ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ
Υστερα από μία επίπονη διαπραγμάτευσης, σε ασφυκτικό χρόνο, εν μέσω πιέσεων και εκβιασμών, η ελληνική πλευρά πέτυχε συμφωνία με τους δανειστές και εταίρους, σε ισότιμη βάση, διαρκείας τεσσάρων μηνών που σπάει τον φαύλο κύκλο της μνημονιακής πολιτικής. Πριν τη συμφωνία, λόγω των σφοδρών αντιδράσεων του κ. Σόιμπλε, αντίθετα από τους άλλους υπουργούς Οικονομικών χρειάστηκε να γίνουν συνεχείς διαβουλεύσεις στο παρασκήνιο. Το ενδιαφέρον σημείο είναι ότι, λόγω της εμμονής του εκπροσώπου της Γερμανίας, τελικά οι διαπραγματεύσεις ήταν μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, επισφραγίζοντας έτσι με τον πιο σαφή τρόπο την ισοτιμία της χώρας στους θεσμούς της ΕΕ.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους, την Παρασκευή τη νύχτα, αμέσως μετά τη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης, απέδωσε την ουσία της συμφωνίας, η οποία συνιστά, όπως είπε, «αλλαγή σελίδας για την Ελλάδα, αλλά και την Ευρώπη»: «Η προσπάθεια εγκλωβισμού απέτυχε παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζαμε την αμείλικτη ημερομηνία της 28ης Φεβρουαρίου. Καταφέραμε να συνδυάσουμε την ιδεολογία με την λογική. Δεν μπήκαμε σκυφτοί στην διαπραγμάτευση και η στρατηγική οδήγησε σε συμφωνία. Μικρό βήμα σε μια νέα κατεύθυνση. Θα προχωρήσουμε σε βαθιές και στοχευμένες μεταρρυθμίσεις. Αποτρέψαμε υφεσιακά μέτρα για τα οποία είχε δεσμευτεί η ελληνική κυβέρνηση».
Νωρίτερα, ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ, κ. Γ. Ντάισελμπλουμ, παρουσιάζοντας τη συμφωνία στους εκπροσώπους του Τύπου σημείωσε το εξής: «Μιλάμε για σχέσεις εμπιστοσύνης και έγινε απόψε ένα πρώτο βήμα για την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης. Είμαι ευτυχής γιατί η δουλειά που κάναμε τις τελευταίες εβδομάδες έφερε καρπούς.» Ως προς τις δεσμεύσεις της ελληνικής πλευράς πρόσθεσε: «Οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να επιφέρουν περαιτέρω διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και δεσμεύονται να μην υπάρχουν μονομερείς δράσεις που θα έχουν αντίκτυπο στην οικονομική ανάκαμψη. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα λάβουν υπόψιν για το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα τις φετινές συνθήκες»
«Έπρεπε να καταλήξουμε σε μία συμφωνία για να μπει ένα τέλος σε αυτή την περίοδο αβεβαιότητας για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη», ανέφερε από την πλευρά του ο Πιέρ Μοσκοβισί, σημειώνοντας ότι η συμφωνία που επετεύχθη ήταν προς το συμφέρον της Ελλάδας, του ελληνικού λαού και ήταν ισοσκελισμένη. «Απόψε το βράδυ έπρεπε να υπάρξει εμπιστοσύνη και η ΕΚΤ θα διασφαλίσει ότι θα είναι ακλόνητη». Ανέφερε δε πως μέχρι τέλη Απριλίου θα συνεχιστούν οι συζητήσεις όσον αφορά στην πολιτική που θα ακολουθηθεί στην Ελλάδα και έκανε λόγο για συγκεκριμένα μέτρα για την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της απάτης σε όλα τα επίπεδα.
Η συμφωνίαΟ έλληνας υπουργός Οικονομικών συνόψισε τη συμφωνία στα εξής σημεία:
• Σήμερα δείξαμε ότι η προσπάθεια εγκλωβισμού στις ασφυκτικές προθεσμίες που συμφώνησε η προηγούμενη κυβέρνηση, απέτυχε. Συνδυάσαμε σεβασμό σε κανόνες με σεβασμό στη δημοκρατία. Συνδυάσαμε τη λογική με την ιδεολογία
• Αποτράπηκαν νέα υφεσιακά μέτρα (μειώσεις σε συντάξεις, αύξηση ΦΠΑ στα νησιά κλπ) και αποπνικτικό πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5%. Το πρωτογενές πλεόνασμα θα συνάδει απόλυτα με τις πραγματικές συνθήκες που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία
• Για τις δεσμεύσεις περί αποφυγής μονομερών κινήσεων, η ελληνική κυβέρνηση ήθελε αυτές τις δεσμεύσεις, ξεκαθαρίζοντας ότι οι νέες ρυθμίσεις που προωθεί («κόκκινα» δάνεια, 100 δόσεις, εργασιακά κλπ) δεν έχουν ως στόχο να δημιουργήσουν αρνητικό δημοσιονομικό αντίκτυπο.
