«Πρώτον, να αντιταχθούμε στον ηγεμονισμό και στις πολιτικές ισχύος και να διαφυλάξουμε την παγκόσμια ειρήνη.
Δεύτερον, να οικοδομήσουμε μια νέα πολιτική και οικονομική τάξη»Ντενγκ Χσιάο-ΠινγκΤου Κωστή ΓιούργουΣτους παραπάνω δύο στόχους συνοψίζεται η γεωστρατηγική τής μετα-μαοϊκής Κίνας, όπως επεσήμανε αρκετά νωρίς, το 1997, στο βιβλίο του Η Μεγάλη Σκακιέρα, ο εξ απορρήτων των προέδρων Τζόνσον και Κάρτερ, Ζμπίγκνιεφ Μπρεζίνσκι. Διατυπωμένοι ρηματικά από τον τότε πρόεδρο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, τον Αύγουστο του 1994, ο μεν πρώτος στόχος αφορά εμφανώς στις ΗΠΑ και αποβλέπει στη μείωση της αμερικανικής υπεροχής, αποφεύγοντας μια στρατιωτική σύγκρουση που θα έβαζε τέλος στην επιδίωξη της Κίνας για οικονομική ισχύ. Ενώ ο δεύτερος επιδιώκει την ανακατανομή της ισχύος, αξιοποιώντας τη δυσαρέσκεια που συσσωρεύει αμερικανική δεσποτεία στο ζωτικό περίγυρο της Κίνας, με την επικουρία της Ευρώπης στο δυτικό άκρο της Ευρασίας και της Ιαπωνίας στο ανατολικό.
Η πραγματικότητα έρχεται να δικαιώσει μια πρόβλεψη διατυπωμένη το 1997. Ότι, πρώτον, η παγκόσμια δυναμική (ο όρος παγκοσμιοποίηση δεν είχε ακόμη τότε επινοηθεί) θα ευνοεί όλο και λιγότερο τη συγκέντρωση ηγεμονικής δύναμης σε ένα μόνο κράτος και ότι, δεύτερον, η Αμερική δεν θα είναι μόνο η πρώτη πραγματικά παγκόσμια δύναμη, αλλά και η τελευταία. Καμιά δύναμη, όσο ισχυρή, δεν θα φτάσει ποτέ να εκπροσωπεί το 30% του Παγκόσμιου Ακαθάριστου Προϊόντος, όπως έφτασαν οι Ηνωμένες Πολιτείας στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, κινούμενες έκτοτε πτωτικά, χωρίς ελπίδα επιστροφής σε τέτοια μεγέθη.
Ο Δρόμος του ΜεταξιούΥπάρχει, μολαταύτα, μια δύναμη που έρχεται να διεκδικήσει σήμερα αυτό το 30%. Ένας δρόμος, σωστότερα. Ο Δρόμος του Μεταξιού, που εγκαινιάζεται πανηγυρικά αυτό το τριήμερο στο Πεκίνο, στο πνεύμα ακριβώς της ρηματικής εκείνης διατύπωσης του προέδρου Ντενγκ. Πρόκειται, ουσιαστικά, για δύο δρόμους με κοινή στόχευση, για ένα εγχείρημα ιστορικών διαστάσεων που αναπτύσσεται μέσω χερσαίων και θαλάσσιων Δρόμων του Μεταξιού, για την ανταλλαγή εμπορευμάτων και υπηρεσιών μεταξύ Ανατολής και Δύσης, όπου ο μεν χερσαίος επικεντρώνεται στη δημιουργία υποδομών για μεταφορές και ενέργεια, ο δε θαλάσσιος σε επενδύσεις σε λιμάνια στρατηγικής σημασίας.
Ο διπλός Δρόμος του Μεταξιού αναμένεται να επιταχύνει την ανάπτυξη στις 64 χώρες από τις οποίες περνά, καθώς το ποσό των 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που σχεδιάζεται να επενδυθεί σε βάθος δεκαετίας, θα επηρεάσει έναν πληθυσμό περίπου 3 δισεκατομμυρίων, που ισοδυναμεί με το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού και παράγει το 30%(!) του Παγκόσμιου Ακαθάριστου Προϊόντος.
Μια παγκόσμια υπερδύναμη, υπερεθνική και χωρίς όρους επικυριαρχίας; Σίγουρα ένας κόσμος υποχρεωμένος να κινηθεί στο μονόδρομο που του επιβάλλουν οι νέες τεχνολογίας, ειρηνικές και πολεμικές. Αυτόν της αναζήτησης αμοιβαία επωφελών λύσεων.
