Ο Μακρον έδωσε στήριξη ζητώντας ως αντάλλαγμα την υποστήριξη της ευρωπαϊκής ατζέντας τουΟταν θα διαβάζεται αυτό το σημείωμα, οι συζητήσεις θα είναι επικεντρωμένες στα όσα θα πει στην ομιλία του στην ΔΕΘ ο πρωθυπουργός και εμείς δεν είναι σοφό να κάνουμε παρακινδυνευμένες προβλέψεις για το συγκεκριμένο περιεχόμενό τους. Μπορούμε, όμως, να προβλέψουμε, με βάση τα όσα παρακολουθούμε τον τελευταίο καιρό, τα όσα ιδίως σημαντικά ειπώθηκαν, στις επίσημες ομιλίες Μακρόν και Τσίπρα, κατά την επίσκεψη του γάλλου προέδρου, τα σημεία που θα στηριχθεί, που θα τονίσει.
Η έμφαση, ασφαλώς, θα δοθεί στη δυνατότητα για ένα νέο ξεκίνημα, ότι έχουν πια συσσωρευτεί τα στοιχεία που πείθουν, ότι υπάρχουν οι δυνατότητες η χώρα να κάνει την τελική προσπάθεια που θα οδηγήσει στην έξοδο από το μνημόνιο, στο τέλος του προγράμματος. Είναι αλήθεια ότι παρά τα βαρύτατα υφεσιακά μέτρα, που αυξάνονται κάθε χρόνο παρά λιγοστεύουν, και τραβούν την οικονομία προς τα κάτω, εν τούτοις έχει εμφανιστεί μια αξιοπρόσεκτη δυναμική, που δημιουργεί το έδαφος να επιτυγχάνονται οι μνημονιακοί καταναγκαστικοί στόχοι και συγχρόνως να μειώνεται η ανεργία, μάλιστα πολύ περισσότερο από την μικρή άνοδο της οικονομικής δραστηριότητας, όπως καταγράφεται από την πορεία του ΑΕΠ (Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος). Έμφαση, επίσης, θα δοθεί σε έναν απολογισμό, ο οποίος, υπενθυμίζοντας μέτρα από την αρχή της κυβερνητικής θητείας, θα επικεντρώνεται στα βαριά νομοσχέδια των τελευταίων εβδομάδων με περιεχόμενο που προσιδιάζει σε μια κυβέρνηση με κορμό κόμμα της Αριστεράς.
Αναγνώριση με ανταλλάγματαΗ ομιλία στη ΔΕΘ, όμως, γίνεται μέσα στη θετική συγκυρία που διαμόρφωσε η επίσκεψη στην Αθήνα του γάλλου προέδρου (στη σελ. 11 ο Αντώνης Παπαγιαννίδης κάνει μια ενδιαφέρουσα ανάλυση για τη θέση Μακρόν ως προς την Ευρώπη και τις πιθανές επιδράσεις της άμεσα και πρακτικά για την Ελλάδα). Διότι η επίσκεψη αυτή, με τους συμβολισμούς της και το περιεχόμενο των θέσεων που διατυπώθηκαν, επηρέασε βαθύτατα το κλίμα και τις συζητήσεις που γίνονται στο εσωτερικό της χώρας. Ειδικά σε δύο σημεία, που διασταυρώνονται τα ξίφη κυβέρνησης και αξιωματικής, ιδίως, αντιπολίτευσης, με οξύτητα καθημερινά. Υπάρχει ανάκαμψη της οικονομίας, θα βγει η χώρα από το μνημόνιο στο τέλος του προγράμματος;
Η επίσκεψη Μακρόν με τις συνεντεύξεις που προπορεύτηκαν στον αντιπολιτευόμενο Τύπο («Καθημερινή»-«ΝΕΑ»), τους αισιόδοξους τίτλους που τις συνόδευσαν, και τις ομιλίες του εμφάνισαν μια μεγάλη χώρα της ΕΕ να αξιολογεί θετικά την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα να δεσμεύεται ότι θα εργαστεί για την εμπέδωση και συνέχιση αυτής της πορείας. Ασφαλώς η Γαλλία, προετοιμαζόμενη να ανοίξει άμεσα μια μεγάλη συζήτηση στην Ευρώπη, με πλευρές που την φέρνουν σε μια αντιπαλότητα με την Γερμανία, χρειάζεται συμμάχους. Και η Ελλάδα είναι ένας σύμμαχος μεν παραδοσιακά, ακόμη πιο χρήσιμος τώρα γεωπολιτικά, αλλά κυρίως είναι το παράδειγμα –απαραίτητο από κάθε πλευρά– που εκθέτει τη Γερμανία με το δογματισμός της –η λέξη «ακαμψία» είναι του Μακρόν– που επέδειξε για την Ευρώπη συνολικά. Η έξοδος από την Ευρωζώνη θα τίναζε στον αέρα την ΕΕ, είπε με προφανή στόχο.
