Του Κωστή ΓιούργουΜια φράση ειπωμένη στο κλείσιμο του τελευταίου Eurogroup δεν πέρασε απαρατήρητη. Δεν προϊδεάζει απλώς για τις ασάφειες που η γερμανική πλευρά θα επιδιώξει να υπάρχουν και μετά το Eurogroup της 15ης Ιουνίου. Επιβεβαιώνει την ακαμψία του γερμανού υπουργού Οικονομικών και το δυσοίωνο μέλλον που εξαιτίας του περιμένει την Ε.Ε.
Είναι η φράση που απηύθυνε ο κ. Σόιμπλε στον Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος, κλείνοντας τις εργασίες της συνόδου, διαβεβαίωσε ότι θα κάνει τα πάντα ώστε οι εκκρεμότητες να αρθούν μέχρι το επόμενο Eurogroup. «Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις», είπε ο γερμανός υπουργός, προλαμβάνοντας τις όποιες προσδοκίες για αμοιβαία επωφελή λύση στις 15 Ιουνίου. Προσθέτοντας: «Δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν και θα βρούμε καλύτερη λύση από τη σημερινή. Να μάθετε το μάθημά σας, ότι πρέπει να παραμένουμε σε αυτά που έχουμε συμφωνήσει και να μην προσπαθούμε να αλλάξουμε τη ρητορική με δημόσιες δηλώσεις».
Ο κ. Σόιμπλε ενοχλήθηκεΗ προτροπή στους ομοτίμους του να «μάθουν το μάθημά» τους δεν επανεπιβεβαιώνει απλώς μια τιμωρητική νοοτροπία που δύο φορές στο παρελθόν οδήγησε σε ολοκληρωτικό «ευρωπαϊκό εμφύλιο» και τη Γερμανία στο χείλος του αφανισμού. Αποκαλύπτει το πόσο ο κ. Σόιμπλε δυσαρεστήθηκε από τους δημόσιους επαίνους που υψηλά ιστάμενοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επιφύλαξαν στους Έλληνες για τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει, αν και ο ίδιος δεν φείδεται δηλώσεων όταν θέλει να δημιουργήσει κλίμα, όπως έκανε μέχρι την παραμονή του Eurogroup, καλλιεργώντας προσδοκίες τις οποίες στη συνέχεια διέψευσε.
Όπως αποκαλύπτεται τώρα, στη σύνοδο των οικονομικών υπουργών ο κ. Σόιμπλε ενοχλήθηκε σφόδρα από τη δήλωση του Γάλλου ομοτίμου του ότι η χώρα του στηρίζει πλήρως τις προσπάθειες που καταβάλλει η ελληνική πλευρά, επιπλήττοντας το ΔΝΤ για αδικαιολόγητη ασάφεια όσον αφορά στον τρόπο παραμονής του στο ελληνικό πρόγραμμα: «Δεν έχουμε ξεκάθαρη απάντηση, εάν το ΔΝΤ παραμένει ή όχι», δεν γίνεται να είναι και να μην είναι... Διότι: «Εάν το ΔΝΤ δεν είναι μαζί μας, η ΕΚΤ δεν μπορεί να δώσει το QE». Με άλλα λόγια, η Γαλλία δυσφορεί που η Ελλάδα εμποδίζεται αδικαιολόγητα να ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ώστε να αποκατασταθεί το ενδιαφέρον των επενδυτών και η χώρα να βγει στις αγορές δανεισμού, με την ελπίδα να απαλλαγεί, εν καιρώ, από τη μνημονιακή επιτροπεία. «Έχω εξουσιοδότηση από τον Γάλλο πρόεδρο για καθαρή λύση και όχι μετακύλιση», κατέληξε λακωνικά ο κ. Λεμέρ.
Δεν δυσαρέστησε λιγότερο τον κ. Σόιμπλε η παρέμβαση του Ιταλού ομολόγου του, Κάρλο Παντοάν, που και αυτός εξήρε τα σημαντικά βήματα που έκανε η Ελλάδα, για τα οποία, όπως είπε, η χώρα δικαιούται να περιμένει από το Eurogroup μιαν απόφαση που θα ανοίξει γι’ αυτήν το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και τις αγορές.
