Λέμε με ειλικρίνεια τι ακριβώς συμβαίνει

ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΕΥΚΛΕΙΔΗ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ



«Οι άνθρωποι πάντοτε καθορίζουν την πορεία τους μέσα σε συνθήκες που δεν διαλέγουν οι ίδιοι». Με αυτή τη ρήση του Μάρξ άνοιξε την ομιλία του στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, με την οποία έκανε σε γενικές γραμμές την αποτίμηση της συμφωνίας για τη δεύτερη αξιολόγηση και για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους.
Το βασικό ερώτημα που έθεσα στην πρώτη μου ομιλία στην Επιτροπή είναι το εξής: Τι κάνει μια αριστερή, προοδευτική, εναλλακτική κυβέρνηση, που θέλει να υποστηρίξει τα λαϊκά στρώματα σε δυσμενείς συνθήκες;
Ποτέ δεν είπαμε ότι είμαστε γιατροί και τεχνοκράτες που θα λύσουμε τα προβλήματα πάνω από τα λαϊκά στρώματα. Όμως, θα πρέπει να σκύψουμε πάνω σε αυτά τα προβλήματα και να ξέρουμε πώς πάμε από το ένα σημείο στο άλλο. Για να πας από το ένα σημείο στο άλλο, πρέπει να αντιμετωπίσεις τα συγκεκριμένα προβλήματα μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Θυμίζοντας αυτό που έλεγε ο Μαρξ, να πω ότι οι άνθρωποι καθορίζουν την πορεία τους, αλλά όχι κάτω από συνθήκες που διαλέγουν οι ίδιοι. Αυτές τις συνθήκες βρήκαμε, με αυτές τις συνθήκες παλεύουμε και θα συνεχίσουμε να παλεύουμε.

Τα μέτρα

Όπως είπε ο πρωθυπουργός, δεν μπορεί να έχουμε διαφορετικές αναλύσεις όπως μας συμφέρει. Εγώ να δεχθώ ότι είναι το τέταρτο μνημόνιο, αλλά εσείς θα πρέπει να δεχθείτε ότι είναι το δέκατο τέταρτο μνημόνιο. Γιατί, όπως σας είπε ο πρωθυπουργός, το πρώτο μνημόνιο είχε πέντε επικαιροποιήσεις, το δεύτερο μνημόνιο είχε τέσσερις επικαιροποιήσεις.
Κάθε φορά που γίνεται αξιολόγηση και οι δύο πλευρές έχουν το δικαίωμα να βάζουν καινούργια θέματα και καινούργια μέτρα. Ίσχυε σε εσάς. Ισχύει και σε εμάς. Οπότε διαλέξτε ή θα το λέμε τρίτο μνημόνιο ή δέκατο τέταρτο. Αλλά έτσι όπως το θέλετε εσείς να τα έχετε, κορώνα κερδίζετε γράμματα χάνουμε, δεν θα το δεχθούμε.
Πάμε τώρα στα μέτρα. Πόσα μέτρα θα έχει πάρει η δική μας κυβέρνηση μέχρι το 2021; Προεξοφλώ ότι θα έχουμε κερδίσει το 2019. Μεταξύ 2015 και 2021, σε αυτή την επταετία, νομίζω ότι θα έχουμε πάρει μέτρα 14,2 δισεκατομμύρια.
Τι θα είναι τα αντίμετρα σε αυτή την περίοδο; Αρχίζουν από πράγματα που έχουμε ήδη κάνει, όπως για το ΚΕΑ, που του δώσαμε 850 εκατομμύρια. Θα είναι και τα θετικά μέτρα που θα ψηφίσουμε. Θα είναι και τα 3,5 δισεκατομμύρια που έχουμε καβάτζα μέχρι το 2021. Πού φτάνουμε με αυτά; Φτάνουμε στο ότι περίπου θα έχουμε πάρει αρνητικά μέτρα 14 δισεκατομμύρια και θα έχουμε πάρει και θετικά μέτρα.
Είναι 14 δισεκατομμύρια αρνητικά μέτρα διά 7 χρόνια, που μας κάνει 2 δισεκατομμύρια το χρόνο. Πόσο πήραν οι προηγούμενες κυβερνήσεις; Στα πέντε χρόνια πήρανε 63. Την τελευταία φορά που διαίρεσα 63 διά του 5 ήταν μεγαλύτερο από το 2. Αυτό νομίζω ότι πρέπει να το θυμόμαστε.
Λέει ο κ. Κουτσούκος: «Μα, εμείς είχαμε να αντιμετωπίσουμε ένα θεόρατο έλλειμα που ήταν της τάξης του 13%». Σωστό. Ποιος ευθύνεται, όμως; Δηλαδή εμείς ευθυνόμαστε ότι πήρατε εσείς περισσότερα μέτρα, γιατί εσείς δημιουργήσατε μεγαλύτερη κρίση; Ποια είναι η λογική; Πήρατε περίπου 63 δισ. μέτρα σε πέντε χρόνια επειδή φέρατε τη μεγαλύτερη κρίση που έχουμε αντιμετωπίσει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τα αντίμετρα

