58ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣΓια το Χρυσό ΑλέξανδροΤου Στράτου ΚερσανίδηΣήμερα το βράδυ θα γίνουν γνωστά τα βραβεία του 58ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η κριτική επιτροπή, η οποία θα έχει να επιλέξει ανάμεσα σε 14 ταινίες, αποτελείται από την Ανμαρί Τζασίρ, σκηνοθέτιδα από την Παλαιστίνη, τον Πέιμαν Μααντί, ιρανο-αμερικανό ηθοποιό, τον Κάρελ Οχ, από το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Κάρλοβι Βάρι της Τσεχίας, τον Μπρουνό Ταριέρ, τεχνικό κινηματογράφου από τη Γαλλία και τη Μαρία Ναυπλιώτου, ηθοποιό από την Ελλάδα. Έχοντας δει μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές 8 από τις ταινίες του διαγωνιστικού προγράμματος, σας μεταφέρουμε τη γνώμη μας.
«Για την οικογένεια» (Closeness), σκην.: Κάντεμιρ Μπαλάκοφ – Ρωσία: Το 1998 στο Νάλτσικ, στο Βόρειο Καύκασο, ζει η 24χρονη Ιλάνα, μέλος μιας πιστής εβραϊκής οικογένειας. Το βράδυ των αρραβώνων του αδελφού της, ο τελευταίος απάγεται μαζί με την αρραβωνιαστικιά του. Οι απαγωγείς ζητούν λύτρα και ο μόνος τρόπος να βρεθούν είναι η Ιλάνα να παντρευτεί έναν ομόφυλό της. Εκείνη όμως είναι ερωτευμένη με έναν Κιρκάσιο. Πολύ δυνατή ταινία για τους οικογενειακούς δεσμούς και τους δεσμούς ανάμεσα στα μέλη μιας κοινότητας. Ο Μπαλάκοφ μας μεταφέρει σε μια ταραγμένη περίοδο για την περιοχή και κατορθώνει να μας κρατήσει με κομμένη την ανάσα.
«Η άμυνα του δράκου» (The dragon’s defense), σκην.: Νατάλια Σάντα – Κολομβία: Τρεις άνδρες ζουν μια καθημερινή ρουτίνα στην οποία τους ενώνει το σκάκι. Δεν μπορούν και δεν τολμούν να παραδεχτούν πως η ζωή έχει πολλά ακόμη να τους προσφέρει. Σε αυτή την χαμηλών τόνων ταινία, η νεαρή κολομβιανή σκηνοθέτιδα επιχειρεί να μιλήσει για τους άνδρες. Με αξιοζήλευτη εμβάθυνση χαρακτήρων, αφηγείται τα διάφορα στιγμιότυπα από τις ζωές των ηρώων της διατηρώντας ως το τέλος την προσδοκία πως κάποιος από τους τρεις κάτι θα κάνει για τη ζωή του.
«Φορτίο» (Cargo), σκην.: Ζιλ Κουλιέρ – Βέλγιο, Ολλανδία, Γαλλία: Ένα αλιευτικό σκάφος ψαρεύει στη Βόρεια θάλασσα. Ο καπετάνιος, μετά από πτώση στα παγωμένα νερά, πέφτει σε κώμα. Οι τρεις γιοι του πρέπει να διαχειριστούν μια δύσκολη κατάσταση καθώς η αλιευτική τους επιχείρηση είναι βυθισμένη στα χρέη. Αξιόλογη ταινία για τις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας, η οποία αποτελείται μόνον από άνδρες. Ο σκηνοθέτης στέκεται στα τρία αδέλφια, στις αντιφάσεις τους και στις εσωτερικές τους συγκρούσεις. Η σκηνοθεσία έχει ρυθμό, η αφήγηση είναι στρωτή, οι ερμηνείες ικανοποιητικές.
«Ο γιος της Σοφίας», σκην.: Ελίνα Ψύκου: Καλοκαίρι 2004, Ολυμπιακοί Αγώνες. Ο 11χρονος Μίσα φτάνει στην Αθήνα από τη Ρωσία για να ζήσει μαζί με τη μητέρα του, την Σοφία, η οποία είχε φύγει μερικά χρόνια πριν. Πηγαίνουν να μείνουν στο σπίτι του Νίκου, ενός ηλικιωμένου συνταξιούχου στρατιωτικού, για τον οποίο η Σοφία έχει πει στο γιο της πως ζει μαζί του για να τον φροντίζει. Σύντομα όμως αποκαλύπτεται πως ο Νίκος είναι άνδρας της. Μάλιστα ο ηλικιωμένος άνδρας, παρά τις ιδιομορφίες και την αυστηρότητα του, αγαπά με τον τρόπο του τον Μίσα, θεωρώντας τον γιο του. Όμως ο 11χρονος δεν συμφωνεί καθόλου με το γάμο της μητέρας του, μισεί τον Νίκο και προσπαθεί να τον εκδικηθεί.
