Με αφορμή την 6η Διεθνή Συνάντηση για την Οικονομία των Εργαζομένων στην Αργεντινή (23 Αυγούστου - 3 Σεπτεμβρίου)
Συζήτηση με τους εργάτες στο κατηλειμμένο εργοστάσιο
Στο τυπογραφείο Chilavert«Αυτό το κάδρο ψηλά στον τοίχο κρύβει πίσω του μια τρύπα, που για το αυτοδιαχειριζόμενο τυπογραφείο μας έχει μεγάλη ιστορία.» Αυτά ήταν τα πρώτα λόγια της εργάτριας που μας ενημέρωσε για την ιστορία του αυτοδιαχειριζόμενου τυπογραφείου Chilavert. Στη συνέχεια μας εξήγησε ότι το 2001 οι εργάτες και οι εργάτριες αποφάσισαν να κάνουν κατάληψη στο τυπογραφείο και να το δουλέψουν μόνοι τους, γιατί ο ιδιοκτήτης είχε σταματήσει να τους πληρώνει για περισσότερο από ένα χρόνο. Ακολούθησε επέμβαση της αστυνομίας, αλλά με την είδηση της αστυνομικής επίθεσης συγκεντρώθηκαν για συμπαράσταση στους εργάτες του τυπογραφείου περισσότερα από 1500 άτομα από τις ανοιχτές συνελεύσεις των γειτονιών του Μπουένος Άιρες και δεν άφησαν την αστυνομία να μπει μέσα. Για αρκετό χρόνο δούλευαν παράνομα και άνοιξαν στον τοίχο την τρύπα για να διοχετεύουν στο εμπόριο με παράνομο μηχανισμό έντυπα, βιβλία, περιοδικά και ό,τι άλλο τύπωναν. Σήμερα το τυπογραφείο όχι μόνο λειτουργεί με θετικά αποτελέσματα, αλλά τα Σαββατοκύριακα, που δε δουλεύει, οργανώνονται από κοινωνικούς φορείς καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.
350 ανακτημένες και αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσειςΛίγο πολύ παρόμοιες είναι και οι ιστορίες των υπόλοιπων αυτοδιαχειριζόμενων επιχειρήσεων (συνεταιρισμός ανακλύκλωσης Reciclando Suenos, εστιατόρια Bataglia και Alen-Alen, ξενοδοχείο Bauen, εργοστάσιο υφαντουργίας Pigue, τυπογραφείο Campichuelo, αυτοοργανωμένη ανοιχτή αγορά Eladoquin, καταναλωτικός συνεταιρισμός Con Sol, κατασκευαστικός και οικοδομικός συνεταιρισμός Quilmes) που επισκεφθήκαμε για μια εβδομάδα πριν από την έναρξη των εργασιών της 6ης Διεθνούς Συνάντησης για την Οικονομία των Εργαζομένων. Βέβαια, όπως είναι γνωστό στην Αργεντινή λειτουργούν περισσότερες από 350 ανακτημένες και αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις.
Αυτό που διαπιστώσαμε μπαίνοντας σε κάθε επιχείρηση είναι το διαφορετικό κλίμα που επικρατεί από το γεγονός ότι δεν υπάρχουν αφεντικά και ότι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι παίρνουν για όλα τις αποφάσεις μέσα από ανοιχτές συνελεύσεις. Είναι πάντα πρόσχαροι και ευγενικοί και ακόμη και στα προβλήματα που παρουσιάζονται δεν αγχώνονται, γιατί ξέρουν ότι θα λυθούν στη συνέλευση. Βέβαια, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη χρηματοδότησης για ανανέωση του μηχανολογικού εξοπλισμού. Αλλά το αντιμετωπίζουν κάνοντας την απαιτούμενη ανανέωση με αργότερους ρυθμούς από ότι θα ήθελαν. Ταυτόχρονα, όπως μας τόνισαν σε όλες τις συζητήσεις, αγωνίζονται για την ανατροπή του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, γιατί γνωρίζουν καλά ότι μόνο με τον τρόπο αυτό μπορούν να βρουν οριστικές λύσεις στα προβλήματα.
Άφησα τελευταία την επίσκεψη στο σχολείο Bachillerato Popular Dario Sautillan, όπου φοιτούν μαθητές και μαθήτριες που προετοιμάζονται να δουλέψουν σε συτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις. Μας άρεσε πάρα πολύ το κλίμα που επικρατεί στις σχέσεις μαθητών και καθηγητών σε μια σχολική κοινότητα, όπου τα πάντα αποφασίζονται από κοινού. Η συνέλευση στην οποία συμμετέχουν ισότιμα μαθητές και καθηγητές και στην οποία συζητιούνται όλα, είναι αυτή που διασφαλίζει την ελευθερία, και τη δημοκρατία, με αποτέλεσμα οι σχέσεις να στηρίζονται πραγματικά στο σεβασμό και την αμοιβαία εκτίμηση.
