
Η Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, ακύρωσε την απόφαση, από τον περασμένο Δεκέμβριο, του Δήμου Αθηναίων, σύμφωνα με την οποία η διαχείριση της Δημοτικής Αγοράς Κυψέλης, που ανακατασκευάστηκε με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, είχε παραχωρηθεί δωρεάν για εκμετάλλευση στην ομάδα του Impact Hub Athens, που δραστηριοποιείται στον χώρο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, παρά τις αντιδράσεις φορέων και συλλογικοτήτων.
Οι κοινωνικοί φορείς και οι συλλογικότητες της Κυψέλης και της ευρύτερης περιοχής της 6ης Δημοτικής Κοινότητας διεκδικούσαν η αγορά να είναι ανοικτή σε όλους και όλες, δεδομένου ότι πριν ανακαινιστεί αποτελούσε αυτοδιαχειριζόμενο κοινωνικό χώρο και τελούσε υπό ανοιχτή κατάληψη. Η συγκεκριμένη απόφαση του Δήμου είχε προκαλέσει μπαράζ αντιδράσεων τόσο από τους κατοίκους στην περιοχή της Κυψέλης, όσο και από τις δημοτικές παρατάξεις που πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Την προσφυγή κατά της απόφαση, είχε κάνει η σύμβουλος της 6ης δημοτικής Κοινότητας, Δήμητρα-Ινές Αγγελή-Λυκούδη. Η ακυρωτική απόφαση στηρίχτηκε κατά βάση στο σκεπτικό της προσφεύγουσας, καθώς έκανε δεκτό τον ισχυρισμό της, ότι «η επίμαχη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ελήφθη κατά παράβαση της διάταξης του αρθρου 83 Ν.3852/2010 με το αιτιολογικό ότι το συμβούλιο της δημοτικής ενότητας δεν γνωμοδότησε θετικά».
Η Ανοιχτή Πόλη καταψήφισε την πρόταση και εξ αρχής είχε καταγγείλει τις πρακτικές Καμίνη, με επανειλημμένες εκκλήσεις να συζητηθεί το θέμα του τρόπου επαναλειτουργίας της Δημοτικής Αγοράς στο Δημοτικό Συμβούλιο. Η δημοτική αρχή επέλεξε να διεκπεραιώσει τη διαδικασία χωρίς ενημέρωση των παρατάξεων.
Με τη διαδικασία που ακολούθησε η δημοτική αρχή παραχωρούσε πλήρως ένα δημοτικό ακίνητο (που επιπλέον η ανακαίνισή του έχει συγχρηματοδοτηθεί με κοινοτικούς και εθνικούς δημόσιους πόρους), σε ένα φορέα ιδιωτικού δικαίου (έστω μη κερδοσκοπικού), που θα έχει το δικαίωμα εμπορικής εκμετάλλευσης, μέσω υπενοικίασης των χώρων της Αγοράς, χωρίς να διασφαλίζεται η δωρεάν φιλοξενία και συμμετοχή ενεργών συλλογικοτήτων της περιοχής.
Τίθενται, επίσης, ζητήματα αθέμιτου ανταγωνισμού και μη αποδεκτών κρατικών ενισχύσεων ιδιωτικών δραστηριοτήτων. Να σημειωθεί ότι δεν κατατέθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο γραπτή γνωμοδότηση της νομικής υπηρεσίας του Δήμου, αλλά και της αρμόδιας διαχειριστικής αρχής του υλοποιημένου έργου ΕΣΠΑ, για τη νομιμότητα της διαδικασίας και του σχεδίου σύμβασης.