• Όσον αφορά τα νομοσχέδια που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι για τέσσερα χρόνια, η συμφωνία για τέσσερις μήνες, αλλά σε κάθε περίπτωση τα μέτρα που έχει ανακοινώσει ο ΣΥΡΙΖΑ (όπως για τα κόκκινα δάνεια) δεν έχουν στόχο να δημιουργήσουν νέα ελλείμματα, αλλά να συμβάλουν στην ανάπτυξη.
• Δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στην επιστολή που έστειλε η ελληνική πλευρά και της απόφασης που ελήφθη.
• Δεν υπάρχει κανένα ζήτημα με τη ρευστότητα των τραπεζών, εφόσον παρέμεναν τα 11 δισ. ευρώ από το ΤΧΣ προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, σχολίασε τη συμφωνία ως εξής: «Δεν θριαμβολογούμε. Ο ελληνικός λαός έχει την ωριμότητα να εκτιμήσει ποιος πραγματικά διαπραγματεύτηκε, ποιος πραγματικά αντιστάθηκε, ποιος πραγματικά κατάφερε να διώξει την τρόικα από τη χώρα, ποιος εξασφάλισε το τέλος της λιτότητας. Οι πολίτες γνωρίζουν ποιος είχε τις κόκκινες γραμμές. Αλλάζουμε σελίδα μαζί με τον κόσμο της εργασίας. Σήμερα έγινε ένα μικρό πρώτο βήμα. Στο χέρι μας είναι, πάνω σ’ αυτό το βήμα να οικοδομήσουμε το δικό μας ελπιδοφόρο μέλλον.»
Δεσμεύσεις της ελληνικής πλευράςΣύμφωνα με τον Ντάισελμπλουμ η συμφωνία θα συνοδεύεται από τις εξής δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης:
• Συμφωνήθηκε η Ελλάδα να μην πάρει μέτρα που θα πάνε πίσω τον προϋπολογισμό, να μην προβεί σε μονομερείς ενέργειες και να εκπληρώσει τις οικονομικές της υποχρέωσεις.
• Οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν να απόσχουν από οποιαδήποτε κατάργηση των μέτρων και από μονομερείς αλλαγές στις πολιτικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επηρέαζαν αρνητικά τους δημοσιονομικούς στόχους, την οικονομική ανάκαμψη ή την χρηματοοικονομική σταθερότητα, όπως αξιολογείται από τους θεσμούς.
• Οι ελληνικές αρχές και οι θεσμοί πρέπει να ανανεώσουν άμεσα τις εργασίες τους για την επιτυχή κατάληξη της αναθεώρησης.
Κύκλοι της κυβέρνησης σχολίαζαν ως εξής τη συμφωνία:
1. Η Ελλάδα σήμερα γύρισε σελίδα. Διαπραγμάτευση είναι να δίνεις μάχες χωρίς να κάνεις πίσω από τη λαϊκή εντολή. Αποδεικνύεται ότι διαπραγμάτευση μπορούσε να γίνει όλα αυτά τα χρόνια και η Ελλάδα ούτε απομονωμένη είναι, ούτε στα βράχια οδηγείται, ούτε συνεχίζει με Μνημόνια.
2. Ανετράπη ο σχεδιασμός παγίδευσης της νέας ελληνικής κυβέρνησης μέχρι της 28 Φεβρουαρίου. Ο βασικός στρατηγικός σχεδιασμός για χρόνο (4 μήνες), στα πλαίσια μιας ενδιάμεσης συμφωνίας, που θα μας δώσει δυνατότητα διαπραγμάτευσης, επετεύχθη.
3. Οι εκβιασμοί των τελευταίων 24ωρων έπεσαν στο κενό. Η αίτηση για επέκταση της δανειακής σύμβασης έγινε τελικά δεκτή επί της αρχής και αποτελεί βάση περαιτέρω αποφάσεων καθώς και των επόμενων εξελίξεων.
4. Απετράπησαν τα υφεσιακά μέτρα με τα οποία είχε δεσμευθεί η προηγούμενη κυβέρνηση (mail Χαρδούβελη για περικοπές συντάξεων, αυξήσεις σε φόρους κλπ) καθώς και οι δεσμεύσεις για υπέρογκα και εξωπραγματικά πρωτογενή πλεονάσματα.
5. Τελείωσε το εξωθεσμικό μόρφωμα της τρόικα που έδινε εντολές και είχε καταστεί υπερεξουσία.
6. Η νέα ελληνική κυβέρνηση θα παρουσιάσει τη δική της δέσμη μεταρρυθμίσεων για το επόμενο ενδιάμεσο στάδιο, προτάσσοντας αυτές που αποτελούν κοινό έδαφος. Δηλαδή την πάταξη της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς, την ανασυγκρότηση της δημόσιας διοίκησης, την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.
