Επενδυτικές «πιέσεις» στην κυβέρνηση

Το ευνοϊκότερο οικονομικό κλίμα επιτρέπει την επιλογή επενδύσεων με κριτήρια

Στο προηγούμενο φύλλο σημειώσαμε ότι η διαπραγμάτευση για την ενιαία περίοδο της τρίτης αξιολόγησης και της εξόδου από το μνημόνιο έχει αρχίσει. Την εβδομάδα που πέρασε, είχαμε και τα πρώτα δείγματα για το κλίμα που θα γίνει αυτή η διαπραγμάτευση, και είναι λιγότερο μουντό από ό,τι προβλεπόταν λίγο παλιότερα, ιδίως από τις διαρροές του ίδιου του ΔΝΤ για σκληρές απαιτήσεις κ.τ.λ.

Διαφορετικό κλίμα

Οι δηλώσεις του κ. Ντάισελμπλουμ, μετά τη συνάντησή του με τον υπουργό Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτο, ήταν σε άλλο κλίμα από το γνωστό υπεροπτικό και ταυτόχρονα προειδοποιητικό. Μίλησε για «επιστροφή της εμπιστοσύνης και της προοπτικής» στην ελληνική οικονομία και χρησιμοποίησε τον όρο «σταθερή έξοδος» πάνω από μια φορά. Θα υπάρξει εποπτεία, είπε, μετά το τέλος του προγράμματος, όπως και για τις άλλες χώρες που βγήκαν από αντίστοιχα προγράμματα. Διευκρίνισε, βέβαια, ότι η αλληλουχία των γεγονότων πρέπει να είναι απόλυτη. «Η αξιολόγηση πρέπει να ολοκληρωθεί» σημείωσε, και «να εκπληρωθούν όλες οι δεσμεύσεις του προγράμματος, έτσι ώστε αυτό να κυλήσει ομαλά και να επιτευχθεί η πρόσβαση στις αγορές. Όλα αυτά χρειάζεται να συμβούν».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο κ. Ρέγκλιγκ του ESM, μιλώντας στο Λουξεμβούργο. «Το ESM» είπε «ετοιμάζεται για την επόμενη αποστολή αξιολόγησης στην Ελλάδα στα μέσα Οκτωβρίου με τους άλλους θεσμούς, προκειμένου να ελέγξουν εάν η κυβέρνηση έχει εφαρμόσει τις συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις. Εάν το έχει κάνει, οι πιθανότητες είναι καλές ότι η Ελλάδα θα μπορεί να αυτοχρηματοδοτηθεί κανονικά μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος».
Ακόμη πιο δηλωτική ότι οι δανειστές έχουν αποφασίσει να ολοκληρωθεί το ελληνικό πρόγραμμα είναι η επανατοποθέτηση του ΔΝΤ σε σχέση με τις ελληνικές τράπεζες. Η στάση του συνιστούσε στην κυριολεξία καθαρή υπονόμευση, χωρίς καθαρό στόχο, όπως στο παρελθόν, που χρησιμοποιήθηκαν εκβιαστικά για να δεχθεί η ελληνική πλευρά το μνημόνιο. Γι’ αυτό και η υποχώρηση, τώρα, είναι, ίσως, βήμα προς τροποποίηση της θέσης του συνολικά έναντι της Ελλάδας και, ίσως, προάγγελος συμμετοχής του στο πρόγραμμα. Πάντως, η αποδοχή, ουσιαστικά, της ηπιότερης θέσης του ΔΝΤ, αν και στο παρασκήνιο κέρδισε αυστηροποίηση και επίσπευση των stress test για τις ελληνικές τράπεζες, προϊδεάζει ότι τα εμπόδια που θα βάλλει στην τρίτη διαπραγμάτευση θα είναι κάπως περιορισμένα.
Η συνάντηση της κ. Λαγκάρντ με τους έλληνες τραπεζίτες στο Λονδίνο, παρουσία και του κ. Τόμσεν, επεδίωξε να αρθεί η έντονη αβεβαιότητα πάνω από τις ελληνικές τράπεζες.