Έχουμε εξηγήσει ότι και το αφορολόγητο θα μειωθεί και οι συντάξεις. Δεν το έκρυψε η κ. Αχτσιόγλου για τις συντάξεις, δεν το έκρυψε η κ. Παπανάτσιου για το αφορολόγητο. Είναι μέσα στην ιδεολογία μας αυτό; Όχι. Είναι μέσα στη θεωρητική μας ανάλυση για το τι χρειάζεται αυτή οικονομία; Όχι. Είναι μέσα στους υπολογισμούς μας για το τι έπρεπε να γίνει; Έχουμε κάνει δημόσια κριτική και στους υπολογισμούς του ΔΝΤ και για το πόσοι άνθρωποι δεν πληρώνουν φόρο στην Ελλάδα και για τη σχέση των Ελλήνων συνταξιούχων με τους Γερμανούς και τους άλλους Ευρωπαίους. Η θέση μας είναι ξεκάθαρη. Αυτό που κάναμε ήταν ένας συμβιβασμός, γιατί από την αρχή του μνημονίου ήταν γνωστό ότι το ΔΝΤ έπρεπε να μπει στο πρόγραμμα και το ΔΝΤ είχε αυτή την απαίτηση, κατά τη δική μου άποψη με τους λάθος υπολογισμούς και με λάθος τεκμηρίωση.
Έχουμε δύο τρόπους να μιλήσουμε για τα αντίμετρα. Ξεχνάμε τα μέτρα και τα αντίμετρα, φτάνουμε στο 2018 και εκτιμάμε τι θα γίνει το 2019, και εάν προβλέπουμε ότι θα έχουμε πλεόνασμα στο 3,5%, παίρνουμε και τα μέτρα και τα αντίμετρα.
Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ –και ο κ. Βορίδης– λέει ότι εάν το 2018 προβλέπουμε ότι το 2019 θα είμαστε στο 3,5% συν 1%, που μειώνονται οι συντάξεις, τότε έχουμε δημοσιονομικό χώρο 1% και άρα μπορούμε να πάρουμε τα αντίμετρα.
Αυτό, όμως, που είπατε εσείς στην ομιλία σας κ. Μητσοτάκη δεν ήταν ούτε ο ένας ούτε ο άλλος τρόπος. Θέλετε να συνεχίζετε να λέτε στον ελληνικό λαό ότι πρέπει να υπάρχει υπέρβαση των στόχων, χωρίς να πείτε ότι σε αυτή την υπέρβαση των στόχων έχουμε ήδη υπολογίσει ότι θα είναι μέσα η μείωση των συντάξεων. Σας παρακαλώ, να το λέτε σωστά. Ή θα το λέτε όπως εγώ ή όπως το λέει ο κ. Ντάισελμπλουμ μαζί με τον κ. Βορίδη. Ο τρόπος που το λέτε εσείς ,δεν είναι σωστός και δεν είναι έντιμος.
Είπαμε ότι θίγουμε το δικό μας κόσμο και με το αφορολόγητο και με τις συντάξεις. Αποζημιώνουμε όμως τους ίδιους ανθρώπους με τα αντίμετρα; Όχι. Και εδώ ήμασταν ευθείς και ειλικρινείς. Δεν τους αποζημιώνουμε έναν προς ένα. Λέμε, όμως, σε έναν συνταξιούχο, στην κατάσταση που είναι, εσείς δεν έχετε εγγόνια που τους δίνετε τώρα λεφτά από τη σύνταξή σας και θα βοηθηθείτε από το αντίμετρο για τα παιδιά; Εσείς δεν έχετε παιδιά που τσοντάρετε στο νοίκι ή στο δάνειο, που θα βοηθηθείτε από αυτό και θα ελαφρυνθείτε εσείς; Εσείς δεν πληρώνετε φάρμακα;
Δεν είναι σοβαρό κοινωνικό κράτος αυτό που οι συντάξεις του δεν είναι για τους συνταξιούχους, αλλά για τη συντήρηση παιδιών και εγγόνων, για τα άνεργα παιδιά τους. Εμείς θα θέλαμε στο τέλος αυτής της κατάστασης οι συντάξεις να είναι για τις συντάξεις, να έχουμε προγράμματα για την απασχόληση. Εσεις, δεν έχετε ακούσει πολλές φορές έναν μεγάλο άνθρωπο να λέει ότι «παιδάκι μου, δεν με νοιάζει τόσο πολύ η σύνταξη, αλλά θέλω το παιδί μου να βρει δουλειά»; Αυτό προσπαθούμε να το αντιμετωπίσουμε με το πρόγραμμα ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης.
Είπατε από το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ, ότι το μόνο που έχουμε είναι μια αναδιανομή της φτώχειας. Το εξήγησε πάρα πολύ καλά ο κ. Χουλιαράκης πώς μια μεγάλη γκάμα από τα αντίμετρα επηρεάζουν θετικά περίπου 6 εκατομμύρια ανθρώπους. Όταν δίνουμε επίδομα για τη στέγαση σε εισόδημα μέχρι 20.000, και με δύο παιδιά, μέχρι 25.000, δεν μπορείτε να πείτε ότι αυτό πάει μόνο στους φτωχούς. Πάει και στα μεσαία στρώματα.
Είπαμε από την αρχή, εξάλλου, ότι επηρεάζουμε τα μεσαία στρώματα. Τα έχουμε επηρεάσει παραπάνω από ό,τι τους αναλογεί. Και επειδή είχαμε απόλυτη προτεραιότητα για τους φτωχούς στην ανθρωπιστική κρίση, αλλά και γιατί αργήσαμε να αντιμετωπίσουμε το θέμα της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς. Τα καλά νέα είναι ότι η διαφθορά και η φοροδιαφυγή αντιμετωπίζεται. Ένας σημαντικός λόγος για την υπέρβαση των στόχων που είχαμε, ήταν ότι είχαμε πολλά έσοδα και από τις ηλεκτρονικές κάρτες και από αλλού. Αυτά που οι θεσμοί λένε «μη παραμετρικά μέτρα», τώρα μας βοηθάνε να μειώσουμε το βάρος στα μεσαία στρώματα. Κοιτάξτε τι υπολογίζουμε να δώσουμε και το ’20-’21 από το Μεσοπρόθεσμο.