Το ό,τι η Ελλάδα, σήμερα, φαίνεται να βγαίνει από την κρίση, γίνεται ακόμα πιο χρήσιμη για την Γαλλία σαν σύμμαχος-παράδειγμα, για τους σχεδιασμούς της για το πώς θα γίνεται η οικονομική διακυβέρνηση στην Ευρώπη, για το πως θα παίρνονται οι αποφάσεις κ.τ.λ. Αυτό, όμως, είναι και το σημείο που σπεύδει να επωφεληθεί και η ελληνική πλευρά, χωρίς, ωστόσο, να παραβλέπει ότι σε ορισμένα σημεία, που ενδιαφέρουν την Ελλάδα, ο λόγος του Μακρόν είχε μια κάποια αμφισημία.
Αμφίσημη υποστήριξηΑυτό που επιδιώκει η ελληνική κυβέρνηση είναι η βοήθεια της Γαλλίας το κρίσιμο διάστημα ως το τέλος του προγράμματος και η τελεσίδικη έξοδος. Στο πρώτο ζήτημα, οι τοποθετήσεις του γάλλου Προέδρου, αυστηρές για το ΔΝΤ, ήταν ικανοποιητικές ως ένα βαθμό. Ο Μακρόν, όπως, φάνηκε, θέλει ένα «καλό» ΔΝΤ, που να παραμένει στο πρόγραμμα, αλλά να μην ζητάει πρόσθετα μέτρα ή να θέτει δυσκολίες. Έχει ενδιαφέρον ο τρόπος που έθεσε το ζήτημα αυτό και παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα: «δεν μπορούμε μονομιάς να ρυθμίσουμε όλα τα θέματα, οι συζητήσεις για το χρέος θα ξαναγίνουν στις αρχές του 2018 και τότε εγώ θέλω να καταδειχθεί ότι η Ελλάδα συνεχίζει τις μεταρρυθμίσεις και θέλω, από την άλλη, το ΔΝΤ να μείνει στο πρόγραμμα, στο πλαίσιο των αποφάσεων που συζητήσαμε τους προηγούμενους μήνες και όχι να ζητά διαρκώς καινούρια πράγματα».
Το τι θα σημαίνει, όμως, στην πράξη η επιθυμία του το ΔΝΤ να μείνει στο πρόγραμμα κατά τη συζήτηση της τρίτης αξιολόγησης, δεν ξέρουμε και μπορεί να μας ανησυχεί. Σ’ αυτό το σημείο να μην ξεχάσουμε την εξής θέση που διατύπωσε στη συνέντευξή του στην ΕΡΤ: «Δεν θα σας πως ψέματα. Δεν έχει τελειώσει με τις μεταρρυθμίσεις η Ελλάδα γιατί βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση». Ενωρίτερα, βέβαια, είχε πει ότι «η Ελλάδα βρίσκει την ανάκαμψη, πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειες για μείωση της ανεργίας κι εμείς πρέπει να βοηθήσουμε την Ελλάδα να ανακάμψει να τελειώσει το πρόγραμμα, ώστε να μπει δυναμικά στην ανάπτυξη».
Μεγαλύτερη αμφισημία επέδειξε στο ζήτημα της εξόδου στο τέλος του προγράμματος. Αφού τόνισε ότι «η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές είναι ιδιαίτερα θετική», όταν ρωτήθηκε για το ενδεχόμενο νέου προγράμματος απάντησε ως εξής: «Νομίζω βρισκόμαστε στη λογική της εξόδου από την κρίση. Φυσικά, η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί μια τέτοια βοήθεια, έχουμε την τεχνική κατάρτιση στην Ευρώπη για να το κάνουμε αυτό, έχουμε τον ESM. Αν θέλουμε να υπάρξει ένα πλέγμα ανάπτυξης πρέπει να προωθήσουμε τις μεταρρυθμίσεις για να έχουμε επενδύσεις. Η Ελλάδα πρέπει να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις και η Ευρώπη, όμως, μέσα από μια νέα αλληλεγγύη, μέσα από τις επενδύσεις πρέπει να συνεχίσει να την βοηθά, όπως κάνω εγώ σήμερα».
Μια ΕΕ που πρέπει ν’ αλλάξειΟ πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε μια πλήρη θέση για το μέλλον της Ευρώπης και πως αντιλαμβάνεται την επανίδρυση της από τη σκοπιά της Αριστεράς. Μίλησε, όμως, και ως ο πρωθυπουργός μιας χώρας που πλήρωσε και πληρώνει ακριβώς αυτό που ήταν και είναι η ΕΕ και πρέπει να αλλάξει, διότι διαφορετικά δεν έχει μέλλον, όπως τόνισε. «Βρισκόμαστε μπροστά σε μια πολύ κρίσιμη καμπή της ευρωπαϊκής πορείας. Η εμπειρία των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα έδειξε σε όλη τους την έκταση, και σε όλο το βάθος, τα όρια μιας Ευρώπης, που έχει καλύτερες σχέσεις με την τιμωρία και την επιβολή, από ότι με τους ανθρώπους. Με τον εγωισμό των ισχυρών, απ’ ότι με τη στήριξη των αδυνάτων. Αυτή η Ευρώπη, θα το πω ορθά κοφτά, δεν έχει μέλλον».
Π. Κλαυδιανός