Μάχη για τις επενδύσεις

Όμως, αυτά μπορεί να συμβαίνουν και να είναι ενθαρρυντικά. Εντούτοις αυτές τις μέρες στην Αθήνα μαίνεται η μάχη για τις επενδύσεις και ποια κυβέρνηση είναι κατάλληλη για να τις προσελκύσει… Η ΝΔ και όλα τα συστημικά μέσα ενημέρωσης έχουν εξαπολύσει μια λυσσώδη επίθεση κατά της κυβέρνησης με επίκεντρο αυτή τη φορά το Ελληνικό. Το επίμετρο κάθε φορά είναι ότι η κυβέρνηση διώχνει τις επενδύσεις. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, σε συνέντευξή του στον Αnt1, όχι απλώς κατέρριψε αυτά τα ψεύδη, αλλά σημείωσε ότι θα ισχύσει το αντίθετο, θα έρθουν πολλές επενδύσεις, και θα πρέπει να επιλέγονται με κριτήρια, όπως η διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, η εισαγωγή νέων τεχνολογιών, ο σεβασμός της εργατικής νομοθεσίας, η προστασία του περιβάλλοντος.
Η δήλωση του προέδρου της ΕΤΕΠ (Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύνσεων), που ήρθε στην Αθήνα για να εγκαινιάσει γραφεία, μίλησε, αντίθετα, κολακευτικά για την Ελλάδα και παρατήρησε «ότι στη διάρκεια του 2017 η χρηματοδότηση της ΕΤΕΠ προς την Ελλάδα, εκτιμάται ότι θα φθάσει στο ποσό ρεκόρ των 2 δισ. ευρώ». Έδωσε, επίσης, έμφαση στο γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση της ευρωπαϊκής κατάταξης, αναφορικά με το ύψος των επενδύσεων που υλοποιούνται μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), σε σχέση με το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας. Δήλωση που έδωσε την ευκαιρία στον Ευκλείδη Τσακαλώτο να ειρωνευτεί τον ελληνικό Τύπο, διότι καθημερινά γράφει ότι δεν απορροφώνται οι χρηματοδοτικές ευρωπαϊκές δυνατότητες. «Μας είπε ότι η Ελλάδα, όπως θα διαβάζετε στις ελληνικές εφημερίδες, κάθε μέρα σχεδόν, είναι στις πρώτες τρεις χώρες στην εκμετάλλευση και είναι από τις πέντε χώρες μαζί με τη Γαλλία και τη Γερμανία που έχουν απορροφήσει πάνω από 1 δισ.»

Μιντιακή πραγματικότητα του κ. Στουρνάρα

Στο ίδιο μήκος κύματος —με τον ελληνικό Τύπο— κινήθηκε για άλλη μια φορά και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γ. Στουρνάρας. Στην πιο κρίσιμη στιγμή και ενώ κορυφώνεται η επίθεση της ΝΔ εναντίον της κυβέρνησης ότι «διώχνει τις επενδύσεις» κ.τ.λ, κ.τ.λ, ο διοικητής θα σταθεί στο πλευρό της! Σε ομιλία του στο Ελληνοβρετανικό Επιμελητήριο θα σημειώσει ότι «το επενδυτικό κλίμα στη χώρα συνεχίζει να μη θεωρείται φιλικό σε ιδιωτικές επενδύσεις»! Προτρέχει μάλιστα των δανειστών και υπαινίσσεται την ανάγκη να γίνουν περαιτέρω «μεταρρυθμίσεις». «Η έξοδος στις αγορές με βιώσιμους όρους προϋποθέτει, πρώτον, προσήλωση στους στόχους του προγράμματος και επιτάχυνση στο ρυθμό εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων, τόσο αυτών που έχουν αποφασισθεί στο πλαίσιο του προγράμματος όσο και άλλων που ενδεχομένως επιλεγούν, προκειμένου να ενισχυθεί ο αριθμός οικονομικής ανάπτυξης».

