Την επόμενη Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου και για ένα δεκαήμερο το επίκεντρο του παγκόσμιου κινηματογράφου μεταφέρεται στο παραδοσιακά παγωμένο Βερολίνο και στην Μπερλινάλε, μια από τις τρεις κορυφαίες κινηματογραφικές διοργανώσεις στον κόσμο, μαζί με αυτή των Κανών και της Βενετίας, σηματοδοτώντας παράλληλα το πρώτο ημερολογιακά κινηματογραφικό ραντεβού της νέας χρονιάς με περισσότερες από 200 ταινίες στα διάφορα τμήματά της (Διαγωνιστικό, Πάνοραμα, Φόρουμ κ.λπ).
Με τον επιτυχημένο καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Ντίτερ Κόσλικ να ανανεώνει μετά από δεκατρία χρόνια εκ νέου τη θητεία του για ακόμη πέντε χρόνια, το φιλόξενο Φεστιβάλ εμφανίζεται πιο ισχυρό από ποτέ και καταφέρνει φέτος να συγκεντρώσει ένα από τα πλέον υποσχόμενα διαγωνιστικά τμήματα που είδαμε τα τελευταία χρόνια. Δυστυχώς, όμως, για το ελληνικό σινεμά, η φετινή χρονιά σημαδεύεται από την παντελή απουσία συμμετοχής σε κάποιο έστω από τα τμήματα του Φεστιβάλ, σπάζοντας ένα σερί ετών με έντονη ελληνική παρουσία με αποκορύφωμα την περσινή παρουσία του Γιάννη Οικονομίδη στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα με το Μικρό Ψάρι.
Δεκαεννέα συνολικά ταινίες θα διαγωνιστούν για τη Χρυσή Άρκτο και τα υπόλοιπα βραβεία του Φεστιβάλ που θα απονείμει η κριτική επιτροπή με πρόεδρο τον αμερικανό Ντάρεν Αρονόφσκι. Από τα ενθαρρυντικά του φετινού προγράμματος, η εξαιρετική γεωπολιτική ισορροπία των επιλογών, με την αμερικανική παρουσία να περιορίζεται στην πολυαναμενόμενη ταινία του δεξιοτέχνη Τέρενς Μάλικ «Knight of cups» και στο «Queen of the desert» του Βέρνερ Χέρτζοκ, την Ευρώπη να κυριαρχεί σε συμμετοχές, αλλά και τη Λατινική Αμερική και Ασία να έχουν αρκούντως δυνατή εκπροσώπηση. Bέβαια, όπως συνηθίζεται, τα κοινωνικά και πολιτικά θέματα κυριαρχούν σε μεγάλο μέρος των ταινιών, ενώ πολλές από αυτές αποτελούν συγκλονιστικά γυναικεία πορτρέτα, όπως για παράδειγμα η ταινία έναρξης του Φεστιβάλ «Nobody wants the night» της Ιζαμπέλ Κοϊξέ με πρωταγωνίστρια την Ζιλιέτ Μπινός.
Σημαντικές συμμετοχέςΗ γερμανική συμμετοχή είναι όπως κάθε χρονιά ισχυρή με τον βετεράνο Αντρέας Ντρέσεν να καταθέτει στο «As we were dreaming» μια πικρή ματιά στα πρώτα χρόνια της ενοποιημένης Γερμανίας, μέσα από την ιστορία μιας παρέας Ανατολικογερμανών και τον Σεμπαστιάν Σκίπερ στο νεανικό «Victoria» να μας ξεναγεί σε μια καθοριστική βραδιά που θα αλλάξει για πάντα τις ζωές των πρωταγωνιστών της ταινίας. Αναμφισβήτητα, όμως, το γερμανικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται κυρίως στο εκτός συναγωνισμού «Elser», τη νέα ταινία του Όλιβερ Χιρσμπίγκελ, δημιουργού της εξαιρετικής Πτώσης, που εξιστορεί εδώ την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας με εκρηκτικό μηχανισμό του Χίτλερ το 1939 από τον Γκέοργκ Έσλερ, έναν απλό μαραγκό που μαρτύρησε κατόπιν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εκτελέστηκε λίγο πριν το τέλος του πολέμου.
