Ηταν η πρώτη φορά που τα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης επιχείρησαν τη διοργάνωση ενός πολιτικού γεγονότος που επικοινωνιακά θα είχε πανευρωπαϊκη εμβέλεια. Διοργανωμένη από τα 9 κόμματα που απαρτίζουν την ακροδεξιά κοινοβουλευτική ομάδα του ευρωκοινοβουλίου, η σύνοδος πραγματοποιήθηκε στο Κόμπλετς της Γερμανίας με περισσότερους από 1000 συμμετέχοντες και την παρουσία της Μαρίν Λεπέν από το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας, του Γκέερτ Βίντερς από το Κόμμα για την Ελευθερία της Ολλανδίας, του Χάραλντ Βιλίμσκι από το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας και του Ματέο Σαλβίνι από τη Λίγκα του Βορρά της Ιταλίας. Συμμετείχαν επίσης, ως μέλη της ευρωομάδας, και το Φλαμανδικό Συμφέρον του Βελγίου, το πολωνικό Κονγκρέσο της Νέας Δεξιάς και ανεξάρτητοι βουλευτές από τη Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Λεπέν και ΒίλντερςΗ ομιλία της Μαρίν Λεπέν, το κόμμα της οποίας είναι η κινητήρια δύναμη της ευρωομάδας αυτής, μονοπώλησε το ενδιαφέρον. Αναφέρθηκε στον αέρα αλλαγής που θα φυσήξει στην Ευρώπη με τις επικείμενες εκλογές σε Ολλανδία τον Μάρτη, Γαλλία τον Απρίλη και τον Μάη και Γερμανία τον Σεπτέμβρη, τονίζοντας ότι η Ευρώπη βιώνει την αναβίωση του εθνικού κράτους μετά την προσπάθεια της παγκοσμιοποίησης να το εξαφανίσει. Με πολλές αναφορές στο Brexit και την απόφαση του βρετανικού λαού, εξέφρασε τη σιγουριά της για την εκλογική της επιτυχία, θεωρώντας ότι «μετά την αφύπνιση του αγγλοσαξονικού κόσμου το 2016, ήρθε η σειρά των λαών της ηπειρωτικής Ευρώπης να αντιδράσουν». Κυρίαρχο ρόλο είχε στην ομιλία της και η νίκη του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, καθώς για τα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης η νίκη του είναι πρότυπο. Μεγάλο κομμάτι της ομιλίας της είχε να κάνει με το προσφυγικό και τους κινδύνους που προξενεί η στάση της ΕΕ και της Γερμανίας για τον πολιτισμό της Ευρώπης, ενώ με πολλές αναφορές στους εθνικούς πολιτισμούς των ευρωπαϊκών κρατών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο πατριωτισμός είναι η πολιτική του μέλλοντος. Τέλος, με αναφορές στα δημοψηφίσματα της προηγούμενης δεκαετίας, που αμφισβήτησαν από αριστερή οπτική τη δομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόνισε το δικαίωμα μιας χώρας να φύγει από την ΕΕ αν το θέλει.
Ο ηγέτης του ολλανδικού Κόμματος για την Ελευθερία, που εμφανίζεται αυτή την περίοδο πρώτος στις δημοσκοπήσεις για τις εθνικές εκλογές της χώρας του, χαρακτήρισε τη χρονιά που διανύουμε ως «τη χρονιά της πατριωτικής άνοιξης». Οι παρεμβάσεις του στον πολιτικό στίβο της Ολλανδίας φαίνεται ότι καθορίζουν ήδη την ατζέντα στο δημόσιο διάλογο της χώρας του. Ο ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε, με ολοσέλιδη διαφημιστική καταχώρηση στις εφημερίδες λίγες μόνο μέρες μετά τη διάσκεψη του Κόμπλετς, απευθύνθηκε στους μετανάστες με το σύνθημα «Συμπεριφερθείτε φυσιολογικά ή φύγετε».
Το AfD και οι εσωτερικές επικρίσειςΗ μια από τους δύο προέδρους της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» (AfD), η Φράουκε Πέτρι, αναφέρθηκε στην ανάγκη οικοδόμησης μιας νέας Ευρώπης, προχώρησε σε καταγγελία του πολιτικού Ισλάμ και επίσης αναφέρθηκε στη νίκη του Τραμπ για την ευρωπαϊκή ακροδεξιά. Παρά το γεγονός ότι παλιότερα έχει συναντηθεί με την Μαρίν Λεπέν, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας όμως, η πρώτη κοινή τους δημόσια εμφάνιση σ’ αυτή τη σύνοδο αναζωπύρωσε την κριτική μιας μερίδας του κόμματός της, καθώς ένα κόμμα που ξεκίνησε ως κόμμα κατά του ευρώ με νεοφιλελεύθερες θέσεις για την οικονομία, έχει έκτοτε κερδίσει έδαφος από την αντιπαράθεση με την πολιτική της Μέρκελ για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος. Αν και η διάσκεψη πραγματοποιείται σε πόλη της Γερμανίας, το κόμμα της δεν είναι ανάμεσα στους διοργανωτές. Ο συμπρόεδρός του AfD, Γιέργκ Μόιτεν, ξεκαθάρισε ότι η διοργάνωση «είναι αποκλειστικά θέμα της Ευρώπης των Εθνών και των Ελευθεριών». Ωστόσο, ο ένας από τους δύο ευρωβουλευτές του κόμματος, που είναι και σύζυγος της Πέτρι, συμμετείχε στη διοργάνωση ως μέλος της ακροδεξιάς ευρωομάδας. Ο έτερος ευρωβουλευτής του κόμματος ανήκει στην ομάδα των Φάρατζ–Γκρίλο.
