Τα μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος ψήφισαν “όχι” στην κυβέρνηση ΡαχόϊΤην περασμένη Κυριακή (21 Μαΐου) τα μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος (Σ.Κ- PSOE), σε κλίμα έντονου διχασμού, ψήφισαν για την ανάδειξη νέου-ας γενικού γραμματέα (συμμετοχή 80%, 187.000 άτομα). Συνοπτικά, η κρίση του Σ.Κ, που εκδηλώθηκε τον περασμένο Οκτώβρη, είχε ως επίκεντρο τη στήριξη σχηματισμού της σημερινής δεξιάς κυβέρνησης μειοψηφίας ή την καταψήφισή της και είχε ως επακόλουθα την πραξικοπηματική καρατόμηση του γ. γραμματέα Π. Σάντσεθ (που ήταν υπέρ της καταψήφισης), τη λήψη απόφασης για στήριξη μέσω αποχής και κομματική πειθαρχία για τους βουλευτές/ριες και την εκλογή Διαχειριστικής Επιτροπής μέχρι το Συνέδριο (17-18 Ιουνίου). Τελικά, ο Π. Σάντσεθ παραιτήθηκε από βουλευτής πριν την επίδικη ψηφοφορία.
Όμως, ο Π. Σάντσεθ δεν έμεινε αδρανής: έθεσε υποψηφιότητα για γ. γραμματέας και ξεκίνησε πολύ νωρίς την, χρηματοδοτούμενη από μέλη/φίλους του κόμματος, προεκλογική του εκστρατεία, με περιοδείες και συγκεντρώσεις σε όλες τις Αυτονομίες (Περιφέρειες), θέτοντας ως κεντρικά ζητήματα την αναγκαιότητα να φύγει η κυβέρνηση του Ραχόϊ, την επιστροφή του Σ.Κ στις αριστερές του ρίζες, την οικοδόμηση ενός Σ.Κ των μελών και την ανάδειξή του στη μεγάλη δύναμη της Αριστεράς*. Δεν παρέλειψε, ωστόσο, να φωτογραφήσει ως πραξικοπηματίες τη Σ. Ντίαζ και τον Φ. Γονσάλεθ.
Η αναπάντεχη εκλογή του Π. ΣάντσεθΑν και οι υποψήφιοι ήσαν τρείς, η μάχη δόθηκε ανάμεσα στον Π. Σάντσεθ και το φαβορί για τη νίκη Σ. Ντίαθ. Και ήταν τόσο σκληρή, που δεν παρέπεμπε σε εσωκομματικές διαδικασίες, αλλά σε αντίπαλα κόμματα. Ο τρίτος υποψήφιος Π. Λόπεθ, πρώην πρόεδρος της βάσκικης Αυτονομίας, ήταν εξαρχής «εκτός παιχνιδιού». Η Ντίαθ ήταν το φαβορί αυτών των εκλογών όχι τόσο ως πρόεδρος της Ανδαλουσίας, όσο επειδή στηρίχτηκε δημόσια και ένθερμα από τον Φελίπε Γκονσάλεθ και άλλους πρώην γραμματείς του κόμματος - πρωθυπουργούς, τον κομματικό μηχανισμό και κυρίως τα συστημικά ΜΜΕ. Υπερασπίζεται σθεναρά τη στήριξη της κυβέρνησης Ραχόϊ και απορρίπτει κάθε συνεργασία με το Ποδέμος.
Έκπληξη πρώτου μεγέθους αποτέλεσε η νίκη του Π. Σάντσεθ με 50,2% έναντι 39,9% της Σ. Ντίαθ, που αναδείχτηκε πρώτη μόνο στην Ανδαλουσία. Ο Π. Λόπεθ έλαβε 9,8%. Η νίκη του Σάντσεθ ερμηνεύεται και σαν «όχι» στην παλιά ηγετική φρουρά που διαφεντεύει ακόμα το κόμμα, τον κομματικό μηχανισμό (βαρόνους) και τη Σουσάνα Ντίαζ ως εκπρόσωπό τους.