Δυνατή αναμένεται και η παρουσία του ιδιαίτερα αγαπητού στο Βερολίνο ρουμανικού σινεμά με τον Ράντου Τζούντε να υπογράφει στο «Aferim!» μια φιλόδοξη, δυνατή, ταινία εποχής με αναφορές στο σήμερα και με θέμα το εμπόριο σκλάβων Ρομά τον 19ο αιώνα, ένα ιστορικά τεκμηριωμένο ζήτημα που όμως παραμένει λίγο ως πολύ άγνωστο στο ευρύ κοινό. Ανάμεσα στα φαβορί για το μεγάλο βραβείο του φεστιβάλ συγκαταλέγεται η νέα ταινία του Χιλιανού Πάμπλο Λαρέν που μας χάρισε το καταπληκτικό «No», αν και τίποτε δεν είναι γνωστό ακόμη για το «El Club», τη νέα ταινία του που παραμένει επτασφράγιστο μυστικό. Από τη Χιλή έρχεται και ο θρύλος του πολιτικού ντοκιμαντέρ Πατρίσιο Γκουζμάν («Η Μάχη της Χιλής») με το «El Boton de Nacar», ένα ξεχωριστό ποιητικό ντοκιμαντέρ που συνεχίζει στα χνάρια της προηγούμενης ταινίας του «Νοσταλγία για το φως», το στοχασμό του πάνω στο χρόνο και την ιστορία. Ξεχωριστή μνεία αξίζει και στην πρώτη ταινία από την Γουατεμάλα που καταφέρνει να φτάσει στο Βερολίνο, το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Χάιρο Μπουσταμάντε με τίτλο «Ixcanul» και πρωταγωνίστρια ένα εξαθλιωμένο δεκαεφτάχρονο κορίτσι που ονειρεύεται να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρονΣτις ταινίες που θα ακουστούν ηχηρά φέτος συμπεριλαμβάνεται το «Vergine giurata» σκηνοθετικό ντεμπούτο της Λάουρα Μπισπούρι από την Ιταλία, γύρω από τις αληθινές ιστορίες γυναικών στην Αλβανία που, προκειμένου να μην υποταχτούν στα συντηρητικά πρότυπα και να μην παντρευτούν, περνούσαν ολόκληρη τη ζωή τους παρθένες μεταμφιεσμένες σε άνδρες. Το θέμα έγινε ευρύτερα γνωστό πριν από μερικά χρόνια, μέσα από το φωτογραφικό φακό της Τζιλ Πίτερς που κατέγραψε με συγκλονιστικό τρόπο τις γυναίκες αυτές στα ορεινά χωριά της χώρας.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται και το «Eisenstein in Guanajuato», η νέα ταινία του βρετανού εικονοκλάστη Πίτερ Γκριναγουέι («Ο μάγειρας», «Ο κλέφτης η γυναίκα του και ο εραστής της») μια μυθοπλαστική κατάδυση στα θυελλώδη παρασκήνια των θρυλικών γυρισμάτων της ανολοκλήρωτης ταινίας του Σεργκέι Αϊζενστάιν «Que viva Mexico!»
Στο Βερολίνο επιστρέφει και ο μεγάλος Ιρανός δημιουργός Τζαφάρ Παναχί με το γυρισμένο σε καθεστώς παρανομίας «Taxi», που διαδραματίζεται ολόκληρο μέσα σε ένα ταξί το οποίο ο σκηνοθέτης μετέτρεψε σε ένα μικρό παράνομο κινηματογραφικό στούντιο. Ο Παναχί δεν θα παρίσταται στην πρεμιέρα της ταινίες φυσικά, καθώς εκτίει ποινή απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα ενώ του έχει απαγορευτεί να γυρίζει ταινίες.
Τιμώμενο πρόσωπο του φετινού φεστιβάλ είναι ο μεγάλος Βιμ Βέντερς, ο οποίος δεν θα δει απλά μια μικρή αναδρομή στο έργο του, αλλά θα παρουσιάσει εκτός συναγωνισμού τη νέα γυρισμένη σε 3D ταινία του «Every thing will be fine», ενώ τα αφιερώματα συμπληρώνουν η εντυπωσιακή ρετροσπεκτίβα στην τεχνολογία Technicolor που μας χάρισε για δεκαετίες μερικές από τις ομορφότερες έγχρωμές ταινίες στην ιστορία του σινεμά.
Λευτέρης Αδαμίδης