Πορεία σημειωτόν προς την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης
Τη συνέντευξη πήρεο Παύλος ΚλαυδιανόςΗ εβδομάδα που πέρασε ήταν πυκνή όσον αφορά την διαπραγμάτευση. Ποιο το συμπέρασμά σου;Αυτό που προκύπτει είναι ότι και τις επόμενες εβδομάδες, ως τις 7 Απριλίου τουλάχιστον, που θα συνέλθει το Eurogroup στη Μάλτα, θα έχουμε πορεία βήμα βήμα χωρίς μεγάλες αλλαγές. Η μεγάλη είδηση, κατά τη γνώμη μου, που είναι αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη, που δείχνει και την ωριμότητα που έχει φτάσει πλέον η διαπραγμάτευση είναι αυτό που ξεκίνησε από μια αναφορά του γάλλου υπουργού Οικονομικών κ. Σαπέν και ολοκλήρωσε την Πέμπτη με δήλωσή του ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ κ. Ράϊς. Δηλαδή, όταν έρθει η ώρα για να μπει το θέμα στο τραπέζι και να μπαίνουν στη Βουλή και να ψηφίζονται τα της συμφωνίας, αυτά θα πρέπει να έχουν και την υποστήριξη της αντιπολίτευσης, εφόσον περιλαμβάνουν τα μέτρα που θα εφαρμοστούν από την επόμενη κυβέρνηση. Να θυμίσω ότι αυτό έγινε και με τον κ. Σαμαρά όταν στην αντιπολίτευση η ΝΔ είχε περάσει ένα 48ωρο υψηλής πίεσης, ώσπου να βρεθεί η λύση της αποστολής μιας επιστολής του κ. Σαμαρά με την οποία η ΝΔ ανελάμβανε την ευθύνη εφαρμογής των μέτρων.
Ναι, αλλά η αντιπαλότητα τώρα ΝΔ προς τον ΣΥΡΙΖΑ διαφέρει ποιοτικά από την αντιπαλότητα προς το ΠΑΣΟΚΌντως, δεν είναι καθόλου εύκολα να βρεθεί η λύση και φαντάζομαι θα δημιουργήσει πολύ υψηλές εντάσεις στη ΝΔ τις επόμενες εβδομάδες. Γι’ αυτό, ίσως, το θέμα τέθηκε από τώρα δεδομένου ότι θα χρειαστεί χρόνο. Αναμφίβολα θα είχε συζητηθεί στο ταξίδι του κ. Μητσοτάκη στο Βερολίνο, ανεξάρτητα αν αυτό δεν θίχτηκε έκτοτε. Ο κ. Σόϊμπλε στις δηλώσεις του την Τετάρτη δεν φάνηκε καθόλου ξαφνιασμένος ούτε διαφωνών, όπως ο κ. Σαπέν. Αντίθετα, δήλωσε ότι αυτό είναι κάτι που συνηθίζεται, για αποφάσεις τόσο μεγάλης διάρκειας.
Πιστεύεις ότι η άρνηση της αντιπολίτευσης να συμφωνήσει μπορεί να εμποδίσει τη συμφωνία;Πιστεύω ότι δεν πρόκειται να το απορρίψει η αντιπολίτευση. Διαφορετικά θα έπρεπε να βρισκόμαστε σε άλλο περιβάλλον. Ανεξάρτητα αν οι πρώτες αντιδράσεις είναι αρνητικές. Πως θα δικαιολογηθεί στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, όταν έχει πει ότι χρειάζονται μεταρρυθμίσεις; Είναι ένας κόμπος, ούτως ή άλλως. Αλλά θέλω να επαναλάβω ότι αυτός αναδείχθηκε τώρα και όχι, π.χ., πριν μια εβδομάδα είναι ότι πλησιάζει η ώρα που όλες οι πλευρές πρέπει να καταλήξουν δεδομένου ότι ο κόμπος του Ιουλίου δεν μπορεί να περάσει αλλιώς, καθώς μιλάμε για 7,5 δισ. ευρώ που πρέπει να καταβληθούν για τις δανειακές υποχρεώσεις.
