Αλλαγή του πολιτικού σκηνικού και ευκαιρία για έξοδο από την κρίση στην πολιτική σκηνή της Αλβανίας, φέρνει η συμφωνία της Πέμπτης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, για τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών τον Ιούνιο με αμοιβαία αποδεκτούς όρους. Ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα, επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος, και ο Λουλζίμ Μπάσα, επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος της αντιπολίτευσης, συμφώνησαν μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις στη διεξαγωγή των εκλογών στις 25 Ιουνίου, μία εβδομάδα μετά την προγραμματισμένη ημερομηνία. Συμφωνήθηκε ακόμα ότι οι εκλογές θα γίνουν με τη συμμετοχή στην κυβέρνηση έξι υπηρεσιακών υπουργών, μεταξύ αυτών στο υπουργείο Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, που αποτελούσε και αίτημα της αντιπολίτευσης, χωρίς όμως και την παραίτηση του πρωθυπουργού, επίσης αιτήματος των μεγάλων κινητοποιήσεων των κομμάτων της αντιπολίτευσης από το Φεβρουάριο. Αναμένεται, έτσι, η επιστροφή του Δημοκρατικού Κόμματος στη Βουλή από την οποία είχε αποχωρήσει με την έναρξη των κινητοποιήσεων, που αναμένεται να σταματήσουν.
Για την επίτευξη της συμφωνίας, που αποκαθιστά στην ουσία την κοινοβουλευτική νομιμότητα πίεσαν τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ, με χαρακτηριστική την επίσκεψη στα Τίρανα του βοηθού αναπληρωτή ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Χόιτ Γι, που είχε σκοπό να φέρει στο τραπέζι του διαλόγου τα δύο κόμματα. Η χρονική συγκυρία της συμφωνίας των δύο μεγάλων κομματικών σχηματισμών της Αλβανίας, έρχεται την ώρα που στην ΠΓΔΜ ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Γκιόργκι Ιβάνωφ, έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον επικεφαλής της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης, Ζόραν Ζάεφ, δίνοντας, επίσης, διέξοδο στην πολύμηνη πολιτική κρίση της χώρας. Μέσα σε λίγες μέρες, συνεπώς, άνοιξαν δρόμοι επίλυσης στην πολιτική κρίση δύο βαλκανικών κρατών, με τη διεθνή κοινότητα να επιβραβεύει το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων, υποδεικνύοντας εμμέσως ότι σε αυτή τη φάση δεν επιθυμούσε την παράταση των «πονοκέφαλων» στην περιοχή.
Ενισχυμένος ο ΡάμαΣε πολιτικό επίπεδο, φαίνεται σε πρώτο επίπεδο να επιτυγχάνεται μία ισορροπία μεταξύ των κυρίαρχων κομματικών δυνάμεων της Αλβανίας. Σε δεύτερο, όμως, επίπεδο, ο Έντι Ράμα έχει πλεονέκτημα καθώς διατηρεί τον έλεγχο, χωρίς, πλέον, κοινωνική και πολιτική αναταραχή. Αν η αντιπολίτευση είχε σκοπό να ρίξει την κυβέρνηση, δεν το κατάφερε, και ο μόνος δρόμος που έχει πλέον είναι οι εκλογές. Επιβεβαιώνονται, έτσι, και βαθύτερες, ίσως, πολιτικές μεταβολές στην Αλβανία· μία μετάβαση σε τυπικότερα σχήματα κοινοβουλευτικής παράδοσης.
Η εκλογή, άλλωστε, του Ιλίρ Μέτα στη θέση του προέδρου της Αλβανίας τον Απρίλιο, με απούσα από το κοινοβούλιο την αντιπολίτευση, έδειξε ότι δεν υπάρχουν ούτε αναμένονται αλλαγές στην πολιτική ισορροπία δυνάμεων. Μένει, συνεπώς, μόνο ο κοινωνικός παράγοντας που θα μπορούσε, ίσως, να διαμορφώσει με την ψήφο του ένα νέο σκηνικό.
Απουσιάζει το συνεκτικό αφήγημαΟι καιροί των μεγάλων διαδηλώσεων και του άκρατου διχασμού μεταξύ των δύο κομμάτων, δείχνει ότι έχουν περάσει, τουλάχιστον επιφανειακά. Ωστόσο, αυτά παραμένουν αναποτελεσματικά, δεν απαντούν στα κρίσιμα αιτήματα της αλβανικής κοινωνίας, που παραμένουν ίδια σχεδόν την τελευταία δεκαετία, και δεν είναι άλλα από την αντιμετώπιση της φτώχειας, την έλλειψη προοπτικής ειδικά των νέων, τον εκσυγχρονισμό των θεσμών και την αντιμετώπιση της διαφθοράς. Το μείζον πολιτικό πρόβλημα της Αλβανίας σήμερα είναι ότι δεν μπορεί να απαντήσει επαρκώς στα κοινωνικά αιτήματα και δεν έχει ένα συνεκτικό αφήγημα για το μέλλον, με τους Σοσιαλιστές και τους Δημοκρατικούς να μην μπορούν εν τέλει να διαφοροποιηθούν επαρκώς προγραμματικά. Το ερώτημα αν οι υπαρκτές, κοινωνικές διεργασίες βρουν διέξοδο μέσα από τις κάλπες θα απαντηθεί τον Ιούνιο, αν και το εκλογικό σύστημα εμποδίζει τις μεγάλες αλλαγές. Το δίλημμα θα είναι ξανά, όπως φαίνεται, αν η κυβέρνηση θα πάρει μία ακόμα εντολή διακυβέρνησης ή αν η αντιπολίτευση θα κληθεί να αναλάβει, ανανεώνοντας μεν το πολιτικό δυναμικό της εξουσίας, χωρίς όμως να υπόσχεται και ριζική μεταβολή των βασικών παραμέτρων της άσκησης εξουσίας στη χώρα. Κατάσταση που δεν διασφαλίζει προφανώς ότι δεν θα προκύψουν και νέα φαινόμενα πολιτικής κρίσης στο μέλλον.
Φιλήμων Καραμήτσος