Ο κ. Σόιμπλε φοβάταιΑν σ’ αυτά προστεθεί η παρέμβαση του ισπανού υπουργού Οικονομικών, Λουίς ντε Γκίντος, που επίσης επέκρινε το ΔΝΤ για κωλυσιεργεία –«Δεν μπορείς να είσαι 50% έγκυος, όπως φαίνεται να είναι το ΔΝΤ τώρα»– γίνεται αντιληπτό ότι ο κ. Σόιμπλε έχει δύο λόγους να ανησυχεί αν για την ευόδωση των σχεδιασμών του είναι αρκετή η «δημιουργική ασάφεια» προθέσεων που του προσφέρει το ΔΝΤ: Πρώτον, βλέπει να επιστρέφουν οι φόβοι του για ανασύσταση του μετώπου του Νότου. Δεύτερον, βλέπει τους σχεδιασμούς του να απειλούνται ακριβώς από τους τρεις εταίρους που, μαζί με τη Γερμανία, εμφανίστηκαν στη μίνι σύνοδο κορυφής των Βερσαλλιών στις 6 Μαρτίου να συναπαρτίζουν τον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης «πολλών ταχυτήτων»: Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία.
Το επόμενο Eurogroup δεν αργεί. Σύντομα θα αποδειχθεί αν είναι δικαιολογημένες ή όχι οι ανησυχίες του κ. Σόιμπλε κατά πόσο το «μέτωπο» ΔΝΤ-Βερολίνου –τεχνηέντως καλυπτόμενο πίσω από μυθεύματα περί σύγκρουσης μεταξύ τους– θα εξακολουθήσει να δρα «νομιμοποιητικά», ως προσχηματικό επιχείρημα του «συστήματος» Σόιμπλε επί ζημία της Ελλάδας, όπως η στάση Τόμσεν στο τελευταίο Eurogroup αποκάλυψε ότι συμβαίνει.
Στο κρίσιμο ραντεβού της 15ης Ιουνίου θα φανεί αν οι ισχυρές, σε επίπεδο κορυφής, ευρωπαϊκές δυνάμεις θα «καταπιούν» ή όχι την προσβολή που τους απηύθυνε ο κ. Σόιμπλε, αν θα συμμορφωθούν ή όχι στην προτροπή του να «μάθουν το μάθημά» τους.
Στο μεταξύ, η ελληνική πλευρά έλαβε και μελετά τα δικά της «μαθήματα». Πρώτον, τα στελέχη της να μην ξοδεύονται άκαιρα σε δημόσιες δηλώσεις αισιοδοξίας – εκτός αν παρατραβηγμένα δεχτούμε ότι αποσκοπούσαν σε μιας λογής εξ αντανακλάσεως «δέσμευση» της άλλης πλευράς προς θετική κατεύθυνση. Και, δεύτερον, σε ποια κατεύθυνση πρέπει να στρέψει εφεξής τις προσπάθειές της η κυβέρνηση καθ’ οδόν προς το Eurogroup.
Κατεύθυνση που δεν μπορεί παρά να είναι, πρωτίστως, η επιδίωξη να παγιώσει τη «συμμαχία» με Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία, τις χώρες που στήριξαν το ελληνικό «βέτο» στο Eurogroup της Δευτέρας, αντιδρώντας δια των υπουργών τους στη «λύση» Τόμσεν. Ως σοβαρό σχετικό πλεονέκτημα εκτιμάται η δήλωση του Μανουέλ Μακρόν, παραμονές του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, ότι θα ηγηθεί της μάχης για συντονισμένη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Αναμένεται η δέσμευση αυτή να αξιοποιηθεί καταλλήλως, βοηθούσης και της συγκυρίας, καθώς το κρίσιμο Eurogroup της Πέμπτης 15 Ιουνίου «πέφτει» ανάμεσα στις Κυριακές –11 και 18 Ιουνίου— των δύο γύρων των γαλλικών βουλευτικών εκλογών.
Ήδη ο πρωθυπουργός της Ελλάδας είχε την ευκαιρία, στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, να συζητήσει κατ΄ιδίαν το ζήτημα της απομείωσης του χρέους με τον πρόεδρο της Γαλλίας και τη γερμανίδα Καγκελάριο, και δεσμεύτηκαν από κοινού να βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία και συνεννόηση τις επόμενες μέρες. Νωρίτερα ο Αλέξης Τσίπρας είχε συνομιλία με τον Ιταλό ομόλογό του, Πάολο Τζεντιλόνι.
Ζούμε γκαστρωμένους καιρούς. Δεν πρόκειται να πλήξουμε. Είναι το μόνο βέβαιο.
•