Πώς πάει η οικονομία

Πάμε τώρα, όμως, στη γενικότερη καταστροφολογία που έχετε για την οικονομία,για την οποία και έχω χρέος να σας ενημερώσω ως υπουργός Οικονομικών. Πρέπει να σας πω ότι άμα κοιτάτε αυτό που λένε οι οικονομολόγοι macro data, δηλαδή τα εμπειρικά στοιχεία που είναι σε χαμηλό επίπεδο ανάλυσης, τα πράγματα είναι αρκετά καλά. Δηλαδή, αν κοιτάξετε τη βιομηχανική παραγωγή, αυξήθηκε τον Μάρτη 8,7%, σε σχέση με τον προηγούμενο Μάρτη του ’16. Αυτός είναι ο έκτος συνεχόμενος μήνας με θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Και ιδιαίτερα καλά έχει πάει η μεταποίηση. Αν κοιτάξετε τις λιανικές πωλήσεις, αυτές έχουν αυξηθεί 4,6% στο δίμηνο Γενάρη-Φλεβάρη σε σύγκριση με το προηγούμενο δίμηνο Γενάρη-Φλεβάρη.
Σας είπα στην προηγούμενη ομιλία μου ότι αν δείτε τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» τους τελευταίους τέσσερις μήνες, έχουμε καθαρές νέες απασχόλησης 125.000. Και όχι μόνο αυτό. Πολλές από αυτές τις θέσεις εργασίας, παραπάνω από τις μισές, δεν είναι ευκαιριακού τύπου. Έχουμε επίσης και τις εξαγωγές που πάνε πολύ καλύτερα απ’ ό,τι νομίζαμε. Το 2016 αυξήθηκαν σε πραγματικούς όρους 6%.
Όλα πάνε καλά; Όχι. Αυτό που δεν πάει καλά, αυτό που δεν πήγε καλά και γι’ αυτό έχουμε τα κακά αποτελέσματα του τελευταίου τριμήνου του ’16 και του πρώτου τριμήνου του ’17 –βλέπετε ότι δεν σας κρύβω απολύτως τίποτα- είναι οι επενδύσεις, και δημόσιες και ιδιωτικές. Αλλά απ’ ό,τι καταλαβαίνω εγώ, σχεδόν όλη η αγορά, όλα τα funds, όλοι οι επενδυτές έχουν αναστείλει όλες τις αποφάσεις τους μέχρι να κλείσει αυτή η αξιολόγηση και μπούμε στο QE. Όλοι.
Όλοι ερωτούν, όποιον επενδυτή ρωτήσεις, πότε θα μπείτε στο QE και πότε θα φύγουν τα capital controls. Άρα το 2% που λέμε είναι πολύ εφικτό, πάρα πολύ εφικτό για το 2017, αν κλείσει η αξιολόγηση όπως περιμένουμε και αν πάρουμε τη συνολική λύση για το χρέος του 2016 (...)

