Μια νίκη των Συντηρητικών θα αύξανε τις ανισότητες
Τη συνέντευξη πήρεο Δημήτρης Γκιβίσης Είμαστε τρεις περίπου εβδομάδες πριν τις εκλογές της 8ης Ιουνίου. Πώς βλέπεις να εξελίσσονται τα πράγματα;Ο Κόρμπιν έχει περιγράψει την πρόκληση που αντιμετωπίζουμε τις επόμενες εβδομάδες ως ιστορική. Το κόμμα εξακολουθεί να βρίσκεται πολύ πίσω στις δημοσκοπήσεις και η κατάρρευση του ευρωσκεπτικιστικού UKIP έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της υποστήριξης προς τους Συντηρητικούς. Αν και όλοι οι υποστηρικτές του Brexit δεν είναι ρατσιστές, η αποφασιστική στάση της Τερέζα Μέι για την προώθηση της εξόδου ως μια μορφή ελέγχου της μετανάστευσης είναι δημοφιλής σε ένα σημαντικό τμήμα, όχι μόνο της μεσαίας τάξης, αλλά και σε ένα ποσοστό των ψηφοφόρων που κάποτε ψήφιζαν τους Εργατικούς. Τα ΜΜΕ, ειδικά τα έντυπα μέσα, αλλά ακόμη και το BBC, είναι πολύ εχθρικά προς τον Κόρμπν και το σκιώδη καγκελάριο, Τζον Μακ Ντόναλντ. Οι άνθρωποι ενθαρρύνονται από τα ΜΜΕ για να αμφισβητήσουν τις ηγετικές του ικανότητες, ενώ η αντίθεσή του στα πυρηνικά όπλα και στον πόλεμο εκλαμβάνεται ως αδυναμία του. Αυτό έχει κάποιο αποτέλεσμα στο εκλογικό σώμα, αν και ο Κόρμπιν εξακολουθεί να έχει μια πολύ μεγάλη βάση υποστηρικτών, ειδικά στα κοινωνικά μέσα. Μιλάει απευθείας στους ψηφοφόρους και προσελκύει τα πλήθη, σε αντίθεση με την Μέι, που συμμετέχει κυρίως στις κλειστές εκδηλώσεις που οργανώνουν τα στελέχη του κόμματός της. Επίσης, η Μέι αρνήθηκε να συζητήσει μαζί του στην τηλεόραση.
Η βρετανική λιτότηταΣτο κοινωνικό επίπεδο πώς είναι η κατάσταση;Πρόσφατα, το ανεξάρτητο «γραφείο της δημοσιονομικής ευθύνης» της κυβέρνησης πρότεινε τα κέρδη να μην ανακάμψουν μέχρι το 2022 το νωρίτερο, εξαιτίας της επίδρασης της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Αυτό σημαίνει ότι τα εισοδήματα δεν θα σημειώσουν άνοδο σε πραγματικούς όρους για 15 χρόνια, καθιστώντας αυτή την περίοδο τη χειρότερη για την αύξηση των μισθών από τους ναπολεόντειους πολέμους στις αρχές του 1800! Οι πληρωμές για τους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα θα περιοριστούν στο 1% του ΑΕΠ για μια δεκαετία, γεγονός που προκαλεί σημαντικά προβλήματα για την πρόσληψη και τη διατήρηση του προσωπικού της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας. Τα νοσοκομεία κλείνουν, τα επίπεδα της υγειονομικής περίθαλψης για την πλειοψηφία του πληθυσμού μειώνονται, λόγω της κρίσης χρηματοδότησης, ενώ οι σχολικοί προϋπολογισμοί αντιμετωπίζουν επίσης σημαντικές περικοπές. Παράλληλα, οι άστεγοι έχουν αυξηθεί σημαντικά, και πάνω από 1.000.000 άνθρωποι έχουν ζητήσει επείγουσα επισιτιστική βοήθεια από φιλανθρωπικές «τράπεζες τροφίμων».