7. Η ελληνική κυβέρνηση και η Ευρώπη παίρνει τον απαραίτητο χρόνο ώστε να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση για την οριστική μετάβαση από την πολιτική της ύφεσης, της ανεργίας και της κοινωνικής ανασφάλειας στην πολιτική της ανάπτυξης, της απασχόλησης και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
8. Η ελληνική κυβέρνηση με νηφαλιότητα θα προχωρήσει το κυβερνητικό της έργο, έχοντας στο πλευρό της την ελληνική κοινωνία, και θα συνεχίσει τη διαπραγμάτευση μέχρι την οριστική συμφωνία του καλοκαιριού.
9. Η αναφορά στις μονομερείς ενέργειες δεν σχετίζεται με το σύνολο της πολιτικής της νέας ελληνικής κυβέρνησης αλλά μόνο με δράσεις που έχουν δημοσιονομικό κόστος.
10. Η αναφορά σε κατάλληλα πρωτογενή πλεονάσματα, ανάλογα με την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, σημαίνει τέλος στο στόχο του 3,0% του ΑΕΠ ή 5, 5 δισ. ευρώ για το 2015.
Επικίνδυνα παιχνίδιαΑπό το πλήθος των δηλώσεων εν όψει του κρίσιμου Γιούρογκρουπ της Παρασκευής, οι περισσότερες των οποίων ανοιχτά ή συγκεκαλυμμένα επεδίωκαν να τρομοκρατήσουν την ελληνική πλευρά για να δεχθεί να εγκαταλείψει τις θέσεις της που μόλις είχαν ψηφιστεί από τον λαό, ξεχωρίζουμε δύο που έθεταν το ίδιο πολύ σοβαρό ζήτημα. Προειδοποιούσαν ότι οι δανειστές, ιδίως η Γερμανία, τελικά, με τη στάση τους ωθούν στην πριμοδότηση της άκρας ή και φασιστικής δεξιάς. Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, επικεφαλής του Ποδέμος σημείωνε τα εξής μιλώντας στον αμερικανικό τηλεοπτικό σταθμό CNBC: «Εάν δεν καταλήξουν σε συμφωνία με την Ελλάδα, εάν συνεχίσουν να εφαρμόζουν έναν δογματισμό που έχει φέρει εμάς τους Ευρωπαίους σε μια καταστροφή, ίσως σε λίγους μήνες θα έχουν να διαπραγματευτούν με την επικεφαλής του γαλλικού ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν. Και δεν θέλω αυτό να συμβεί». Παρ’ όλα αυτά, όπως μας πληροφορεί το CNBC, ευρωπαίοι ηγέτες με τους οποίους μίλησε- υπουργοί Οικονομικών και πρωθυπουργοί- εκφράζουν ανησυχία ότι εάν φανούν επιεικείς με την Ελλάδα, αυτό θα ενθαρρύνει άλλα κινήματα που εναντιώνονται στη λιτότητα. Το κόμμα τού Ιγκλέσιας, το Ποδέμος (Μπορούμε) είναι στην κορυφή του καταλόγου» προσθέτει το CNBC.
Το ίδιο πρόβλημα θέτει και ο Πολ Γκρούγκμαν. Σε ανάρτησή του θα σημειώσει ότι, αν η γερμανική διαφωνία είναι στο ότι η Ελλάδα δεν συμφωνεί σε πλήρη παράδοση στο υπάρχον πρόγραμμα λιτότητας, αυτό είναι σωστό. Αντιθέτως, η Ελλάδα ψάχνει να κερδίσει λίγο χρόνο για να στήσει μια οικονομική στρατηγική (πρόκειται για μια καινούργια κυβέρνηση χωρίς βοήθεια από τεχνοκράτες) και να διαπραγματευτεί τους όρους αργότερα. Η Γερμανία, από την άλλη πλευρά, προσπαθεί να αναγκάσει τον ΣΥΡΙΖΑ να εγκαταλείψει εντελώς τις προεκλογικές του υποσχέσεις τώρα, σήμερα. Εν συνεχεία ο διάσημος νομπελίστας θέτει το ερώτημα: «Πιστεύουν οι Γερμανοί ότι αυτό θα είναι το πιο πιθανό αποτέλεσμα; Υποπτεύομαι όχι. Αυτό μου μοιάζει σαν μια προσπάθεια να αναγκάσουν την Ελλάδα να βγει από το ευρώ τώρα. Η πολιτική της Γερμανίας είναι αναμφίβολα υπέρ του Grexit. Είναι επίσης, εξαιτίας των πιθανών επιπτώσεων, υπέρ της Χρυσής Αυγής.» Επικίνδυνοι υπνοβάτες οι ηγέτες μας στην Ευρώπη, όπως στο Μεσοπόλεμο, καθώς μας υπενθύμισε η κ. Μέρκελ κάποτε με έκδηλο φόβο. Εμείς δεν το ξεχνάμε.
Π. Κ.