεν είχε καταφέρει να δημοσιεύσει τίποτε ως τότε. Το πακέτο περιέχει ένα μυθιστόρημα που έγραψε και ζητά από την Σούζαν να το διαβάσει. Καθώς διαβάζει βυθίζεται ολοένα και βαθύτερα στο παρελθόν, αναγκασμένη να αντιμετωπίσει το σκοτάδι μέσα της. Ο ήρωας του μυθιστορήματος, ο Τόνι, πηγαίνει με το αυτοκίνητο την οικογένειά του από το Ντάλας στην έρημο του Τέξας. Στη διαδρομή, η γυναίκα του και η κόρη του πέφτουν θύματα απαγωγής.
«Assassin’ s creed» του Τζάστιν Κουρζέλ: Μέσω μιας επαναστατικής τεχνολογίας που ξεκλειδώνει τις γενετικές του μνήμες, ο Κάλουμ Λιντς βιώνει τις περιπέτειες του προγόνου του, Αγκιλάρ, στην Ισπανία του 15ου αιώνα. Ο Κάλουμ ανακαλύπτει ότι κατάγεται από μια μυστηριώδη κρυφή αδελφότητα, τους Assassins, και συγκεντρώνει φοβερές γνώσεις και ικανότητες για να αντιμετωπίσει την καταπιεστική και παντοδύναμη οργάνωση Τέμπλαρ στο σήμερα. Βασισμένο στο ομώνυμο βιντεοπαιχνίδι.
Σινεφίλ