Μία από τις συχνές και έντονες κριτικές που γίνονται στην προσφυγική διαχείριση αφορά τις διαδικασίες ασύλου. Πολλές γραμμές έχουν γραφτεί και πολύ μελάνι έχει χυθεί για την τεράστια αργοπορία της εξέτασης των αιτημάτων, το ελλιπές προσωπικό, τη μη τήρηση της ελληνικής νομοθεσίας από τους εμπειρογνώμονες της EASO, αλλά της εκάστοτε χώρας από την οποία προέρχονται, την αδόκιμη αλλαγή της σύνθεσης των δευτεροβάθμιων επιτροπών, τις κακές, και άρα καταστροφικές για τους πρόσφυγες, διερμηνείες, την έλλειψη νομικής παράστασης, τον επηρεασμό του Δικαίου για το άσυλο από τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας που ακόμα και αν κάποιος είναι πρόσφυγας μπορεί να σταλεί πίσω στην Τουρκία, και πώς τελικά όλα αυτά συνθέτουν μια εικόνα πολιτικής της αποτροπής.
Τι μπορεί να σημαίνει, όμως, για τον ίδιο τον πρόσφυγα αυτή η πολύμηνη αναμονή, εγκλωβισμένος σε άθλιες συνθήκες; Δυστυχώς, μερικές φορές μπορεί να σημαίνει ακόμα και το θάνατο, όπως για τον Μ.
Ποιο είναι το όνομά του, σε ποιο από όλα τα hot spot βρίσκεται, δεν έχει σημασία (και δεν δημοσιεύονται προκειμένου να σεβαστούμε έστω την ιδιωτικότητά του, αφού ως χώρα δεν σεβόμαστε τη ζωή του). Σημασία έχει η ιστορία του, που θα μπορούσε να είναι η ιστορία κάθε πρόσφυγα, κάθε μετανάστη (και κάποιων είναι όντως) και κάθε σημερινού ντόπιου που αύριο ίσως συναντήσει κι αυτός τη μοίρα του ξεριζωμού.
Ο Μ. έχει καρκίνο στο στομάχι, όπως αφηγήθηκε στην «Εποχή» η Άριελ Ρίκερ από τους Advocates Abroad (ομάδα αλληλεγγύης δικηγόρων από όλο τον κόσμο που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα για το προσφυγικό). Του το διέγνωσαν περίπου τέλη καλοκαιριού, αν και βρίσκεται στο hot spot από τον Μάιο του 2016 και παραπονιόταν από την αρχή για τους φριχτούς πόνους που ένιωθε. Η αντιμετώπιση που είχε ήταν να του χορηγούνται παυσίπονα και βιταμίνες, χωρίς να εξεταστεί.
«Βλέπετε στο κέντρο υπάρχουν γιατροί από διάφορες οργανώσεις, αλλά έρχονται και φεύγουν. Δεν υπάρχει μια σταθερή ιατρική ομάδα με πλήρες ωράριο. Ενώ πολλοί από τους εθελοντές των ομάδων υγείας δεν έχουν τις απαραίτητες ιατρικές γνώσεις για να περιθάλψουν όντως τους ασθενείς, οπότε απλά καλούν το ασθενοφόρο όταν τους φαίνεται σοβαρό το περιστατικό», περιγράφει η διευθύντρια της οργάνωσης των δικηγόρων.
Έτσι, έγινε και με τον Μ. Μια μέρα ξαπλώθηκε κάτω από τους πόνους και επιτέλους κάλεσαν ασθενοφόρο και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Τότε και πληροφορήθηκε ότι πάσχει από καρκίνο.
«Και;», μπορεί να πει κάποιος που περιμένει ότι μετά από αυτό ο ασθενής θα έλαβε την κατάλληλη θεραπεία. Λάθος. Σε αυτή την περίπτωση οι πρόσφυγες φαίνονται να μην απολαμβάνουν το αυτονόητο δικαίωμα στη ζωή και την υγεία. Επειδή το αίτημα ασύλου του δεν έχει εξεταστεί ακόμα, δεν έχει λάβει κάρτα ασφάλισης ώστε να κάνει χημειοθεραπεία, οπότε αυτή τη στιγμή χαροπαλεύει απλά λαμβάνοντας παυσίπονα.
«Πριν μια εβδομάδα πληροφορηθήκαμε από τη γιατρό ότι ο καρκίνος έχει προχωρήσει και αν δεν λάβει την κατάλληλη θεραπεία έχει το πολύ ένα με δύο μήνες ζωής. Στην ουσία βλέπει τη ζωή του να χάνεται, περιμένοντας πότε θα κρίνει μια επιτροπή αν είναι πρόσφυγας που μπορεί να μείνει στην Ελλάδα ή θα επιστραφεί στην Τουρκία, ώστε να κάνει χημειοθεραπεία και να επιζήσει ή να αυξήσει έστω και λίγο το χρόνο ζωής του», καταγγέλλει η Άριελ Ρίκερ, αποδίδοντας σημαντικές ευθύνες και στην Ύπατη Αρμοστεία, που θα έπρεπε να είχε κινηθεί πιο γρήγορα όσον αφορά την καταγραφή του ως ευάλωτη ομάδα, την επιτάχυνση των διαδικασιών για την εξέταση του αιτήματός του, αλλά και την πιο γρήγορη μεταφορά του σε διαμέρισμα.
Αυτή είναι η καθημερινότητα που βιώνουν πολλοί συνάνθρωποί μας την ίδια στιγμή που εξαγγέλλεται ότι η αύξηση του προσωπικού της Υπηρεσίας Ασύλου πρέπει να γίνει σιγά-σιγά ή όταν αποφασίζεται να μην αποσυμφορηθούν τα νησιά, μήπως και καταπέσει η συμφωνία.
Τζ.Α.