Όταν ένα παιδί μεγαλώνει χωρίς τη μητρική αγάπη, όταν θα την βρει δεν θα την μοιραστεί με κανέναν. Αυτό συμβαίνει με τον Μίσα. Μάλιστα ένα παιδί σε ευαίσθητη ηλικία μπορεί να φτάσει ακόμη και στα άκρα. Η ταινία της Ελίνας Ψύκου είναι, λοιπόν, μια ιστορία ζήλειας, μίσους και εκδίκησης. Με μια ένσταση στα κομμάτια των ονείρων, τα οποία λειτουργούν αρνητικά για την αφήγηση, η ταινία έχει ρυθμό και διογκούμενη ένταση. Ο νεαρός Βίκτορ Κόμουτς στο ρόλο του Μίσα είναι συγκλονιστικός. Αγέλαστος, ανέκφραστος και με ένα απειλητικό βλέμμα από την αρχή ως το τέλος, κερδίζει τις εντυπώσεις -και γιατί όχι και κάποιο βραβείο.
«Καθοδήγηση ζωής Α.Ε.» (Life guidance), σκην.: Ρουθ Μάντερ – Αυστρία: Σε μια μελλοντική δυστοπική κοινωνία, ο Αλεξάντερ ζει μια ευτυχισμένη ζωή με την οικογένειά του. Ανήκει στην κοινωνική ελίτ, και εργάζεται στον οικονομικό τομέα μιας μεγάλης επιχείρησης. Μια μέρα όμως τον επισκέπτεται ένας υπάλληλος της εταιρείας «Καθοδήγηση ζωής», η οποία έχει ως σκοπό να διορθώνει την αποκλίνουσα συμπεριφορά των μελών της κοινωνίας. Ο Αλεξάντερ δεν ξέρει και ούτε του εξηγεί κανείς πού έχει κάνει «λάθος». Οργουελιανό περιβάλλον, τρομακτική εικόνα μιας εκφασισμένης κοινωνίας, η οποία χωρίζει τους ανθρώπους, με μοναδικό σκοπό το κέρδος. Η σκηνοθέτιδα οδηγεί το θεατή στο σκοτεινό της σύμπαν και, ενώ όλα συντείνουν στο χτίσιμο μιας εξαιρετικά δυνατής πολιτικής ταινίας, στην πορεία το όλο εγχείρημα μένει… από καύσιμα. Ανολοκλήρωτη ιδέα και η αίσθηση μιας ματαιωμένης προσδοκίας.
«Η επιφάνεια των πραγμάτων», σκην.: Νάνσυ Μπινιαδάκη: Με αφορμή την έρευνα μιας νεαρής ανθρωπολόγου, με θέμα τους αστικούς μύθους της Αθήνας, τέσσερις γυναίκες θυμούνται εκείνον που μιλά για τον υπόγειο ποταμό Ερρινυό. Τριάντα χρόνια μετά, τρεις μαθήτριες τότε και μία καθηγήτρια, θυμούνται και συνθέτουν το παζλ της τραγικής ιστορίας που σημάδεψε ανεξίτηλα τις ζωές τους.
Η σκηνοθέτιδα χρησιμοποιεί τη νουβέλα της Άντζελας Δημητρακάκη και επάνω της οικοδομεί ένα γοητευτικό φιλμ, στο οποίο η μνήμη εναλλάσσεται με το μυστήριο και η συγκίνηση με τη νοσταλγία. Η Μπινιαδάκη δεν ξεφεύγει ούτε στιγμή από το στόχο της, δεν αναλώνεται σε υπερβολές και ακολουθεί τα βήματα των ηρωίδων της οδηγώντας μας σε ένα φινάλε, το οποίο δίνει απάντηση στο μυστήριο αλλά ανοίγει την όρεξη για νέες αναζητήσεις.
