Hμερολογιακές σελίδες του Δημητρίου Πετρονώτη, αξιωματικού του πεζικού (1940-1944), Επιμέλεια/εισαγωγή: Μαρίνα Πετρονώτη,Επίμετρο: Μαρία Σπηλιωτοπούλου, 2017, εκδ. Όστρια Ο παρόν τόμος βασίζεται στις χειρόγραφες σημειώσεις που ο Δημήτριος Πετρονώτης (1917-90), κρατά καθημερινά σε σκόρπιες σελίδες ή μικρόσχημα τετράδια, την περίοδο 1940-44 στην Αλβανία, τη Μέση Ανατολή και τη βόρειο Ιταλία. Πρόκειται για αρχειακό υλικό που, στο μεγαλύτερό του μέρος, δεν υπέστη μεταγενέστερες αναθεωρήσεις ή επεξεργασίες.
Τη γραφή του Πετρονώτη καθοδηγεί μια λυρική αίσθηση της γλώσσας, όσο και υψηλή αίσθηση καθήκοντος, συνυφασμένη με αυτολογοκρισία: όταν αναφέρεται σε στρατιωτικά ζητήματα εκφράζεται με αοριστίες και υπονοούμενα.
Το ημερολόγιό του εμπεριέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία, αλλά και πληροφορίες κοινωνιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος. Από τη μια μεριά, σκιαγραφεί τις ευθύνες που ο νεαρός αξιωματικός αναλαμβάνει ένα χρόνο μετά την αποφοίτησή του από τη Σχολή Ευελπίδων, τα ιδανικά, την αβεβαιότητα που τον κατατρύχει πριν από κάθε επίθεση, τις αξίες που τον στηρίζουν σε στιγμές αδυναμίας, την έλξη που νιώθει για ανοίκεια έθιμα. Από την άλλη, ωστόσο, ιχνογραφεί σχέσεις, ιεραρχίες και καταστάσεις που δεν υφίστανται πλέον: τη δράση των συμμαχικών δυνάμεων που νίκησαν τον Άξονα, την υπαγωγή του ελληνικού στρατού στη βρεττανική στρατιά, εμψυχωτικούς λόγους των διοικητών, συνέργειες των μαχητών με απλούς ανθρώπους.
Ένα προσωπικό οδοιπορικό στην ιστορίαΤο πρώτο μέρος του τόμου απαρτίζει η έκθεση για τις επιχειρήσεις του 28ου Συν/ος της ΙΧ Μεραρχίας στην Αλβανία (υπογράφει ο Συν/χης Ν. Παπαδόπουλος). Μεταφέροντάς μας στις ακραίες αυτές συγκυρίες ο Πετρονώτης περιγράφει τους αιφνιδιασμούς του εχθρού, τις δυσχέρειες επιτέλεσης αποφάσεων, τον ανεπαρκή εφοδιασμό του Συντάγματος, τη συνδιαλλαγή της νίκης με την απώλεια.
Το δεύτερο μέρος εστιάζεται στη Μέση Ανατολή: τη διαφυγή του Πετρονώτη από την Ελλάδα, τη φοίτηση σε εξειδικευμένες σχολές στρατού, τη μελαγχολία που του προκαλεί η αναβολή πολεμικών αναμετρήσεων, την προετοιμασία συγκρότησης της ΙΙΙ Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας (ΕΟΤ), απόψεις συναγωνιστών του για τη στήριξη της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης, την κοσμοπολίτικη ζωή των ελληνικών παροικιών στην Αίγυπτο και την Παλαιστίνη.
Τέλος, στα περί εκστρατείας στη βόρειο Ιταλία, σχολιάζει το πώς καθοδηγεί το λόχο του, τις μετακινήσεις της ΕΟΤ, τη δυσχερή συγκρότηση γραμμών ανάσχεσης, την παντελή απουσία κατάλληλων υποδομών, τη σφοδρότητα της επέλασης των Γερμανών. Το οδοιπορικό του σταματά στις 19.9.1944, την ημέρα που σοβαρά τραυματισμένος, αφήνει το μέτωπο για να νοσηλευτεί.
Όπως επισημαίνεται στην Εισαγωγή, απόρροια των τραυματισμών αυτών είναι ότι το 1949 εγκαταλείπει οριστικά το στρατό και αξιοποιεί τη διοικητική και οργανωτική του εμπειρία στην ίδρυση μικρών επιχειρήσεων.
•