Τα μέτωπα της διαπραγμάτευσηςΟ κ. Ράις είπε ότι υπάρχει πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, για πρώτη φορά. Εσύ τι πληροφορίες έχεις;Αυτό που ξέρουμε ως την Πέμπτη ήταν ότι πραγματικά γίνονταν με εντατικό ρυθμό οι διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες και μάλιστα σε περιβάλλον μεγάλης διακριτικότητας και χωρίς διαρροές, από τις δύο πλευρές. Απ’ ότι φαίνεται η πρόοδος ως εκείνη τη στιγμή, πρέπει να αφορούσε κυρίως τα εργασιακά που ήταν, άλλωστε, και το πιο κρίσιμο. Στο θέμα της ενέργειας, της ΔΕΗ δηλαδή, φαίνεται ότι έχουν βρεθεί συγκλίσεις αλλά μένει να ορισθεί το πώς θα δρομολογηθούν, πως θα εφαρμοσθούν.
Όσον αφορά τα αντίμετρα, τι γνωρίζουμε;Δεν έχει γίνει ακόμη καθαρό πότε θα αντιμετωπισθεί το θέμα αυτό. Θα αντιμετωπισθεί αφού ψηφισθούν τα μέτρα, τότε θα οριστικοποιηθούν τα αντίμετρα; Ο κ. Τσακαλώτος είχε πει ότι θα προσδιορισθούν και ψηφισθούν από τώρα. Δεν έχουμε καμία πληροφορία αυτή τη στιγμή, αν έχουν καταλήξει συγκεκριμένα. Το εύρος των αντιμέτρων, εξάλλου θα προσδιορισθεί αφού οριστούν τα μέτρα. Παραδείγματος χάριν, ως προς το συνταξιοδοτικό, εκκρεμεί αν οι περικοπές μετά το 2019 θα είναι εφάπαξ ή θα γίνουν σε μια διετία, τριετία. Το ΔΝΤ ήθελε μια κι έξω, η ελληνική κυβέρνηση προτείνει τρία χρόνια και μάλιστα στην αρχή πρότεινε 5 χρόνια.
Για το χρέος πως εξελίσσονται τα πράγματα;Είναι ένα θέμα που θα συζητηθεί στις 21-22-23 Απριλίου. Βεβαίως, συζητούν, ήδη, τα τεχνικά κλιμάκια. Αυτό που έχει ζητηθεί από το ESM, είναι να εκτιμηθεί το εύρος και το βάθος της επίπτωσης που έχουν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που έχουν αρχίσει και εφαρμόζονται και επίσης να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις που έχουν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα. Να θυμηθούμε αυτά έχουν δύο ειδών παρεμβάσεις. Η μία αφορά τα χρήματα που προέρχονται από τα κέρδη των κεντρικών Τραπεζών, διότι ως γνωστόν αγόρασαν τα ελληνικά ομόλογα σε πολύ χαμηλή τιμή ως ποσοστό της αξίας τους, ενώ αυτά εξοφλούνται στο 100% της αξίας τους, πραγματοποιώντας έτσι τεράστια κέρδη. Αυτά τα κέρδη, λοιπόν, που στο δεύτερο πρόγραμμα, μέχρις ενός ορισμένου σημείου είχαν συμφωνηθεί να επιστρέφονται στην Ελλάδα, τώρα έχουν σταματήσει να επιστρέφονται. Παραμένει, λοιπόν, προς διαπραγμάτευση αν θα διατεθούν και πως θα διατεθούν. Το δεύτερο θέμα είναι η επιμήκυνση και το ύψος των επιτοκίων. Το ΔΝΤ ζητάει επιμήκυνση τουλάχιστον 20 ετών. Και επίσης ζητάει η αναδιάρθρωση αυτή να πιάσει και το κομμάτι του χρέους των διακρατικών δανείων, τα 52 δισ. του πρώτου δανείου. Ο κ. Σόιμπλε θεωρεί ότι υπάρχει πρόβλημα, εδώ, διότι οι αλλαγές χρειάζονται αποφάσεις κοινοβουλίων. Αυτό δεν έχει ξεκαθαριστεί. Μια εναλλακτική πρόταση είναι να αγοράσει το ESM αυτό το κομμάτι των δανείων.