«Χωρίς όνομα, χωρίς υπογραφή» (No date, no signature), σκην.: Βαΐντ Τσαλιλβάντ – Ιράν: Ένας ιατροδικαστής, χωρίς να φταίει, εμπλέκεται σε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα στο οποίο τραυματίζεται ελαφρά ένα 8χρονο αγόρι. Την επόμενη μέρα το πτώμα του 8χρονου παιδιού μεταφέρεται στο νοσοκομείο που εργάζεται ο ιατροδικαστής για αυτοψία. Η γνωμάτευση όμως δείχνει πως ο θάνατός του δεν προήλθε από το ατύχημα, αλλά από δηλητηρίαση εξαιτίας κατανάλωσης χαλασμένου κρέατος. Ενώ ο πατέρας του παιδιού αναζητά εκδίκηση από εκείνον που του πούλησε το χαλασμένο κρέας, ο ιατροδικαστής αντιμετωπίζει τεράστια ηθικά διλήμματα και ζητά την εκταφή του παιδιού για νέα νεκροψία.
Δείγμα του εξαιρετικού κινηματογράφου στον οποίο μας έχουν συνηθίσει οι σκηνοθέτες από το Ιράν. Μια συγκλονιστική ταινία, με μεστή αφήγηση, η οποία πιάνει μια ιστορία, την κεντάει στην παραμικρή λεπτομέρεια για να φτάσει σε ένα ανοιχτό φινάλε. Ο σκηνοθέτης θέτει έντονα το ηθικό δίλημμα που βασανίζει τον κεντρικό του χαρακτήρα. Αναζητά τη λύτρωση στην οποία προσπαθεί να φτάσει μέσω της αυτοθυσίας. Βαθιά ουμανιστικό σινεμά, το οποίο πατάει γερά σε ηθικές αξίες που αποτελούν τη σταθερή βάση για τη λειτουργία της κοινωνίας. Χωρίς το παραμικρό ψεγάδι η υπέροχη αυτή ιρανική ταινία γοητεύει με το κινηματογραφικό της ύφος, αλλά κυρίως με το ήθος της. Αυτό είναι το σινεμά που αγαπάμε, το σινεμά των καθημερινών ανθρώπων και των καθημερινή αντιφάσεων. Ένα πραγματικό μάθημα κινηματογράφου!
«Κοράκια» (Ravens), σκην.: Γιενς Ασούρ – Σουηδία: 1979, σε μια αγροτική περιοχή της Σουηδίας, ζει ο αγρότης Άγκνε με τη γυναίκα του και τα δυο τους αγόρια. Ο άνδρας δουλεύει σκληρά και θέλει να κρατήσει το αγρόκτημα και ο μεγάλος του γιος να ακολουθήσει την οικογενειακή παράδοση. Όμως εκείνος έχει άλλα όνειρα, κάτι που ο πατέρας του δυσκολεύεται να αποδεχτεί.
Μια ταινία για τους δεσμούς της οικογένειας και την παράδοση, για τον καθημερινό αγώνα των αγροτών με τη φύση, για τα όνειρα και τις φιλοδοξίες που καταχωνιάζονται, προκειμένου να μην σπάσει ο κύκλος. Δράμα χαμηλών τόνων το οποίο κορυφώνεται στο φινάλε.
strakersan@gmail.comkersanidis.wordpress.com ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ«Όταν ο Μαρξ συνάντησε τον Ένγκελς» (Le jeune Karl Marx) του Ραούλ Πεκ: Ο Καρλ Μαρξ, εξόριστος στο Παρίσι, γνωρίζεται με τον Φρίντριχ Ένγκελς. Η συνάντηση αυτών των ανδρών θα αλλάξει την ιστορία.
«Μια χαρούμενη οικογένεια» (Happy family) του Χόλγκερ Τάπε: Κινούμενα σχέδια
«Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές» (Murder on the Orient Express) του Κένεθ Μπράνα: Το διάσημο αστυνομικό μυθιστόρημα της Αγκάθας Κρίστι, που γράφτηκε το 1934, μεταφέρεται για δεύτερη φορά στην οθόνη.
«Saw: Legacy» (Jigsaw) των Μάικλ και Πίτερ Σπίριγκ: Μια σειρά φόνων οδηγεί την αστυνομία στο κυνήγι ενός δολοφόνου-φαντάσματος.
«Οι γάτες της Κωνσταντινούπολης» (Kedi) της Σαΐντα Τορούν: Επτά χαρακτήρες γατών κινηματογραφούνται στην Κωνσταντινούπολη. Ένα διαφορετικό πορτρέτο της Πόλης, με ξεναγούς τις γάτες της!
Σινεφίλ