Πάνω από εκατό άτομα, ηλικίας 16 έως 50 χρονών, έχουν εξαφανιστεί μυστηριωδώς από το Φεβρουάριο έως τώρα στην Τσετσενία, σύμφωνα με τη ρωσική εφημερίδα «Novaya Gazeta», και θεωρείται ότι κρατούνται από τις τσετσενικές αρχές με την κατηγορία της ομοφυλοφιλίας. Τουλάχιστον τρεις θεωρούνται νεκροί. Πρόκειται για στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου γκέι ή μπαισέξουαλ άτομα κρατούνται παράνομα και υφίστανται βασανιστήρια. Μαρτυρίες γκέι ανθρώπων από την Τσετσενία αναφέρουν ξυλοδαρμούς και βασανισμούς με ηλεκτροσόκ από αστυνομικούς. Στη ρωσόφωνη και αντιπολιτευόμενη εφημερίδα αναφέρθηκε επίσης ότι πολλά από τα άτομα που φυλακίστηκαν, είναι γνωστές προσωπικότητες και θρησκευτικοί ταγοί της χώρας, ενώ ο συντάκτης του άρθρου κρύβεται, φοβούμενος επιθέσεις ως «αντίποινα», καθώς και αυτός και άλλοι δημοσιογράφοι της εφημερίδας έχουν δεχτεί απειλές.
Συγκάλυψη του πογκρόμΤόσο η Τσετσενία, όσο και η Ρωσία, αφού η πρώτη αποτελεί μέρος της Ρωσικής Συνομοσπονδίας, έχουν αρνηθεί τις κατηγορίες για πογκρόμ ομοφυλοφίλων και δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν τίποτα για συλλήψεις. Παρόλα αυτά, είναι γνωστές οι πρακτικές της Ρωσίας τα τελευταία χρόνια σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Το 2013 η Ρωσία απαγόρευσε με σχετική νομοθεσία τη «γκέι προπαγάνδα» σε ανηλίκους, κάτι που πυροδότησε έντονες αντιδράσεις. Οι τσετσενικές αρχές, μάλιστα, αρνούνται γενικότερα την ύπαρξη ομοφυλοφίλων στη χώρα. Πρόσφατα, σε συνάντηση με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, ο πρόεδρος της χώρας Ράμζαν Καντίροφ, αρνήθηκε κάθε κατηγορία και δήλωσε ότι είναι ντροπή να μιλάνε για αυτό το θέμα. Μάλιστα, ο Καντίροφ επιμένει ότι στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων η Τσετσενία έχει κάνει άλματα βελτίωσης. Ο τσετσένος πρόεδρος, πέραν αυτού, είναι ένας πολιτικός που προωθεί τη χρήση χιτζάμπ στο γυναικείο πληθυσμό και θεωρείται βαθιά συντηρητικός.
Ο Άλβι Καρίμοφ, εκπρόσωπος Τύπου του προέδρου της Τσετσενίας και πρώην στρατιωτικός, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Αν υπήρχαν τέτοιοι άνθρωποι στην Τσετσενία, οι υπηρεσίες καταστολής δεν θα χρειαζόταν να ασχοληθούν με αυτούς, γιατί οι ίδιοι οι συγγενείς τους θα τους έστελναν κάπου, όπου δεν υπάρχει γυρισμός», παρακινώντας για τα χειρότερα. Από την πλευρά του, ο ρώσος πρόεδρος υποστηρίζει τη διενέργεια έρευνας, ίσως και λόγω των πιέσεων που δέχεται από ευρωπαίους ηγέτες, ιδιαίτερα από την Άνγκελα Μέρκελ, η οποία έχει εκφράσει τις ανησυχίες της, καταδικάζοντας τις πρακτικές της Τσετσενίας και ζητώντας άμεσα απόδοση ευθυνών. Η γερμανίδα καγκελάριος έκανε για πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια την πρώτη της επίσκεψη σε ρωσικό έδαφος, σε μια προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων των δύο χωρών, με σκοπό την περαιτέρω οικονομική συνεργασία. Στη συνάντησή της με τον Βλάντιμιρ Πούτιν έθεσε στο τραπέζι το θέμα αυτό, αλλά και γενικότερα θέματα που άπτονται του τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στα οποία φαίνεται να υστερεί η Ρωσική Συνομοσπονδία.
Διώξεις διαδηλωτώνΠαράλληλα, στη Μόσχα πέντε ακτιβιστές υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων συνελήφθησαν, επειδή προσπάθησαν να διαμαρτυρηθούν δημόσια και να παραδώσουν σε εισαγγελέα υπογραφές από εκστρατεία που έκαναν, ώστε να ξεκινήσει έρευνα για τα γεγονότα στην Τσετσενία. Οι αρχές δήλωσαν ότι λόγος της σύλληψης ήταν ότι δεν είχαν πάρει σχετική άδεια. Ενώ ένα ρωσικό δίκτυο για την υπεράσπιση των ομοφυλοφίλων διέσωσε σαράντα άτομα και ανακοίνωσε ότι προσπαθεί να φυγαδεύσει όσο το δυνατόν περισσότερους γκέι, καθώς οι αρχές ενθαρρύνουν και συγκαλύπτουν τα λεγόμενα «εγκλήματα τιμής»,με αποτέλεσμα άτομα που διέφυγαν από τις αρχές να φοβούνται ότι θα βρουν τον θάνατο από χέρια συγγενών τους. Πρόσφατα ένα δεκαεξάχρονο γκέι αγόρι δολοφονήθηκε με βίαιο τρόπο από το θείο του, που τον έσπρωξε από τον ένατο όροφο του σπιτιού που διέμενε. Μαρτυρίες ανθρώπων που επέζησαν από τα βασανιστήρια των αρχών αναφέρουν ότι αστυνομικοί τους στοίβαζαν ανά δεκάδες σε χώρους χωρίς νερό και φαγητό, τους χτυπούσαν με λοστούς, τους έκαναν ηλεκτροσόκ και απειλούσαν ανοιχτά ότι θα βλάψουν μέλη της οικογένειάς τους.
Όλγα Βερελή