ΔΝΤ και Ευρώπη συνεργάστηκαν
Ειπώθηκε ότι οι συζητήσεις συνεχίστηκαν μετά το τελευταίο Eurogroup στις Βρυξέλλες, καθώς ασκήθηκαν πιέσεις στο ΔΝΤ. Ισχύει;Το ΔΝΤ έχει μεγιστοποιήσει ως τώρα τις απαιτήσεις που αποτυπώνονται στη συμφωνία του Μαΐου 2016 για 3,5% του ΑΕΠ πλεονάσματα, για να προσδιορίσει τις δικές του απαιτήσεις προκειμένου να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι. Αφορά αυτό τη συζήτηση για το χρέος και για το μετά το 2018 μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα. Για το δεύτερο, που αφορά το φορολογικό και τις συντάξεις, είναι που ασκήθηκε η πίεση που αναφέρεις στην ερώτησή σου και στην οποία όλο και περισσότερο φαίνεται να εμπλέκεται το ΔΝΤ και σε τεχνικό και σε πολιτικό επίπεδο. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ήδη υπάρχει στις Βρυξέλλες ένα, ας πούμε ντοκουμέντο της διπλωματίας των ΗΠΑ στο οποίο αναφέρονται διάφορα για τις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ και όταν αναφέρεται στην Ελλάδα και την εμπλοκή στο πρόγραμμα του ΔΝΤ αναφέρεται ότι ΗΠΑ και Ευρωζώνη συνεργάστηκαν μέσω ΔΝΤ για να στηρίξουν το ελληνικό πρόγραμμα και τώρα θεωρούν, η Ουάσιγκτον δηλαδή, ότι η Ελλάδα πρέπει να εφαρμόσει, να κλείσει γρήγορα τη συμφωνία αυτή για να προχωρήσουν και οι υπόλοιπες διαδικασίες. Εάν αυτό είναι απολύτως ακριβές, διότι κατά πληροφορία, σημαίνει ότι οι ΗΠΑ δεν έβαλαν ενστάσεις όσον αφορά το ελληνικό πρόγραμμα και αφήνει ανοιχτή τη διαπραγμάτευση.
Η εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων κατά τη γνώμη σου ήταν και απόρροια πολιτικής προσέγγισης;Νομίζω ότι η συνέχιση της διαπραγμάτευσης είχε τρεις στόχους. Ο ένας, ήταν να κατευναστούν κάπως οι αγορές για το τι πραγματικά γίνεται με το ελληνικό πρόγραμμα, αν πάει σε αδιέξοδο ή όχι. Το δεύτερο είναι ότι θεωρούν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ότι αν οι διαπραγματεύσεις γίνονται στις Βρυξέλλες η πίεση είναι μεγαλύτερη προς την Αθήνα. Το τρίτο είναι ότι όντας στις Βρυξέλλες υπάρχει μια δυνατότητα, αν χρειαστεί, πιο εύκολης εμπλοκής ανώτατων στελεχών.
Είπες για την οικονομία, τις αγορές. Είδαμε παρ’ όλα αυτά ότι Ντάισελμπλουμ και Ρέγκλινγκ κινδυνολόγησαν. Πιέζουν, δηλαδή, την ελληνική πλευρά μέσω της δημιουργούμενης αβεβαιότητας στην οικονομίαΔεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό. Όταν φτάνει το πράγμα στην κρίσιμη στιγμή η πίεση ασκείται στο μέγιστο δυνατό βαθμό και η οικονομία προσφέρεται.