Τι επιπτώσεις θα έχει για τη βρετανική κοινωνία μια επικράτηση των Συντηρητικών;Μια νίκη των Συντηρητικών, που είναι το πιθανότερο ενδεχόμενο, θα σημαίνει ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων και επίθεση στις δημόσιες υπηρεσίες -που θα ιδιωτικοποιηθούν περισσότερο, ενώ το δικαίωμα των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μείνουν εδώ θα είναι, στην καλύτερη περίπτωση, πολύ αβέβαιο. Η κυβέρνηση της Μέι υποστηρίζει ένθερμα τον Τραμπ, και οι δύσκολες διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για το Brexit μπορεί να οδηγήσουν στη σύναψη διμερών εμπορικών συμφωνιών, με όρους που ευνοούν τη δύναμη των μεγάλων εταιρειών. Υπάρχει ελάχιστη εμπιστοσύνη ότι το Brexit θα είναι θετικό για την οικονομία. Θα είναι μια ζοφερή εικόνα.
Οι αιματηρές διαπραγματεύσεις για το BrexitΠώς βλέπεις το δημόσιο διάλογο που γίνεται για τα θέματα που σχετίζονται με το Brexit;Η Μέι προσπάθησε, με προφανή επιτυχία, να θέσει εκτός λειτουργίας το UKIP, μετατρέποντας τον εαυτό της σε έναν πολύ ισχυρό υποστηρικτή του Brexit, παρά το γεγονός ότι υποστήριζε την παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως μέλος της κυβέρνησης του Ντέιβιντ Κάμερον. Ακολουθεί σε ένα βαθμό το πνεύμα της Μάργκαρετ Θάτσερ, και υπόσχεται ότι θα είναι «αιματηρά σκληρή» στις διαπραγματεύσεις. Όπως είπα προηγουμένως, κατάφερε να απευθυνθεί σε ένα τμήμα των ψηφοφόρων του Εργατικού Κόμματος, κυρίως γύρω από το ζήτημα της μετανάστευσης. Ο αρχηγός των Φιλελεύθερων Δημοκρατών (πρώην κυβερνητικοί εταίροι του Ντέιβιντ Κάμερον) Τιμ Φάρον, έχει θέσει το κόμμα του ανοιχτά εναντίον του Brexit, απαιτεί ένα δεύτερο δημοψήφισμα για το πακέτο που προκύπτει από τις διαπραγματεύσεις, και ανοιχτά επαινεί την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Πράσινο Κόμμα έχει μια παρόμοια προσέγγιση.
Οι Εργατικοί πώς αντιμετωπίζουν τη διαδικασία του Brexit;Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχει ο κίνδυνος να συνθλιβεί η ψήφος στο Εργατικό Κόμμα και η βάση του να αρχίσει να καταρρέει, με πολλούς από τους παραδοσιακούς υποστηρικτές του να υποστηρίζουν την Μέι -πέρα από το Brexit. Παράλληλα, αρκετοί, επαγγελματικά κυρίως από τη μεσαία τάξη, καθώς και πολλά φιλελεύθερα στοιχεία, χάθηκαν επειδή σκέφτονται ότι ο Κόρμπιν απέτυχε να αντισταθεί αρκετά στο Brexit. Ο Κόρμπιν αντιμετωπίζει μια πολύ δύσκολη κατάσταση στην προσπάθειά του να διατηρήσει το κόμμα του ενωμένο σε αυτά τα ζητήματα, καθώς οι Εργατικοί εκπροσωπούν πολιτικά αρκετούς από αυτούς που ψήφισαν υπέρ του Brexit, καθώς και πολλούς από αυτούς που ψήφισαν για την παραμονή. Η θέση του Εργατικού Κόμματος για τη μετανάστευση είναι ασαφής, με μερικούς, όπως η σκιώδης υπουργός Εσωτερικών, Νταιάν Άμποτ, να υπερασπίζονται την ελεύθερη μετακίνηση, ενώ ο σκιώδης