Απαντά ο Βασίλης ΤσιάνοςΜία εβδομάδα μετά τις γερμανικές εκλογές, ο Βασίλης Τσιάνος, καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών απαντά σε τέσσερις ερωτήσεις μας για το προσφυγικό και την άνοδο της ακροδεξιάς. Το τοπίο είναι ακόμα θολό, όπως σημειώνει, στο ποια θα είναι η κυβερνητική πολιτική όσον αφορά το προσφυγικό, όμως οι ενδείξεις από τις τοποθετήσεις των μερών δεν αφήνουν ιδιαίτερα περιθώρια αισιοδοξίας. Ύστερα δε από την τρομακτική αύξηση της ακροδεξιάς, το τοπίο καθίσταται επικίνδυνο.
Πώς θεωρείς ότι θα επηρεάσουν τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών στη μεταναστευτική πολιτικής της χώρας;
Δεν μπορώ να κάνω προβλέψεις, γιατί το τοπίο είναι ακόμα αρκετά νεφελώδες. Από την άλλη, θεωρείται σίγουρο ότι θα έχουμε κυβέρνηση «Τζαμάικα», δηλαδή με συμμετοχή των Φιλελευθέρων και των Πρασίνων, κάτι που έχει προετοιμαστεί εδώ και ενάμιση χρόνο, δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία. Όσον αφορά τους Πράσινους, εδώ και μεγάλο διάστημα προετοιμάζουν κάποιες προτάσεις όσον αφορά το προσφυγικό, όπου είχε ζητηθεί και η δική μου επιστημονική αρωγή. Από αυτό το σχέδιο αναμένεται να γίνει αποδεκτό από τη νέα κυβέρνηση, μετά την κατάθεσή του τον επόμενο μήνα, ένα 20% μόνο για τη νόμιμη μετανάστευση. Πολύ σημαντικό, όμως, είναι για την αξιολόγηση της συγκυρίας, το γεγονός ότι οι Φιλελεύθεροι τουλάχιστον δεν αποδέχονται, ούτε πρόκειται να συμφωνήσουν, σε θέσπιση ανώτατου ορίου αποδοχής προσφύγων, που ζητάνε οι Χριστιανοκοινωνιστές, το δεξιό κομμάτι των Χριστιανοδημοκρατών στη Βαυαρία. Οι Φιλελεύθεροι, δηλαδή, όσον αφορά αυτό το σημείο του προσφυγικού, που είναι όμως μεγάλης σημασίας, είναι πραγματικά φιλελεύθεροι και δεν θέλουν να αγγίξουν το θέσφατο του μη προσδιορισμού ανώτατου ορίου στην υποδοχή προσφύγων, που βέβαια δεν είναι και τίποτα άλλο από μία συνεπή ερμηνεία των ευρωπαϊκών ρυθμίσεων και αξιών. Σε κάποιους μόνο φαίνεται ριζοσπαστικό, υπό την είσοδο τώρα των ακροδεξιών στο κοινοβούλιο. Εύχομαι, λοιπόν, ότι σε αυτό το σημείο δεν θα έχουμε εκπλήξεις. Οι μόνες αντιστάσεις που υφίστανται αυτή τη στιγμή, που δεν πρέπει να υποτιμηθούν όμως, προέρχονται από το χώρο των Χριστιανοκοινωνιστών, οι οποίοι είναι οι μόνοι που θέτουν το συγκεκριμένο αίτημα, εδώ και ένα χρόνο, ως όρο εκ των ων ουκ άνευ για οποιαδήποτε κυβέρνηση που θα προκύψει μαζί τους. Οπότε, όπως καταλαβαίνετε, τα πράγματα είναι θολά ακόμα.
Οι σκόπιμες καθυστερήσεις του τελευταίου διαστήματος στις μετεγκαταστάσεις και στις οικογενειακές επανενώσεις που δέχεται η Γερμανία, πρόκειται να συνεχιστούν;
Γνωρίζουμε για την ad hoc συμφωνία μεταξύ των κκ. Ντεμερζιέ και Μουζάλα για τη συστηματική μείωση και επιβράδυνση των ρυθμών της οικογενειακής επανένωσης και της μετεγκατάστασης. Όσον αφορά συγκεκριμένα την οικογενειακή ενοποίηση, δηλαδή οι πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν δικαίωμα να φέρνουν κατευθείαν την οικογένειά τους στη Γερμανία, όχι τις μετεγκαταστάσεις, αναμένεται να υπάρξει μια πολύ αυστηρή ρύθμιση που ουσιαστικά θα αποκόψει 2.000.000 αναγνωρισμένους πρόσφυγες από το δικαίωμα της οικογένειας να είναι μαζί. Πολλές οργανώσεις, καθηγητές κτλ, πρόκειται να προσφύγουμε στο Ανώτατο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, προκειμένου να αποτραπεί αυτή η καταπάτηση των δικαιωμάτων των προσφύγων, αλλά αυτό μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τρία χρόνια.