Η Αμερική, όμηρος του εκτοπίσματός της και της πεπατημένης την οποία ακολουθεί, αποδεικνύεται δυσπροσάρμοστη. Η Ευρώπη έχει πολλά να κερδίσει, καθώς υπολογίζεται ότι το διακρατικό εμπόριο θα αυξηθεί για μεν την Ε.Ε. Κατά 6%, για δε τις χώρες του Δρόμου του Μεταξιού κατά 3%. Συνυπολογίζοντας τη δελεαστική δυνατότητα να χρησιμοποιεί τις υποδομές αυτές χωρίς να έχει συμβάλει το κόστος κατασκευής τους, το οποίο επωμίζονται εξ ολοκλήρου οι χώρες του Δρόμου του Μεταξιού. Θα διαχειριστεί η Ευρώπη αυτή την πρόκληση ενωμένη, αντί να αναλώνεται σε σχεδιασμούς κατατεμαχισμού της σε ζώνες διαφορετικών ταχυτήτων; Μένει να αποδειχθεί.
Διπλό όφελοςΗ Ελλάδα, έχοντας ανταποκριθεί με ευελιξία στη συγκυρία που διαμορφώνεται από τη συνάντηση του δυναμικού ανοίγματος της Κίνας στον κόσμο με την ενδιαφέρουσα θέση που η ίδια καταλαμβάνει στο γεωπολιτικό χάρτη της Ευρασίας, βρίσκεται μάλλον να ευνοείται. Το εμφανές επενδυτικό ενδιαφέρον της κινεζικής επιχειρηματικότητας κομίζει για τη χώρα μας διπλό όφελος: αναπτυξιακή ώθηση και, άρα, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, αφενός, και, αφετέρου, συμπερίληψη σε ένα υπό διαμόρφωση νέο διεθνές πλέγμα οικονομικών και όχι μόνο σχέσεων, που θα την καταστήσει λιγότερο ευάλωτη στις όποιες επιβουλές και εκβιασμούς, , οικονομικούς ή άλλους.
Όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στο ότι η επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Πεκίνο το τριήμερο έχει μεγάλες πιθανότητες να αποδειχθεί το σημείο εκκίνησης της ανάκαμψης, που πλέον προτάσσεται επιτακτικά στις προτεραιότητας της κυβέρνησης. Είναι παγκοίνως γνωστό ότι η εμπορική και επενδυτική συνεργασία των δύο χωρών κατέχει κομβική θέση στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς για την έξοδο από τους μνημονιακούς καταναγκασμούς μέσω της υπέρβασης της χρηματοπιστωτικής ασφυξίας.
Αν, όπως θεωρείται περίπου βέβαιο, αποδώσουν το αργότερο μέχρι τα μέσα Ιουνίου οι πιέσεις της Κομισιόν και του ΔΝΤ προς το Βερολίνο για άμεση άρση της εκκρεμότητας του χρέους, τότε δεν αποκλείεται να συμβεί αυτό που αποκλήθηκε «θετική έκπληξη του καλοκαιριού»: μια δοκιμαστική έξοδος της χώρας στις αγορές τον Ιούλιο με τη στήριξη του Πεκίνου.
Ο Αλέξης Τσίπρας, επιστρέφοντας αύριο από το Πεκίνο, μετά τις επαφές του εκεί με ιθύνοντες και ενδιαφερομένους, θα είναι ο κομιστής του αναμενόμενου σήματος ότι η Κίνα προτίθεται να στηρίξει ευθέως την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές, προχωρώντας η ίδια στην αγορά ελληνικών ομολόγων, σε μια χειρονομία εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία, αλλά και στην ίδια την κυβέρνηση ως εγγυητή της πολιτικής σταθερότητας.
Αν αυτό συμβεί, θα πρόκειται λιγότερο για «θετική έκπληξη του καλοκαιριού» και περισσότερο για λογική συνέπεια του γεγονότος ότι η χώρα με τα μεγαλύτερα συναλλαγματικά αποθέματα στον κόσμο αυτή τη στιγμή δεν έχει άλλη επιλογή, αν δεν θέλει να «πνίξουν» και την ίδια, από το να τα διαθέσει προκειμένου, σε τελική ανάλυση, να υπηρετήσει αποτελεσματικά την πολιτική επιλογή η οποία επιτάσσει:
«Πρώτον, να αντιταχθούμε στον ηγεμονισμό και στις πολιτικές ισχύος και να διαφυλάξουμε την παγκόσμια ειρήνη. Δεύτερον, να οικοδομήσουμε μια νέα πολιτική και οικονομική τάξη».
•