Το ιστορικό της ΑγοράςΗ δημοτική παράταξη Ανοιχτή Πόλη είχε αντιδράσει στους σχεδιασμούς Καμίνη και είχε καταθέσει τη δική της πρόταση για ένα σχήμα «δημοκρατικής και συμμετοχικής συνδιαχείρισης του δήμου και της τοπικής κοινωνίας». Στο σκεπτικό της αναφέρεται στο γεγονός ότι το κτίριο της δημοτικής αγοράς για χρόνια αποτέλεσε χώρο συνεύρεσης των κατοίκων και σημείο αναφοράς της περιοχής. Η λειτουργία της Αγοράς έπαψε, μετά από μερικά χρόνια υπολειτουργίας και το 2003 ήρθε και η πλήρης εγκατάλειψη της. Το 2004 η Αγορά περνά τον κίνδυνο κατεδάφισης, για να μετατραπεί σε γκαράζ, οι κινητοποιήσεις και οι αγώνες των κατοίκων και κοινωνικών φορέων της περιοχής καταφέρνουν το χαρακτηρισμό της το 2005 ως διατηρητέο κτίσμα.
Στη συνέχεια, η Δημοτική αγορά, κατόπιν τοπικής πρωτοβουλίας κατοίκων και φορέων, ακολουθεί ένα ανοικτό και αυτοδιαχειριζόμενο μοντέλο λειτουργίας. Στα σχεδόν 5 χρόνια που διήρκεσε, φιλοξενήθηκαν πάνω από 600 πολιτιστικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, μουσικά δρώμενα και συναυλίες, εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας, παρουσιάσεις βιβλίων, εκδηλώσεις δημόσιων σχολείων και πολλές επίκαιρες συζητήσεις. Επίσης προσφέρθηκε σημαντικό κοινωνικό και αλληλέγγυο έργο, όπως συλλογικές κουζίνες, μαθήματα ελληνικής γλώσσας σε μετανάστες, χαριστικά παζάρια, λειτουργία λαϊκής αγοράς βιολογικών προϊόντων κ.ά.
Η εισβολή των ΜΑΤ το καλοκαίρι του 2011, σήμανε το βίαιο τέλος αυτού του πειράματος διάσωσης και αυτοδιαχείρισης της αγοράς, ως χώρου πολιτισμού και αλληλεγγύης . Η δημοτική αρχή Καμίνη σκόπευε να σβήσει από την ιστορία της αυτά τα 5 χρόνια λειτουργίας της Αγοράς, που συνάντησε ευρεία κοινωνική αποδοχή.
Οι προτάσεις της Ανοιχτής ΠόληςΓια την Ανοιχτή Πόλη οι ανάγκες των κατοίκων της περιοχής, μαζί με τον ιστορικό ρόλο του κτιρίου στην περιοχή, ως χώρου κοινωνικής μνήμης πρέπει να είναι οι βασικοί άξονες για την πρόταση ενός κέντρου κοινωνικής επαφής και συνάντησης, πολιτισμού, ενημέρωσης και αλληλεγγύης. Η διαρκής, ενεργός συμμετοχή των κατοίκων, πρέπει να είναι απαράβατος όρος για τη μελλοντική λειτουργία της αγοράς, προς όφελος της γειτονιάς και της πόλης ευρύτερα.
Με αυτό το σκεπτικό πρέπει να εφαρμοστεί ένα νέο σχήμα δημοκρατικής και συμμετοχικής συνδιαχείρισης του δήμου και της τοπικής κοινωνίας (υπάρχουν τέτοια επιτυχημένα πρότυπα σε άλλες πόλεις της Ευρώπης), ώστε να διασφαλιστεί τόσο ο δημόσιος προορισμός της ως νεότερου μνημείου και να εξεταστεί το ενδεχόμενο συνδιαχείρισής της από κοινή επιτροπή συμμετοχής εκπροσώπων του δήμου και των τοπικών φορέων, με ευρεία αντιπροσωπευτικότητα, όσο και η συνέχιση πολιτιστικών εκδηλώσεων και συνελεύσεων στο χώρο αυτόν, με κριτήρια πλουραλισμού, ίσης μεταχείρισης και αποφυγής διακρίσεων.
Μαρία Λυκούρα – Ανοιχτή Πόλη