Άμεση ήταν η αντίδραση του Ουνίδος Ποδέμος (Μαζί Μπορούμε). Ο Π. Ιγγλέσιας ανακοινώνει στον Π. Σάντσεθ και δημόσια ότι θα αποσύρει την πρόταση μομφής στην κυβέρνηση που έχουν καταθέσει από την Παρασκευή (19/5), εάν το Σ.Κ καταθέσει δική του. Όμως, είναι προφανές ότι ο Σάντσεθ δεν θα μπορούσε να πάρει μια τέτοια απόφαση πριν το Συνέδριο. Πάντως, συμφώνησαν ότι «θα σεβαστούν τις διαφορετικές τους στρατηγικές αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση».
Στο PSOE, παραιτήθηκε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, ενώ για ενότητα και στήριξη του νέου γραμματέα μιλούν η Σ. Ντίαθ και, μεταξύ άλλων, ο Φ.Γκονσάλεθ.
Για τον πάντα ψύχραιμο Ραχόϊ «δεν άλλαξε τίποτα» και θα καλέσει το Σ.Κ να συμμετάσχει στην κυβέρνηση, ενώ ο Α. Ριβέρα (Πολίτες) εκτιμά ότι η εκλογή του Σάντσεθ «δεν είναι καλό νέο».
Το δύσκολο εγχείρημα της ενότηταςΜια ιδιότυπη θεσμικά και προβληματική πολιτικά κατάσταση καλείται να διαχειριστεί το Σ.Κ και ιδιαίτερα ο νέος γραμματέας, που ουσιαστικά διαθέτει περιορισμένα όρια άσκησης πολιτικής μέχρι τουλάχιστον το Συνέδριο, αφού η Διαχειριστική Επιτροπή λειτουργεί ωσάν Εκτελεστική (Κ.Ε) και είναι εχθρική απέναντί του. Ο Π. Σάντσεθ θέτει το φθινόπωρο ως αφετηρία της αντιπολιτευτικής στρατηγικής του Σ.Κ. Δεν αποκλείει την κατάθεση πρότασης μομφής στη κυβέρνηση, αλλά μόνο σαν προθάλαμο προκήρυξης νέων εκλογών.
Παρά τα λόγια για ενότητα και στήριξη του Σάντσεθ, η ιδεολογικοπολιτική σύγκρουση στο Σ.Κ θα συνεχιστεί με άδηλη αυτήν την ώρα έκβαση. Η μια πλευρά έχει ήδη επιλέξει ως σύμμαχο τη Δεξιά και το νεοφιλελευθερισμό, απορρίπτοντας μετά βδελυγμίας την όποια συνεργασία με την Αριστερά, ενώ η άλλη αν και λεκτικά επιλέγει την Αριστερά και τελειώνει τις προ και μετεκλογικές συγκεντρώσεις της με τη Διεθνή, δεν είναι καθαρό το εάν και το πώς θα υλοποιήσει την επιλογή της αυτή.
Συνέχεια της επιτήρησηςΕν τω μεταξύ, την περασμένη Δευτέρα (22/5) η ΕΕ προειδοποίησε την Ισπανία, στο πλαίσιο του Προγράμματος Σταθερότητας 2017-20, ότι η επιτήρηση των οικονομικών της εξελίξεων δεν θα τελειώσει το 2018, όπου προβλέπεται να έχει καλυφθεί ο στόχος του δημοσιονομικού ελλείμματος (2,8% ΑΕΠ), αλλά θα συνεχιστεί για τρία (3) ακόμα χρόνια προκειμένου να καλυφθεί και ο στόχος μείωσης του Δημόσιου Χρέους. Εισηγείται τη καλύτερη διαχείριση των δαπανών (διαφθορά) και ως προς τα έσοδα, την αύξηση του ΦΠΑ που είναι συγκριτικά χαμηλός και έχει πολλές εξαιρέσεις. Επίσης, ευθυγραμμιζόμενη με το ΔΝΤ, κρίνει απαραίτητη νέα μεταρρύθμιση στην αγορά εργασίας, με στόχο τη μείωση των προσωρινών μορφών απασχόλησης που κινούνται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, σε απόλυτα και ποσοστιαία μεγέθη.
Γεωργία Ντούσια*Στην Ισπανία, όπως και στη Γαλλία, τα σοσιαλιστικά κόμματα κατατάσσονται ακόμα στην Αριστερά.