Αντιδράσεις από την αριστερά και τον ΤύποΗ διάσκεψη της ακροδεξιάς, όπως ήταν φυσικό, ξεσήκωσε αντιδράσεις από πολιτικούς φορείς, οργανώσεις της αριστεράς και συνδικάτα. Περισσότεροι από 5.000 πολίτες διαμαρτυρήθηκαν για την παρουσία των ακροδεξιών στην πόλη τους, έχοντας απέναντί τους 1.000 άνδρες των δυνάμεων καταστολής. Ο αριθμός των διαδηλωτών ξεπέρασε κατά πολύ τις εκτιμήσεις των διοργανωτών που υπό τον τίτλο «Koblenz bleibt bunt» (Το Κόμπλετς παραμένει πολύχρωμο) κάλεσαν σε διαδηλώσεις με το σύνθημα «Καμιά θέση για τον εθνικισμό και το ρατσισμό, ούτε στο Κόμπλετς ούτε πουθενά». Στις διαδηλώσεις συμμετείχαν η πρωθυπουργός του κρατιδίου Μαλού Ντράγιερ (SPD), κυβερνητικοί αξιωματούχοι, o Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, η Τζανίν Βίσλερ από το Ντι Λίνκε, η Ζιμόνε Πέτερ από το Κόμμα των Πρασίνων, και ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου, Ζαν Άσελμπορν. Αντιδράσεις υπήρξαν και από τον Τύπο καθώς οι διοργανωτές της διάσκεψης, υιοθετώντας πλήρως τη ρητορική του Τραμπ περί διάδοσης ψευδών ειδήσεων έδωσαν περιορισμένες διαπιστεύσεις σε δημοσιογράφους, αποκλείοντας μεταξύ άλλων τη Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε, το περιοδικό Ντερ Σπίγκελ και το περιοδικό Πολίτικο.
Διεθνής συντονισμόςΣτην πρόσκληση για τη διάσκεψη αναφέρεται ότι «στο Κόμπλετς συγκεντρώνονται οι ηγέτες της νέας Ευρώπης, που βρίσκονται προ των πυλών κυβερνητικών αξιωμάτων στις χώρες τους», με σαφή υπαινιγμό στις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις στις ηγέτιδες χώρες της κεντρικής Ευρώπης (Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία). Αυτός ίσως είναι και ο λόγος της διοργάνωσης αυτής· η επίσημη, δηλαδή, έναρξη της προεκλογικής περιόδου για την ευρωπαϊκή ακροδεξιά. Με έκδηλη την επιθυμία εμφάνισης ενός πανευρωπαϊκού συντονισμού, αλλά και υπόρρητη την ύπαρξη πολιτικών διαφωνιών (ενδεικτικό της αντιπαράθεσης είναι και το γεγονός ότι ο επικεφαλής του AfD στο Βερολίνο χαρακτηρίζει πολύ «σοσιαλιστικές» της οικονομικές πολιτικές του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας), οι Λεπέν, Βίλντερς και Πέτρι προχώρησαν σε μια επίδειξη των δυνάμεών τους.
Τα δημοσκοπικά αποτελέσματα είναι κάτι περισσότερο από ενθαρρυντικά για τις τρεις ηγετικές προσωπικότητες της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς. Η Λεπέν φαίνεται ότι περνάει στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, o Βίλντερς οδηγεί τη δημοσκοπική κούρσα στη χώρα του και το AfD κινείται μεταξύ 11-15%. Το ζήτημα είναι αν θα μπορέσουν να βρουν κυβερνητικούς εταίρους. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι αυτό είναι δύσκολο, αλλά τα τελευταία εκλογικά και δημοψηφισματικά αποτελέσματα υπογραμμίζουν τη ρευστότητα της πολιτικής πραγματικότητας. Άλλωστε, η επιρροή που ασκούν, ήδη, στα πολιτικά τεκταινόμενα των χωρών τους, αλλά και στις αποφάσεις της ΕΕ (βλ. χώρες Βιζενγκαρτ) φαίνεται ότι τους εξασφαλίζει ένα πεδίο άσκησης πολιτικής, που μπορεί και να διευρυνθεί λόγω των εξελίξεων στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Από την άλλη πλευρά, τα αποτελέσματα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών στους λαούς όλης της Ευρώπης και ο μεταδημοκρατικός χαρακτήρας που οι ιθύνοντες επιλέγουν για την ΕΕ εξασφαλίζουν την καύσιμη ύλη της δυσαρέσκειας και της απογοήτευσης από το πολιτικό σύστημα, που υπό προϋποθέσεις μπορεί να εκμεταλλευτεί η ακροδεξιά.
Πέτρος Κοντές