υπουργός για το Brexit, Κέιρ Στάρμερ, δήλωσε ότι θα ήθελε οι Εργατικοί να διαπραγματευτούν τη δυνατότητα ελέγχου του αριθμού των μεταναστών μέσα στο πλαίσιο της οποιασδήποτε μελλοντικής συμφωνίας. Θα ήταν, όμως, λάθος να βλέπουμε τη στήριξη στο Brexit να οδηγείται από το συναίσθημα κατά της μετανάστευσης και από τίποτα άλλο. Η ένταξη της Μεγάλης Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση συμπίπτει στενά με την περίοδο της νεοφιλελεύθερης μείωσης των παραδοσιακών βιομηχανικών παραγωγικών περιοχών και με την παγκοσμιοποίηση, που λειτουργεί προς το συμφέρον μιας πολιτικής και οικονομικής ελίτ, χωρίς κανένα ενδιαφέρον για τη ζωή των ανθρώπων. Έτσι, το Brexit ήταν μια ψήφος διαμαρτυρίας, μια επιθυμία να αλλάξουν ριζικά τα πράγματα. Ο κίνδυνος με αυτούς που υποστηρίζουν ένα «ήπιο Brexit», που θα επέτρεπε στο Ενωμένο Βασίλειο να παραμείνει στην Ενιαία Αγορά και την Τελωνειακή Ένωση, σε αντίθεση με το «σκληρό Brexit», που προβλέπει την λειτουργία της Βρετανίας έξω από αυτές τις δομές, είναι ότι ακούγονται σαν τους πολιτικούς που διαφωνούν για μικρές και επιμέρους διαφορές.
Το πολιτικό πρόβλημα των Εργατικών
Ο Κόρμπιν ποια θέση έχει σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση;Σε όλη τη σταδιοδρομία του υπήρξε με συνέπεια κριτικός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά ενστερνίστηκε τη γενική υποστήριξη για την παραμονή σε αυτήν, κατά βάση. Αυτό σημαίνει ότι εμμένει στην ικανότητά του να προβάλλει τις θετικές ευκαιρίες για ένα εναλλακτικό σοσιαλιστικό όραμα για μια μετα-Brexit Βρετανία. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, οι Εργατικοί προσπαθούν να διευρύνουν τη συζήτηση από το ζήτημα του Brexit σε ευρύτερα θέματα, όπως στην οικονομική ανισότητα και στις δημόσιες υπηρεσίες.
Θεωρείς ότι είναι έτοιμο το Εργατικό Κόμμα για αυτές τις εκλογές;Το πρόβλημα για τους Εργατικούς δεν είναι στην πραγματικότητα ένα πρόβλημα οργάνωσης ή χρηματοδότησης, αν και οι Συντηρητικοί πιθανό να έχουν περισσότερα χρήματα να ξοδέψουν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Το πρόβλημα είναι πολιτικό. Οι άνθρωποι που συμπορεύονται με τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος, ακόμη και ορισμένοι βουλευτές, καθώς και άλλοι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι, θεωρούν την ηγεσία του Κόρμπιν σαν «καταστροφή» και προβλέπουν μια μεγάλη ήττα, μερικές φορές ακόμη και δημόσια. Αυτές οι φωνές έχουν περισσότερη έλξη στα ΜΜΕ από εκείνες που προωθούν το θετικό μήνυμα του κόμματος προς τα έξω. Τα κυρίαρχα ΜΜΕ θέλουν να συντρίψουν την οποιαδήποτε βιώσιμη εναλλακτική λύση απέναντι στην καθεστηκυία τάξη και προσπαθούν να μας επιστρέψουν σε ένα σύστημα δύο κομμάτων, όπου η μόνη επιλογή θα είναι μεταξύ ενός δεξιού κόμματος και ενός του νεοφιλελεύθερου κέντρου.