Η είσοδος της ακροδεξιάς στο κοινοβούλιο πώς θεωρείς ότι θα επηρεάσει την πολιτική ατζέντα; Τα υπόλοιπα κόμματα πρόκειται να τσιμπήσουν το επικίνδυνο δόλωμα να ενστερνιστούν κομμάτια της ακροδεξιάς για επαναπροσέλκυση ψηφοφόρων;
Σίγουρα. Η κ. Μέρκελ, βέβαια, προσπάθησε να κερδίσει αυτές τις εκλογές στο κέντρο και επιτέθηκε στη σοσιαλδημοκρατία στο σημείο που ήταν κάποτε πολύ δυνατή, στα ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης. Επέλεξε, δηλαδή, να μην παίξει την ακροδεξιά κάρτα, παρότι θα μπορούσε, με αποτέλεσμα να έχει απώλεια ψήφων προς την ακροδεξιά παραπάνω από 1.000.000 ψήφους. Αυτή αναμένεται να είναι και η στάση της και στην κυβέρνηση. Οι Χριστιανοκοινωνιστές, από την άλλη, χρησιμοποίησαν κατά κόρον την ακροδεξιά ατζέντα προεκλογικά και συνεχίζουν και τώρα. Για την ακρίβεια, προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι θα ακούγεται στο κοινοβούλιο αυτή η διαφορετική στάση τους από του Χριστιανοδημοκράτες, ζήτησαν να έχουν ξεχωριστές κοινοβουλευτικές εκπροσωπήσεις τα δύο αδελφά κόμματα της δεξιάς, γεγονός που δεν έχει ξανασυμβεί. Κάποιοι φθάνουν να ζητούν και την παραίτηση της Μέρκελ από την αρχηγία του συνασπισμού. Να σημειώσουμε ότι η ακροδεξιά πήρε ψήφους από τρία κόμματα, από τη δεξιά, από τους Σοσιαλδημοκράτες μισό εκατομμύριο περίπου, και από την Αριστερά επίσης μισό εκατομμύριο. Αυτό το τελευταίο είναι που καθιστά επικίνδυνο το τοπίο.
Που οφείλεται αυτή η άνοδος της ακροδεξιάς;
Για τους Χριστιανοκοινωνιστές, οφείλεται στο προσφυγικό, που δήθεν υπονόμευσε τη νομιμότητα και τις οικονομικές επιτυχίες της κυβέρνησης Μέρκελ. Άλλοι, στους οποίους ανήκω και εγώ, αποδίδουμε την άνοδο της ακροδεξιάς σε μια ιδιαιτερότητα, πρώτον, όσον αφορά την τέως Ανατολική Γερμανία και στην Αριστερά εκεί, που δεν μπόρεσε να κρατήσει τον κόσμο της, σε αντίθεση με την Αριστερά στη Δυτική Γερμανία. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η συγκυβέρνηση μεταξύ Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών άφησε ένα τεράστιο χώρο κοινωνικής αντιπολίτευσης ελεύθερο, το οποίο δεν μπόρεσε η Αριστερά να καλύψει κατάλληλα και επαρκώς. Ίσα-ίσα η >Σάρα Βάγκενκνεχτ έπαιξε και επίσημα την ακροδεξιά – αντιπροσφυγική κάρτα, και σαφώς έχασε με αυτή την κίνηση. Κανονικά θα έπρεπε να είχε παραιτηθεί, μετά από αυτή τη στάση. Να υπενθυμίσουμε επίσης πως εδώ και δέκα χρόνια έχουμε απόπειρες δημιουργίας νέων ακροδεξιών κομμάτων, που μάλιστα σε κάποια κρατίδια έπαιρναν και 10%, υπήρχε πολύ καιρό αυτή η τάση ριζοσπαστικοποίησης κάποιων προς τα ακροδεξιά. Αυτό που δεν είχε ξανασυμβεί μέχρι τώρα, ήταν να έχουν πανγερμανικό αντίκτυπο, να έχουν τόσο ακραία ρητορεία, και να εκπροσωπούνται κοινοβουλευτικά.
•