Φοβική η στάση της κυβέρνησης

Όλη αυτή η συντονισμένη επίθεση κατά της κυβέρνησης στο πεδίο των επενδύσεων, η οποία γίνεται για να αντιρροπήσει τόσο τις θετικές εξελίξεις στην οικονομία όσο και την προοπτική σύντομης και επιτυχούς ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης, δυστυχώς, επηρεάζει την πολιτική συμπεριφορά και της κυβέρνησης. Η περίπτωση του Ελληνικού, και δευτερευόντως των Σκουριών, είναι χαρακτηριστική για μια, ως ένα βαθμό, φοβική συμπεριφορά, αμυντική. Η σύγκλιση του Πολιτικού Συμβουλίου του κόμματος, εσπευσμένα την Πέμπτη, για ένα και μόνο θέμα, το Ελληνικό, είναι δηλωτική αυτού του άγχους. Να σημειωθεί ότι το Πολιτικό Συμβούλιο δεν είχε συγκληθεί καιρό τώρα, ως όφειλε, για πολύ σοβαρά ζητήματα ή για να συζητηθεί η πολιτική συγκυρία και να καθοριστεί, για παράδειγμα, η κατεύθυνση που θα είχε η παρέμβαση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ.
Η ομόφωνη απόφαση του Πολιτικού Συμβουλίου για το Ελληνικό με τα σχετικά αντιφατικά σημεία, έκδηλα σπασμωδική και επιθετικοαμυντική δεν διασκεδάζει τις έμμεσες πιέσεις που ασκούνται σε άξια επιστημονικά στελέχη, που τιμούν τον ΣΥΡΙΖΑ αναλαμβάνοντας πολιτική ευθύνη στη δύσκολη αυτή περίοδο. Αν εμείς, που είμαστε ανανεωτική και ριζοσπαστική αριστερά, που μας κατηγορούν για θεσμική προσήλωση μέχρι σφάλματος δεν εξασφαλίσουμε την απρόσκοπτη λειτουργία των θεσμών και δεν προστατεύσουμε τους ανθρώπους που τους λειτουργούν με κόστος από τις επιθέσεις που δέχονται, τότε κάτι δεν πάει καλά. Και αυτό δεν θα μείνει δυστυχώς χωρίς παρενέργειες.

ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ
Μικρές ποιοτικές μεταβολές μεγάλης σημασίας