Το κοινωνικό πρόγραμμα του ΚόρμπινΠοια είναι η γνώμη σου για το εκλογικό μανιφέστο των Εργατικών;Είναι μια σημαντική ευκαιρία για να φανεί η αντίθεση στην κυβέρνηση της Μέι. Υπάρχουν κάποιες πραγματικά ισχυρές πολιτικές μέσα σε αυτό, που ακόμη και οι αντίπαλοι του Κόρμπιν αναγνωρίζουν ότι είναι δημοφιλείς. Όπως το να πάρουμε πίσω τους σιδηρόδρομους σε ένα δημόσιο ιδιοκτησιακό καθεστώς, η καθιέρωση τεσσάρων περισσότερων ημερών δημόσιων αργιών, η αύξηση της φορολογίας για τους πλούσιους, ένα ευρύ στεγαστικό πρόγραμμα, η κατάργηση των συμβάσεων ελαστικής εργασίας, και άλλες. Οι Εργατικοί στηρίζονται στην ικανότητα κινητοποίησης χιλιάδων νέων ανθρώπων, και πολλών που πριν τον Κόρμπιν ήταν δυσαρεστημένοι από την πολιτική, για να πετύχουν μια υψηλή προσέλευση και να προκαλέσουν ένα αποτέλεσμα σοκ. Ωστόσο, το κόμμα στη Σκωτία έχασε όλους, εκτός από έναν, τους βουλευτές του στις εκλογές του 2015, και δεν έχει ανακτήσει ακόμα τη δημοτικότητά του κάτω από μια ηγεσία στα δεξιά του Κόρμπιν. Χωρίς τουλάχιστον μερικά κέρδη στη Σκωτία, θα είναι σχεδόν αδύνατο για τους Εργατικούς να σχηματίσουν πλειοψηφία. Το ηθικό σε επίπεδο βάσης είναι υψηλό, είμαστε αποφασισμένοι, αλλά ταυτόχρονα και ρεαλιστές.
Πώς βλέπεις την επόμενη ημέρα στο Εργατικό Κόμμα μετά από ένα ενδεχόμενο άσχημο αποτέλεσμα; Η θέση του Κόρμπιν θα παραμείνει ισχυρή;Η πίεση για να παραιτηθεί σε περίπτωση μιας μεγάλης ήττας θα είναι τεράστια, και η προσωπική μου άποψη είναι ότι και ο ίδιος πιθανόν θα ήθελε να αποχωρήσει από μια εξαιρετικά αγχωτική θέση. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι δεν υπάρχει κανένας προφανής διάδοχος από την αριστερή πτέρυγα, που θα μπορούσε να έχει επαρκή υποστήριξη από τους βουλευτές, ώστε να μπει στο ψηφοδέλτιο (σημ: απαιτείται το 15% της κοινοβουλευτικής ομάδας). Πολλά θα εξαρτηθούν από τις ηγεσίες των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Αν του ζητήσουν να παραιτηθεί αμέσως, θα έχει λίγες επιλογές. Αν, όμως, μπορούσε να μείνει για μια μεταβατική περίοδο έξι μηνών πριν από την πραγματοποίηση των εσωκομματικών εκλογών, αυτό θα επέτρεπε στο κόμμα να δει πιο ψύχραιμα κάποια πράγματα, και ίσως ο ίδιος καταφέρει να μειώσει το κατώτατο όριο για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο οι βουλευτές να μπλοκάρουν μια άλλη αριστερή υποψηφιότητα. Όμως σε κάθε περίπτωση, οι υποστηρικτές του Κόρμπιν θα πρέπει να ανασυνταχτούν και να επαναξιολογήσουν την πορεία προς τα εμπρός. Και φυσικά, δεν σταματάμε να ελπίζουμε.