Του Ρένου ΓεωργίουΔουλειά των επικοινωνιολόγων είναι να αναλύουν και να απλοποιούν, όσο το δυνατόν περισσότερο, ένα εμπορικό προϊόν ή μία πολιτική θέση και να την μεταφέρουν στο ευρύ κοινό με τρόπο κατανοητό, ώστε αυτό να την υιοθετήσει και αν είναι δυνατόν να ταυτιστεί μαζί της. Για να το πετύχουν, δοκιμάζουν συνεχώς τον αντίκτυπο που έχει το πρώτο μήνυμα που στέλνουν, το αναπροσαρμόζουν, καταγράφουν την επιρροή του και συνεχίζουν τη διαδικασία αυτή έως ότου πετύχουν το αποτέλεσμα που θέλουν. Ορισμένοι είναι καλοί στη δουλειά τους και μπορούν να «πουλήσουν παγάκια σε Εσκιμώους», για άλλους είναι δύσκολο να πείσουν ακόμα και για το αντικείμενο της εργασίας τους. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να έχουν στα χέρια τους «κάτι πάνω στο οποίο θα στηριχθούν».
Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα της Νέας Δημοκρατίας σήμερα: Δεν έχει θέση – άποψη, τέλος πάντων, «προϊόν για να πουλήσει». Ο κάθε επικοινωνιολόγος, λοιπόν, δημιουργεί κάτι δικό του για να έχει να πορευτεί. Άλλοτε αυτό λέγεται «να γίνουν αμέσως εκλογές» και άλλοτε «εμείς είμαστε αξιόπιστοι». Τώρα, αν αυτά φθάνουν ποτέ στο κοινό στο οποίο στοχεύουν ή όχι, έχει να κάνει με την ικανότητα των επικοινωνιολόγων που επιλέγει να συνεργαστεί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Μεταβατικός πρόεδροςΈνας άλλος πόλος, πάνω στον οποίο πολύ συχνά επενδύουν οι επικοινωνιολόγοι, είναι ένα πρόσωπο που καλούνται να αναδείξουν, ένας ηγέτης γύρω από τον οποίο θα συσπειρωθεί το κοινό στο οποίο απευθύνονται. Εδώ, για τη Νέα Δημοκρατία, τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης «δεν τραβάει». Για την ανάδειξη του σε αρχηγό του κόμματος, έπαιξε ρόλο πλήθος παραγόντων (βλ. «Η Εποχή» Δεκ. 2015-Ιαν. 2016), αλλά ο ίδιος σε ελάχιστους απ’ αυτούς κατάφερε να ανταποκριθεί. Η ακροδεξιά πτέρυγα, η οποία τον ενίσχυσε θεωρώντας τον «μεταβατικό» έως ότου πάρει αυτή τα ηνία, χαράζει πλέον το δικό της δρόμο, η καραμανλική πλευρά είναι απομονωμένη και αποστασιοποιημένη από τις εσωκομματικές εξελίξεις, και το «άνοιγμα προς το Κέντρο», το οποίο έχει κάνει παντιέρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δεν αποδίδει.
Η δημιουργία «μητρώου στελεχών» που επιχειρήθηκε από την ηγετική ομάδα της ΝΔ, προκειμένου να μπουν στις τάξεις της και να αντικαταστήσουν τα παλαιά και φθαρμένα στελέχη, έχει γίνει πρόβλημα. «Εμείς μεγαλώσαμε στο κόμμα και όχι από το κόμμα. Οι περαστικοί απλώς μεγαλώνουν από το κόμμα και όχι από το μπόι τους. Ας κατανοήσει κάποιος, εκεί στο Μοσχάτο, ότι δεν είναι δυνατόν ο λόγος των περαστικών να έχει πιο βαρύνουσα σημασία απ’ ότι ο λόγος ανθρώπων που έδωσαν πολλά και ποτέ δεν ζήτησαν κάτι από το κόμμα», φέρεται να είπε στέλεχος οργάνωσης της ΝΔ που έχει διακόψει κάθε σχέση με το Μοσχάτο, αλλά θεωρείται «η συνείδηση του κόμματος». Αναφερόταν σε άτομα τα οποία μέσω του «μητρώου στελεχών» αποβλέπουν κυρίως στην προσωπική τους ανάδειξη και όχι στην συμβολή προς τη ΝΔ. Ως πρόσωπο που συγκεντρώνει πολλά απ’ αυτά τα χαρακτηριστικά, αναφέρεται ο υιός Παπαντωνίου.
Αν–αξιόπιστοι«Αλίμονο στους λαούς που έχουν ανάγκη από ηγέτες», είχε πει ο Ούλοφ Πάλμε, ανασκευάζοντας τη ρήση του Μπρεχτ, ο οποίος είχε μιλήσει για «ήρωες». Είναι σαφές ότι ο λαός της Νέας Δημοκρατίας έχει ανάγκη από ηγέτη, (κι εκεί ταιριάζει το αλίμονο), αλλά αυτός δεν είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Το μεγαλύτερο μειονέκτημα που του καταλογίζουν, όσοι θεωρούν ότι το κόμμα χρειάζεται ένα άλλο πρόσωπο στην ηγεσία του -και ψάχνουν να βρουν νεαρό «αν είναι δυνατόν γυναίκα»- είναι τα συνεχή λάθη του στην επιλογή συνεργατών. Προβάλουν το επιχείρημα ότι οι Κικίλιας και Κουμουτσάκος δεν θέλουν ούτε να ακούσουν το όνομα του εμπνευστή του «εδώ και τώρα εκλογές» Θεοδωρικάκου, και αναρωτιούνται πώς προέκυψε ο νεαρός Βαρβιτσιώτης του «εμείς είμαστε αξιόπιστοι».
Κι εδώ έρχεται το τρίτο στοιχείο που πρέπει να καλύψουν οι επικοινωνιολόγοι: τους ήρωες του Μπρεχτ και τους φερέγγυους της ΝΔ. Ίσως αυτό να είναι ακόμα πιο δύσκολο και από την ανακάλυψη πολιτικής τακτικής, και από την κάλυψη των αδυναμιών του αρχηγού. Πολλά είναι τα στελέχη της ΝΔ που στη συνείδηση του δικού τους κόσμου, βαρύνονται με ηθικά καταδικαστέες ενέργειες. Όταν μερικές απ’ αυτές –αργά ή γρήγορα, πάντως στη διάρκεια αυτής της εκλογικής θητείας, όπως οι ίδιοι φοβούνται- πάρουν το δρόμο και προς τη νομική (κατα)δίκη, απ’ όποια εσωκομματική πτέρυγα κι αν προέρχονται, το βάρος θα πέσει στο σύνολο του κόμματος. Ίσως γι’ αυτό, ορισμένοι προσπαθούν να αποστασιοποιηθούν όσο ακόμα είναι καιρός.
Ρώτησα την «πηγή μου» στο Μοσχάτο: «πού θα το πάτε τελικά;» και η αποστομωτική απάντηση του ήταν: «Άμα ήξερε κανείς ... ούτε κι αυτοί ξέρουν».