Με τη δη­μο­σιο­ποίη­ση των ευ­ρη­μά­των της δη­μο­σκό­πη­σης του ΠΑ­ΜΑΚ για τον ΣΚΑΪ έ­χου­με πια στη διά­θε­σή μας σφυγ­μο­με­τρή­σεις ι­κα­νού εύ­ρους, ώ­στε να μπο­ρού­με να προ­σεγ­γί­σου­με ό­σο το δυ­να­τό πιο α­ξιό­πι­στα τις πο­λι­τι­κές τά­σεις της πε­ριό­δου. Να α­ξιο­λο­γή­σου­με, ε­πι­πλέ­ον, και την ορ­θό­τη­τα των δια­φό­ρων κρι­τι­κών α­να­λύ­σεων για τις στρα­τη­γι­κές των κομ­μά­των. Το κύ­ριο, κα­τά τη γνώ­μη μου, συ­μπέ­ρα­σμα που προ­κύ­πτει εί­ναι ό­τι στο δρό­μο α­ντο­χής που, τε­λι­κά, τρέ­χουν τα κόμ­μα­τα, η ΝΔ δεν έ­κα­νε οι­κο­νο­μία και εμ­φα­νί­ζει, αν και πά­ντο­τε πρώ­τη και με δια­φο­ρά, εμ­φα­νή δείγ­μα­τα κό­πω­σης έ­να­ντι ε­νός ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ο ο­ποίος, ε­νώ για 18 πε­ρί­που μή­νες πα­ρέ­με­νε στο α­πο­καρ­διω­τι­κό 15%-17%, εμ­φα­νί­ζει σα­φή δείγ­μα­τα α­ντο­χής και πρώ­τες εν­δεί­ξεις α­νά­καμ­ψης.
Κοι­τά­ζο­ντας τα στοι­χεία της δη­μο­σκό­πη­σης του ΠΑ­ΜΑΚ του Σε­πτέμ­βρη, εκ των υ­στέ­ρων, προ­σέ­χει κα­νείς ό­τι η ει­κό­να που πε­ριέ­γρα­ψα πριν ε­νυ­πήρ­χε και στη δη­μο­σκό­πη­ση του Ιου­νίου ή και του Μαΐου. Όμως, τον Σε­πτέμ­βρη μπο­ρεί να υ­πο­στη­ρί­ξει κα­νείς ό­τι ε­ξε­λίσ­σε­ται σε τά­ση. Και σ’ αυ­τό το συ­μπέ­ρα­σμα ο­δη­γούν ό­χι τό­σο το ό­τι κα­τα­γρά­φε­ται μια μείω­ση της δια­φο­ράς των δύο α­πό 18 μο­νά­δες στις 13 —μείω­ση με­γά­λη για τό­σο μι­κρό διά­στη­μα— ό­σο τα ποιο­τι­κά στοι­χεία. Πρώ­τον, η σμί­κρυν­ση της δια­φο­ράς ο­φεί­λε­ται τό­σο σε πτώ­ση της ΝΔ (α­πό 33% στο 30,5%) ό­σο και σε αύ­ξη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (α­πό 15% στο 17,5%). Δεύ­τε­ρον, οι δια­θέ­σεις των πο­λι­τών αλ­λά­ζουν, συ­νο­λι­κά, ευ­νοϊκό­τε­ρα —αν και πά­ντο­τε η πλειο­ψη­φία συ­ντη­ρη­τι­κά δυ­σμε­νής— για τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και ό­χι για τη ΝΔ. Για πα­ρά­δειγ­μα, στην ε­ρώ­τη­ση «προς τα πού κι­νού­νται τα πράγ­μα­τα» προς τη λά­θος κα­τεύ­θυν­ση α­πό 88% τον Ια­νουά­ριο του 2017 τώ­ρα εί­ναι 80%, ε­νώ προς τη σω­στή κα­τεύ­θυν­ση α­πό 8% τον Ια­νουά­ριο εί­ναι 14,5%. Μι­κρό­τε­ρη εί­ναι η βελ­τίω­ση ως προς το βαθ­μό ι­κα­νο­ποίη­σης α­πό τις ε­πι­δό­σεις της πο­λι­τι­κής της κυ­βέρ­νη­σης (εί­ναι εν­δια­φέ­ρον ό­τι η μι­κρή αύ­ξη­ση α­πό 4,5% σε 6%, γί­νε­ται σε βά­ρος της α­πά­ντη­σης «δεν υ­πάρ­χει άλ­λη ε­ναλ­λα­κτι­κή», ό­που α­πό 35,5% μειώ­νο­νται σε 34%). Το ί­διο σή­μα παίρ­νου­με, μά­λι­στα πιο αι­σθη­τό, α­πό τις α­πα­ντή­σεις στο ε­ρώ­τη­μα σχε­τι­κά με την αι­σιο­δο­ξία για την οι­κο­νο­μι­κή κα­τά­στα­ση του