Με την αρωγή και τη συνεργασία της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων Αυτό που λέγεται: «Μια φωτογραφία, χίλιες λέξεις» μπορεί να βρει εφαρμογή στην περίπτωση του τόπου όπου βρίσκεται η περίφημη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, αλλά και των κτιρίων. Η ομορφιά τους αποτυπώνεται με τέτοιο τρόπο στις φωτογραφίες, που ξυπνά τις αισθήσεις και καθιστά δύσκολη την περιγραφή της σε όποιον την έχει ζήσει. Σύμφωνα με την ιστορία, η Θεολογική Σχολή της Χάλκης βρίσκεται στο Λόφο της Ελπίδας, στη Χάλκη των Πριγκηποννήσων της Κωνσταντινούπολης. Η Σχολή είναι εγκατεστημένη μέσα στη Μονή της Αγίας Τριάδας, που ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα, αλλά υπάρχουν βάσιμες μαρτυρίες για προγενέστερη μοναστική παρουσία. Αλλά και οι φωτογραφίες από το εσωτερικό της περίφημης Βιβλιοθήκης της Μονής σχεδόν μυρίζουν ιστορία και μυστικά που περιμένουν υπομονετικά να έρθουν στο φως.
Τα τελευταία δύο χρόνια, υπηρετώντας ένα όραμα αλλά και ένα σχεδιασμό, υπογράφηκαν δύο μνημόνια συνεργασίας μεταξύ της Βουλής των Ελλήνων και του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που στην πράξη υλοποιούν η Βιβλιοθήκη της Βουλής και η Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Το πιο πρόσφατο στις 28 Νοεμβρίου 2017. Τα μνημόνια υπογραμμίζουν τη στήριξη στενών πνευματικών δεσμών μεταξύ βιβλιοθηκών ανά τον κόσμο, τη σημαίνουσα ώθηση που προάγεται εκ των συνεργατικών σχημάτων και δικτύων μεταξύ βιβλιοθηκών και αρχείων. Αλλά και πιο ειδικά, επισημαίνουν τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι ιστορικές βιβλιοθήκες, που εκπροσωπούν οι συνυπογράφοντες, στη διάσωση της πνευματικής κληρονομιάς σε πολλαπλούς τομείς και επίπεδα.
Στην πράξη, η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων αναλαμβάνει να μεταδώσει την τεχνογνωσία της, στους τομείς της καταλογογράφησης και τεκμηρίωσης, στη Βιβλιοθήκη της Μονής Χάλκης. Αλλά, επί της ουσίας, όπως επεσήμανε ο πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης, στην πρόσφατη επίσκεψή του στο Φανάρι, οπότε υπεγράφη το δεύτερο μνημόνιο, η στήριξη αυτή αποτελεί γέφυρα που επιδιώκει να ενώσει το παρελθόν με το μέλλον. Εκ μέρους της Βουλής υπέγραψε ο γενικός γραμματέας Κώστας Αθανασίου, ο οποίος χαρακτήρισε τεράστιο θησαυρό το υλικό της Βιβλιοθήκης της Μονής, το οποίο χρειάζεται να γίνει κτήμα όσο το δυνατόν περισσότερων ανθρώπων. Από την πλευρά του Πατριαρχείου υπέγραψε ο μητροπολίτης Δέρκων Απόστολος, παρουσία του μητροπολίτη Προύσσης Ελπιδοφόρου.
Η δουλειά έχει ξεκινήσει και παρακολουθείται με ευθύνη ενός τριμελούς κλιμακίου που αποτελείται από την ιστορικό και διευθύντρια της Βιβλιοθήκης της Βουλής, Έλλη Δρούλια, τον βιβλιοθηκονόμο, Δημήτρη Ζαζά και τον παλαιογράφο Ιωάννη Κασσίδη. Έχει ήδη συσταθεί ομάδα από πέντε νέους βιβλιοθηκονόμους που εργάζονται στη Βιβλιοθήκη της Σχολής της Χάλκης, υπό την καθοδήγηση και εκπαίδευση του τριμελούς κλιμακίου, με στόχο την αναδιοργάνωση και τη δημιουργία ηλεκτρονικού καταλόγου. Όπως επισημαίνει η κα Έλλη Δρούλια, «η ψηφιοποίηση των βιβλίων δεν θα γίνει μαζικά, αλλά θα γίνει για εκείνα τα αντίτυπα, που είτε δεν έχουν καθόλου ψηφιοποιηθεί είτε φέρουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως μια υπέροχη βιβλιοδεσία, χειρόγραφες σημειώσεις του πρότερου κατόχου του, χειρόγραφη αφιέρωση.»
Στόχος είναι η διάσωση και η μεταφορά στις επόμενες γενιές καί του άυλου αγαθού, του πνεύματος και της πληροφορίας δηλαδή, αλλά και της φόρμας που το μεταφέρει στους αιώνες, του βιβλίου. Συνεπώς η ψηφιοποίηση δεν καταργεί τη φροντίδα του καθεαυτό βιβλίου. «Άλλωστε και αυτό αποτελεί ένα επίτευγμα, ένα κρίκο της εξέλιξης που πρέπει να διατηρηθεί, αλλιώς χάνουμε το δρόμο», όπως επισημαίνει η κα Δρούλια.
Η Βιβλιοθήκη της Σχολής της Χάλκης είχε φτιαχτεί για να υπηρετήσει τις ανάγκες της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Όμως φιλοξενεί και άλλες δωρεές καθώς και τη Βιβλιοθήκη της Εμπορικής Σχολής της Χάλκης, που δεν λειτουργεί πια. Πρόκειται για μια ζωντανή βιβλιοθήκη που ακόμα και σήμερα δέχεται βιβλία. Μέσα από ποια διαδρομή βρέθηκε το κάθε βιβλίο, από τα 80.000 που φιλοξενούνται στα ράφια της Βιβλιοθήκης της Χάλκης, παραμένει ένα γοητευτικό μυστήριο που αναμένει την εξήγηση του ή που ίσως να μην εξηγηθεί επακριβώς ποτέ.
Ζ.Γ.