Σκληρή στάση και έμμεσες απειλές η πρώτη αντίδραση της κυβέρνησης Μέρκελ στην εμφατική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ
Του Δημήτρη Σμυρναίου H ικανοποίηση, που προκάλεσε σε πάρα πολλούς ανθρώπους, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και εκτός αυτής, η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ μάλλον ενίσχυσε τον -έτσι κι αλλιώς- σοβαρό εκνευρισμό, που διακατέχει το Βερολίνο από την προοπτική να αναγκαστεί να διαπραγματευτεί με μια αριστερή κυβέρνηση του Νότου, που θα μπορούσε μάλιστα να αποτελεί και τον προάγγελο και για κάποιες επόμενες κυβερνήσεις.
Σκληρή γραμμήΗ καθυστέρηση με την οποία η Ανγκέλα Μέρκελ έστειλε το τυπικό της συγχαρητήριο τηλεγράφημα στον έλληνα πρωθυπουργό, αλλά και οι προειδοποιήσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι είναι «χάσιμο χρόνου» να ξεκινήσει μια συζήτηση για τη μείωση του ελληνικού δημόσιου χρέους, επιβεβαιώνουν την εκτίμηση ότι τουλάχιστον σε πρώτη φάση η κυβέρνηση της Γερμανίας θα πορευθεί πάνω σε μια σκληρή γραμμή, γνωρίζοντας ότι οποιαδήποτε ένδειξη υποχωρητικότητας θα μπορούσε να εκληφθεί ως «αδυναμία» και να ανοίξει την όρεξη και σε άλλους, να εκφραστούν δημόσια κατά της δημοσιονομικής πολιτικής της λιτότητας. Απαρατήρητο δεν πέρασε και το γεγονός ότι αυτή τη φορά στις ομοβροντίες κατά της Ελλάδας συμμετείχαν με μεγάλο πάθος και οι σοσιαλδημοκράτες, δείχνοντας ότι ο μεγάλος συνασπισμός είναι αποφασισμένος να κινηθεί σε «εθνική γραμμή».
Αυτό έχει μια σημασία, από την άποψη ότι άλλα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης έχουν δείξει να αντιμετωπίζουν με συμπάθεια αν όχι και με ελπίδα το ελληνικό πείραμα, προκειμένου να μπορέσει να ενισχυθεί ένα πανευρωπαϊκό μέτωπο κατά της μονόπλευρης λιτότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Γαλλίας, όπου η αριστερή πτέρυγα του κόμματος μίλησε με ενθουσιασμό για τη νίκη της Αριστεράς στην Ελλάδα. Λίγο πιο διαλλακτικός θεωρείται ότι εμφανίστηκε στην Αθήνα ο πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, σε ρόλο «καλού Γερμανού», όπως γράφτηκε χαρακτηριστικά, αλλά και προφανώς «ναρκαλιευτή» για λογαριασμό της κυρίας Μέρκελ. Αλλά λόγω θέσης ο κύριος Σουλτς δεν θα έχει και πολλά να πει στο επίπεδο των διαπραγματεύσεων για τα καυτά οικονομικά ζητήματα.
Πανομοιότυπη αποτύπωση Στο Βερολίνο κατέγραψαν επίσης τη θετική υποδοχή, που είχε το εκλογικό αποτέλεσμα της Ελλάδας και στην άλλη όχθη του Ατλαντικού και ίσως αυτός να ήταν ένας πρόσθετος λόγος ενόχλησης. Δεν είναι καθόλου τυχαίος ο σχεδόν «πανομοιότυπος» τρόπος που παρουσιάστηκε ο σχηματισμός της νέας κυβέρνησης από το γερμανικό Τύπο, όπου ξαφνικά ακόμα και οι πιο σκληροί συντηρητικοί αρθρογράφοι αναλώθηκαν εκτεταμένα στην «παρουσίαση» των ΑΝ.ΕΛ ως ενός ακροδεξιού κόμματος. Το σημείο αυτό, η συνεργασία δηλαδή με τους Ανεξάρτητους Ελληνες, κυριάρχησε στις σελίδες του γερμανικού Τύπου και έδωσε μάλιστα την ευκαιρία και για εσωπολιτικές αντιπαραθέσεις με χτυπήματα και ειρωνικά σχόλια κατά του κόμματος της Αριστεράς (die Linke). Μεγάλη έκταση δόθηκε και στην «διαφοροποίηση» της ελληνικής πλευράς στο θέμα όξυνσης των κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία. Εδώ κάποιοι επανέλαβαν εμμέσως τη γνωστή τους θεωρία, ότι μια χώρα με τόσα χρέη δε μπορεί να διεκδικεί την πολυτέλεια αυτόνομης εξωτερικής πολιτικής.
Επιβεβαιώνονται έτσι αυτοί, που έλεγαν ότι το Βερολίνο είναι έτοιμο να συνομιλήσει με την Αθήνα, θεωρώντας ότι βρίσκεται σε θέση ισχύος και έχοντας πάντα κατά νου ότι τις συνομιλίες αυτές θα παρακολουθούν και άλλες χώρες του Νότου. Το κατά πόσον θα δείξει διάθεση υπαναχωρήσεων, θα εξαρτηθεί από το αν η ελληνική κυβέρνηση θα μπορέσει να αποκτήσει κάποιους συμμάχους μέσα στην ΕΕ, αλλά και να «προσφέρει» στο Βερολίνο κάποια μέτρα, που θα ακούγονται ευχάριστα και στα αυτιά της γερμανικής κοινής γνώμης. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η αναφορά και του Μάρτιν Σουλτς στην ανάγκη να φορολογηθούν επιτέλους και οι «υπέρ-πλούσιοι» Έλληνες. Αν προχωρήσει άμεσα και αποτελεσματικά η πάταξη της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς στην Ελλάδα, τότε και η γερμανική πλευρά θα έχει ένα επιχείρημα απέναντι στους ψηφοφόρους της για να δείξει μια πιο θετική διάθεση απέναντι στην Ελλάδα, είναι η κυρίαρχη άποψη στις τάξεις των αναλυτών, τουλάχιστον εκείνων που δεν είναι εκ προοιμίου αρνητικοί απέναντι στην κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση, όπως λέει και μια γερμανική παροιμία το φαγητό ακόμα και αν σου σερβίρεται καυτό, καταναλώνεται χλιαρό. Όσο κακό κάνουν οι βεβιασμένες κινήσεις, άλλο τόσο κακά είναι και τα πρόωρα και βιαστικά συμπεράσματα. Όλοι περιμένουν να δουν τις αντιδράσεις μετά και τις προγραμματικές δηλώσεις της νέας ελληνικής κυβέρνησης, αλλά και τις πρώτες συναντήσεις του Αλέξη Τσίπρα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Πάρτι υποδοχής με σαμπάνιες δεν θα είναι σίγουρα. Αλλά κανείς δεν υπολόγιζε με κάτι τέτοιο.