νοι­κο­κυ­ριού. Χει­ρο­τέ­ρευ­ση βλέ­πει το 50,5% έ­να­ντι 64,5% τον Ιού­νιο και 69% τον Μάιο. Αντί­θε­τα, ό­σοι βλέ­πουν κα­λυ­τέ­ρευ­ση αυ­ξά­νο­νται σε 8,5% α­πό 7% τον Ιού­νιο και 5,5% τον Μάιο. Το εν­δια­φέ­ρον ε­δώ στοι­χείο, που πρέ­πει να α­νη­συ­χεί ι­διαι­τέ­ρως τη ΝΔ, εί­ναι ό­τι η μείω­ση της χει­ρο­τέ­ρευ­σης με­τα­φέ­ρε­ται στο «ού­τε κα­λύ­τε­ρη ού­τε χει­ρό­τε­ρη» κα­θώς α­πό 26% ή 24,5% τον Μάιο γί­νε­ται 39% τον Σε­πτέμ­βρη. Μ’ άλ­λα λό­για ο με­σαίος χώ­ρος δεν πεί­θε­ται α­πό την κα­τα­στρο­φο­λο­γία της ΝΔ.
Πε­ρί­που οι ί­διες πα­ρα­τη­ρή­σεις μπο­ρεί να γί­νουν και με τα πα­ρεμ­φε­ρή στοι­χεία των άλ­λων δη­μο­σκο­πή­σεων. Το ί­διο ι­σχύει και για την πα­ρά­στα­ση νί­κης. Ενδια­φέ­ρον, ε­πί­σης, έ­χουν και οι με­τα­το­πί­σεις. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν φαί­νε­ται να αυ­ξά­νει τη συ­σπεί­ρω­σή του που εί­ναι στο χα­μη­λό 43,5%, ε­νώ α­ντί­θε­τα η ΝΔ τη μειώ­νει α­πό 84% στο 81%. Η ΝΔ παίρ­νει έ­να ό­χι ευ­κα­τα­φρό­νη­το 8% α­πευ­θείας α­πό τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ε­νώ τον Ιού­νιο έ­παιρ­νε 10%. Το πο­σο­στό του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ προς το «ά­κυ­ρο-α­πο­χή-λευ­κό» α­πό 25,5% τον Ιού­νιο γί­νε­ται 21% τον Σε­πτέμ­βρη, ε­νώ α­ντί­θε­τα αυ­ξά­νε­ται α­πό 9,5% στο 11,5% το «δεν α­πα­ντώ/δεν ξέ­ρω».
Αν υ­πάρ­χει έ­να συ­μπέ­ρα­σμα, αυ­τό εί­ναι ό­τι η βρα­χυ­πρό­θε­σμης α­ντί­λη­ψης πο­λι­τι­κή της ΝΔ στό­μω­σε και ι­δίως βρί­σ��ει α­ντι­στά­σεις στο με­σαίο με­τριο­πα­θή κό­σμο που την «πα­ρα­κο­λου­θού­σε», ε­νώ ε­ξα­κο­λου­θεί πά­ντα να μην μπο­ρεί να προ­σεγ­γί­σει τον δυ­σα­ρε­στη­μέ­νο κό­σμο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Όπως και τα άλ­λα κόμ­μα­τα της α­ντι­πο­λί­τευ­σης, ι­δίως το ΚΚΕ, πα­ρά το ό­τι δύ­σκο­λα θα ξα­να­βρεί τό­σο ευ­νοϊκό πε­δίο δρά­σης. Α­ΝΕΛ και Κε­ντρώοι πα­ρα­μέ­νουν μεν στην ε­πι­σφα­λή ζώ­νη, ό­μως ό­σα συμ­βαί­νουν στους ό­μο­ρους χώ­ρους τους —ΝΔ και ΔΗ­ΣΥ α­ντί­στοι­χα— δια­τη­ρούν γι’ αυ­τούς τη σα­φή προο­πτι­κή ε­πα­νό­δου στη Βου­λή. Ως προς τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ε­κτός α­πό τη «βοή­θεια» του α­ντι­πά­λου, ευ­νο­εί­ται α­πό δυο πα­ρά­γο­ντες: ο έ­νας, εί­ναι το σα­φέ­στε­ρο, πλέ­ον, βή­μα της προο­πτι­κής ε­ξό­δου α­πό το μνη­μό­νιο και η βελ­τίω­ση της οι­κο­νο­μίας· ο άλ­λος εί­ναι η ε­πι­μο­νή του να υ­λο­ποιεί κομ­μά­τια της δι­κής του πο­λι­τι­κής ι­δίως με μέ­τρα ε­νί­σχυ­σης της α­πα­σχό­λη­σης, των δι­καιω­μά­των και του κοι­νω­νι­κού κρά­τους.


Παύλος Κλαυδιανός