Τι λέμε για το χρέος;

Το θέμα του χρέους, είναι κομμάτι όλης αυτής της ανάλυσης. Πιέζουμε για μια καλή λύση για το χρέος. Είχαμε και τις ευχές του κ. Βορίδη σήμερα το πρωί, να πάει καλά η συζήτηση. Αυτό που δεν είχαμε όμως, ήταν μια επίσημη θέση από το ΠΑΣΟΚ και από τη Νέα Δημοκρατία. Η έκθεση για την παρέμβαση των τριών αρχηγών της Ευρωβουλής, που αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός, τελειώνει με την εξής φράση: «Η Ελλάδα για πρώτη φορά από την αρχή της κρίσης έχει βάσιμες προοπτικές για οικονομική ανάπτυξη. Ο ελληνικός λαός θα πρέπει να επικεντρωθεί σε πολιτικές που οδηγούν στην έξοδο από το μνημόνιο και προωθούν τη δίκαιη και συμμετοχική ανάπτυξη. Το Eurogroup φέρει την ευθύνη να στηρίξει την πορεία της Ελλάδας προς μια βιώσιμη ανάκαμψη». Γιατί δεν μπορούσε αυτή η συζήτηση τεσσάρων ημερών να αρχίσει με κάτι τέτοιο, να συμφωνήσουμε σε αυτό, και μετά να λύσουμε τις διαφορές μας;
Γιατί δεν μπορούσε; Τι έχει ο κ. Πιτέλα που δεν έχει η κυρία Γεννηματά; Τι έχουν οι τρεις αρχηγοί των Πρασίνων, των Σοσιαλδημοκρατών και της Αριστεράς, που δεν μπορούν να συμμεριστούν οι αρχηγοί της Δεξιάς;
Ούτε οι αγορές ανησυχούν, ούτε ο ΣΕΒ, διότι αλλάζουμε σελίδα. Πόσο καλή θα είναι; Αυτό είναι το βασικό ερώτημα και αυτό είναι το μεγάλο μας άγχος. Βεβαίως, θα εξαρτηθεί και από το συσχετισμό δυνάμεων και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Γι’ αυτό θέλω και τη γνώμη του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας για την πρόταση του Μακρόν να υπάρχει συγκέντρωση των επενδύσεων όλων των χωρών, να πηγαίνουν οι πόροι όλων των χωρών για τις επενδύσεις σε κεντρικό σημείο και να παίρνουν πίσω οι χώρες από αυτές, ανάλογα με τις ανάγκες τους. Να γίνεται δηλαδή μια μεταφορά πόρων στις χώρες.
Έχω πει επισήμως στο ECOFIN και σε πάρα πολλές συνεδριάσεις και συνέδρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι αν είναι να συνεχιστεί η επιτήρηση, θέλω να έχουμε και κοινωνικά κριτήρια. Δηλαδή ,έχω βάλει το θέμα στο ECOFIN ότι για να αξιολογηθείς κριτήριο δεν θα είναι μόνο το δημοσιονομικό πλεόνασμα, αλλά το πόσο καλά τα έχεις πάει στην άρση της ανισότητας, πόσο καλά τα έχεις πάει ση μείωση του ποσοστού της φτώχειας.
Σε αυτό θα μας υποστηρίξετε; Είναι στοιχείο αυτό για να αλλάξουμε το πλαίσιο μέσα στο οποίο διαπραγματευόμαστε ή δεν είναι; Θα σφυρίξουμε αδιάφορα; Γιατί το Λαϊκό Κόμμα θέλει αυτή την επιτήρηση που έχουμε τώρα στο ευρωπαϊκό επίπεδο και θέλει και σκληρή επιτήρηση όταν θα φύγουμε (...)

•