Τη Δευτέρα η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, η Αίγυπτος και η Υεμένη διέκοψαν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας το για στήριξη της τρομοκρατίας. «Η κρίση αυτή αποτελεί αντανάκλαση του μεγάλου ζητήματος της γεωπολιτικής αναβάθμισης περιφερειακών δυνάμεων, όπως της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ, της Τουρκίας, των Εμιράτων, της Ιορδανίας, που ανέκυψε με την Αραβική Άνοιξη», αναφέρει χαρακτηριστικά ο πολίτικος επιστήμονας – αραβολόγος, Πάνος Κουργιώτης.
Το επεισόδιο κατάφερε να τραβήξει τα βλέμματα της παγκόσμιας κοινότητας στο μικρό, αλλά πανίσχυρο Εμιράτο, που ήταν από τις ελάχιστες χώρες της ευρύτερης περιοχής που στήριξε το κίνημα της Αραβικής Άνοιξης. Παρ’ όλα αυτά, το Κατάρ δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται στο παγκόσμιο προσκήνιο. Στο παρελθόν, κυρίως κατά τον πόλεμο του Κόλπο είχε προκαλέσει αρνητικές εντυπώσεις τόσο στις Αραβικές χώρες όσο και στον πανίσχυρο σύμμαχό του, την Αμερική, λόγω της ίδρυση του ειδησεογραφικού οργανισμού Αλ Τζαζίρα από τον πατέρα του τωρινού Εμίρη της χώρας, Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ Θανί. Ο Χαμάντ ανέλαβε την εξουσία ανατρέποντας τον πατέρα του. Ο ίδιος είχε διαφορετικά σχέδια για τη χώρα, καθώς πίστευε ότι το Κατάρ μπορούσε να πρωταγωνιστήσει στα παγκόσμια πολιτικά δρώμενα.
Εργαλείο προπαγάνδαςΑυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους της δημιουργίας του Αλ Τζαζίρα, το οποίο μέχρι σήμερα συνεχίζει να λαμβάνει. Ο γνωστός πια οργανισμός ειδήσεων, που συνεχίζει να λαμβάνει τεράστια χρηματοδότηση από την οικογένεια των Θάνι, κατάφερε να εισαγάγει στην παγκόσμια πολιτική ατζέντα την αραβική-καταριανή οπτική, καθώς στόχευε να «δώσει φωνή σε εκείνους που δεν είχαν». Στη διάρκεια του πόλεμου του Κόλπου πέτυχε να πάρει αποκλειστικές συνεντεύξεις από τον Οσάμα Μπιν Λάντεν, αλλά και να διατηρήσει γραφεία εκεί όπου οι υπόλοιποι ειδησεογραφικοί οργανισμοί δεν μπορούσαν να φτάσουν. Αυτές οι επιτυχίες στάθηκαν ικανές να προσελκύσουν κοινό απ’ όλο τον κόσμο και να προκαλέσουν την τότε αμερικανική κυβέρνηση, που χαρακτήρισε το δίκτυο ενημέρωση αντιαμερικανικό και θύλακα τρομοκρατών. Επιπλέον, οι αραβικές χώρες δυσαρεστούνται, συχνά, από το δυτικό χαρακτήρα των εκπομπών του δικτύου που δεν σέβονται τα χρηστά ήθη και έθιμα των αράβων.
Όμως, παρά τα προβλήματα, η πολιτική του Εμιράτου δεν διαφοροποιήθηκε αισθητά, καθώς φιλοξενεί μια τεράστια αεροπορική βάση των ΗΠΑ και είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο. Επίσης, λόγω του φυσικού του πλούτου, το Κατάρ φέτος τον Απρίλιο ήρε μια απαγόρευση που είχε θέσει στο Ιράν αποσκοπώντας στην από κοινού δημιουργία του μεγαλύτερου οικοπέδου φυσικού αερίου στον κόσμο. Πρόκειται ουσιαστικά για μια κίνηση που στοχεύει στην εξάλειψη του ενεργειακού ανταγωνισμού.
Στη σκιά των γιγάντων«Ο “μικρομεγαλοϊδεατισμός” του Κατάρ δεν είναι μια υπόθεση αποκλειστικά δική του. Είναι μάλλον μια ένδειξη της απόπειρας πολυπολικής ανασυγκρότησης του κόσμου στη σκιά των γιγάντων, όπου όλοι ζητούν το δικό τους μερίδιο από το δικό τους μετερίζι. Τηρουμένων των αναλογιών, το Κατάρ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως “Τουρκία του Κόλπου”», καταλήγει ο Πάνος Κουργιώτης. Η κρίση στο Κατάρ δεν μπορεί να γίνει χειρότερη και με το πέρασμα του καιρού θα αρχίσει να εξομαλύνεται, καθώς η παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου βασίζεται στα πλούσια κοιτάσματά του. Η, δε, Αμερική δεν δύναται να χάσει την τεράστια στρατιωτική βάση στην περιοχή, που της δίνει το δικαίωμα να έχει ισχυρό λόγο σε όσα συμβαίνουν στον Κόλπο.
Εξάλλου η διπλωματική εκπροσώπηση της Αιγύπτου από την Ελλάδα στο Εμιράτο, δημιουργεί ένα κλίμα ενίσχυσης των σχέσεων των δύο χωρών. Σ’ ένα δεύτερο επίπεδο φαίνεται ότι η ελληνική πλευρά μπορεί να υπολογίζει σ’ έναν ισχυρό σύμμαχο στην οριοθέτηση της ΑΟΖ (ΑΟΖ) στο Καστελόριζο, η οποία δεν έχει οριοθετηθεί ακόμα εξαιτίας των έντονων αντιδράσεων της Τουρκίας σχετικά με τη γραμμή οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο.
Μίνως-Αθανάσιος Καρυωτάκης