Εργαστήρια ανταλλαγής εμπειριώνΑφού ολοκληρώθηκε ο κύκλος των επισκέψεων στο Μπουένος Άιρες, πήγαμε στην πόλη Πιγουέ, όπου βρίσκεται ένα ανακατειλημμένο εργοστάσιο υφαντουργίας. Εδώ πραγματοποιήθηκαν τα 20 περίπου εργαστήρια με περισσότερους από 100 ομιλητές/ριες (συδικαλιστές/ριες, εργαζόμενους/ες και πολλούς αλληλέγγυος/ες που μετέφεραν τις εμπειρίες τους από την εφαρμογή της αυτοδιαχείρισης, κυρίως στις χώρες της Λατινικής Αμερικής (Ουρουγουάη, Χιλή, Μεξικό, Κολομβία, Περού, Βραζιλία), αλλά και από χώρες της Ευρώπης (Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία, Ελλάδα, Ισπανία, Κροατία) όπως και από την κοινότητα Ροζάβα στο Κουρδιστάν. Η αναζήτηση και ο προβληματισμός επικεντρώθηκε κυρίως στο πως μπορούν τα εγχειρήματα να συντονισθούν πιο αποτελεσματικά, ώστε να ισχυροποιηθεί η παρουσία τους σε κάθε χώρα, αλλά και διεθνώς. Κάτι που δεν είναι ακόμη πολύ εύκολο, γιατί αφενός η εμπειρία δεν είναι μεγάλη και ταυτόχρονα ο ίδιος ο καπιταλισμός μέσα στον οποίο υπάρχουν δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Παράλληλα, σε βασικά ζητήματα υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις μεταξύ των εργαζομένων. Βέβαια όλοι/ες είναι σύμφωνοι ότι οι αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις όχι μόνο είναι απάντηση στην καπιταλιστική κρίση, αλλά είναι και μονόδρομος για την ανατροπή του καπιταλισμού
Αντίσταση στην εμπορευματοποίηση ιστορικών μνημείωνΗ Εναλλακτική Δράση πραγματοποίησε εργαστήριο με θέμα τη διαχείριση των μνημείων της ιστορίας και του πολιτισμού από την ίδια την κοινωνία, ένα θέμα που για πρώτη φορά συζητήθηκε σε Διεθνή Συνδιάσκεψη. Το σκεπτικό είναι ότι τα ιστορικά μνημεία σήμερα κινδυνεύουν τόσο από το κράτος όσο και από τις επιχειρήσεις και για το λόγο αυτό είναι ανάγκη να παρέμβει αποφασιστικά η κοινωνία για την προστασία και ανάδειξη τους. Για την ενημέρωση των πολιτών, γιατί αυτό θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο για τη συμμετοχή τους, διοργανώνουμε δωρεάν σεμινάρια ιστορίας, περιηγήσεις στα ιστορικά μνημεία τοπικά και κεντρικά, σχολή ξεναγών για εθελοντές ξεναγούς, όπως και ομάδες για τα ιστορικά μνημεία στις γειτονιές.
Με ενδιαφέρον ακούσαμε αντίστοιχες εμπειρίες από άλλες χώρες, όπου οι λαοί επίσης αντιστέκονται στην εμπορευματοποίηση και την καταστροφή των ιστορικών μνημείων. Σε μία περιοχή στο Βαλ Παραήσο, στο Σαντιάγο της Χιλής όταν η κοινωνία διαπίστωσε ότι κινδυνεύει ένα ιστορικό μνημείο, όπως η εκκλησία Καπίγια Σάντα Άννα, μνημείο του 1850μΧ, παρενέβη πριν από 35 χρόνια κατέλαβε το χώρο και σήμερα λειτουργεί ως αυτοδιαχειριζόμενος καλλιτεχνικός χώρος.
Η επόμενη διεθνής συνάντηση για την Ευρώπη θα γίνει στο Μιλάνο το 2018
Ψήφισμα ενάντια στην εκποίηση της Ακαδημίας ΠλάτωνοςΗ ελληνική κυβέρνηση ΣΙΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ συνεχίζοντας τη μνημονιακή πολιτική που εφάρμοσαν και οι προηγούμενες κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, εκποιεί αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικά μνημεία. Μάλιστα, η σημερινή κυβέρνηση προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Πουλάει και τον αρχαιολογικό χώρο της σχολής που δίδασκε ο φιλόσοφος Πλάτωνας σε μια πολυεθνική εταιρία, την ARTUME-BLACKROC για να κατασκευάσει εμπορικό κέντρο, εστιατόρια, μπαρ κλπ.
Οι συμμετέχοντες στην 6η Διεθνή Συνάντηση που έγινε στο Pigue της Αργεντινής είμαστε ριζικά αντίθετοι σε κάθε σκέψη εκποίησης αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών μνημείων πολύ περισσότερο της Σχολής που δίδαξε ο μεγάλος φιλόσοφος Πλάτωνας και ζητάμε α) από την ελληνική κυβέρνηση να σταματήσει το ξεπούλημα των αρχαιολογικών χώρων και πρώτιστα της Ακαδημίας Πλάτωνος, β) Από την UNESCO και τους άλλους διεθνείς οργανισμούς να παρέμβουν ώστε να σταματήσει τελείως η εμπορευματοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και των ιστορικών μνημείων.
Μάκης Σταύρου, ιστορικός,μέλος της Εναλλακτικής Δράσης