Του Θωμά ΤσαλαπάτηΠαρακολουθώντας το σκάνδαλο της Νοβάρτις, περνούν μπροστά σου φιγούρες ενοχής και αθωότητας, κατηγορίες και κόντρα κατηγορίες, αστρονομικοί αριθμοί από μίζες που αντιστοιχούν σε περίπου ένα μνημόνιο. Το οικονομικό, το νομικό και το πολιτικό σκέλος της υπόθεσης συνομιλούν και συχνά αλληλοεπικαλύπτονται. Το μέγεθος της υπόθεσης ορίζεται τόσο από τα επάλληλα στρώματα όσο και από την επιρροή που άσκησαν πτυχές του σκανδάλου σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας, ακόμα και αν δεν φαίνεται. Μια πτυχή που δεν ακούγεται τόσο συχνά είναι η ιατρικοποίηση της καθημερινότητας, μέσα από ηθικούς πανικούς σε σχέση με γρίπες, ιούς, επερχόμενους λοιμούς και καταποντισμούς. Πτυχή μιας μόνιμης καθημερινότητας, η ιατρικοποίηση βρήκε στο σκάνδαλο Νοβάρτις την οικονομική και πολιτική της εξαργύρωση.
Μετά την 11η Σεπτεμβρίου, βιώνουμε μία κατάσταση συνεχόμενων συναγερμών, οι οποίοι μπορεί να είναι υπερβολές στηριγμένες σε κάποια περιορισμένη αλήθεια, ή απολύτως ψευδείς. Ο εσκεμμένος πανικός που κατακλύζει το κάθε τι, δημιουργεί ένα πολιτισμό φόβου και εμείς καλούμαστε να τον βιώσουμε. Σε έναν τέτοιο πολιτισμό, ο φόβος δεν έρχεται παροδικά, αλλά οφείλει να είναι διαρκής για να επιβιώσει ως κοινωνικό στοιχείο. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, είναι ο ορισμός του καθημερινού ρυθμού. Το άτομο όχι μόνο αποσπάται από οτιδήποτε άλλο, αλλά ζητώντας βοήθεια απέναντι σε κάτι που το ξεπερνά, είναι έτοιμο να παραχωρήσει ό, τι χρειαστεί προκειμένου να εξασφαλίσει ασφάλεια και επιβίωση. Χρήματα, ηρεμία και κυρίως, προσωπικές ελευθερίες.
Ο πανικός γύρω από ιατρικά θέματα, ενδείκνυται περισσότερο από οτιδήποτε στη δημιουργία αυτού του κλίματος. Και αυτό γιατί η άγνοια του κοινού για ένα θέμα τόσο συγκεκριμένο στην επιστημονικότητά του, το καθιστά έκθετο και χωρίς κριτικά αντισώματα.
Πέρα από το οικονομικό όφελος ορισμένων (είναι πολλά αυτά που μπορεί να ακούσει ή να διαβάσει κανείς, σχετικά με την φαρμακευτική πίσω από το tamiflu ή τα κέρδη των ασφαλιστικών εταιριών σε παγκόσμιο επίπεδο), το θέμα αποκαλύπτει ένα φαινόμενο σε ιδεολογικές και πολιτικές διαστάσεις και την κατασκευή μιας νέας κουλτούρας. Από τους αμερικανικούς ψευδείς συναγερμούς για βιολογικό πόλεμο, μέχρι τις προειδοποιήσεις στα πακέτα τσιγάρων, περιγράφεται μια πραγματικότητα άγχους, φόβου και κοινωνικής επιταγής. Αυτό που βιώνουμε, είναι η ιατρικοποίηση της καθημερινής ζωής. Το σώμα παρουσιάζεται απόλυτα έκθετο σε κινδύνους, απροστάτευτο και φθαρτό όσο ποτέ. Η διαδικασία της φθοράς, παρουσιάζεται ως κάτι παράλογο το οποίο πρέπει να υπερβούμε. Ο σύγχρονος άνθρωπος, οφείλει να είναι υγιής και η υγεία του να φαίνεται. Η απαγόρευση του καπνίσματος π.χ., δεν χωρίζει τους ανθρώπους απλά σε καπνιστές και μη καπνιστές, αλλά και σε υπεύθυνους ανθρώπους και ανθρώπους που δεν διστάζουν μπροστά στην δική τους ικανοποίηση να θέσουν σε κίνδυνο το κοινό καλό, την υγεία όλων. Ο καπνιστής είναι ένας σύγχρονος, ανεύθυνος, μικρο- τρομοκράτης. Η εποχή μας δεν είναι μια εποχή άμεσων απαγορεύσεων. Αντίθετα είναι μια εποχή που χρησιμοποιεί το κοινά αποδεκτό ως μέσο απομόνωσης, κατακραυγής και καταδίκης μειοψηφικών συμπεριφορών, μέσα από την κατασκευή «κανονικών» μοντέλων. Ό ,τι παρεκκλίνει, γίνεται αποδεκτό, αλλά ταυτόχρονα εξορίζεται στο γκέτο του διαφορετικού.
Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζεται ο νέος ήρωας της εποχής μας, ο γιατρός (είναι ενδεικτικός ο αριθμός των ιατρικών σίριαλ που έχουν κατακλύσει τις παγκόσμιες οθόνες). Ο άνθρωπος, που εμφανίζεται ως ειδικός, ως κάτοχος της δύσκολης γνώσης, υπόσχεται να μας απαλλάξει όχι μόνο από συμπτώματα αλλά και από τους φόβους μας. Το φόβο απέναντι σε έναν ιό, μια πανδημία, μια σωματική δυσλειτουργία ή ατυχία. Αλλά και από φόβους που μέχρι στιγμής ταυτίζονταν με το σύνθετο της ανθρώπινης ύπαρξης. Τα γηρατειά, τη μελαγχολία, τον πόνο.
Η εξαργύρωση του φόβουΣτην υπόθεση της Νοβάρτις το γενικό εξειδικεύεται και ακολούθως εξαργυρώνεται. Η υπόθεση των αντιγριπικών εμβολίων, τα οποία το υπουργείο Υγείας επί υπουργίας Δ. Αβραμόπουλου παράγγελνε κατά εκατομμύρια δόσεις την περίοδο 2009-2010, εντάσσεται στην έρευνα των εισαγγελέων κατά της διαφθοράς που έχει άμεση σχέση με τη Novartis, αλλά και το ΚΕΕΛΠΝΟ, καθώς οι παραγγελίες γίνονταν μέσω αυτού. Ας θυμηθούμε εδώ τον ιό της γρίπης και τον τρόπο με τον οποίο καλύφθηκε από όλα τότε τα ΜΜΕ. Όπως έχει αποκαλυφθεί, οι αρμόδιες αρχές είχαν παραγγείλει απίστευτες ποσότητες συσκευασμένων εμβολίων και αντιιικών φαρμάκων, αλλά και γενναία ποσότητα της ουσίας οσελταμιβίρη (η βασική δραστική ουσία του αντιγριπικού Tamiflu), για παρασκευή του φαρμάκου στην Ελλάδα. >
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.» από τον ΙΦΕΤ, το κόστος των αντιιικών φαρμάκων που αγοράστηκαν και δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ (Tamiflu της Roche και Relenza της GlaxoSmithKline) έφτανε τα 12 εκατ. ευρώ.
Και αυτό είναι μόνο ένα κομμάτι. Ακόμα και περιορισμένο, είναι αρκετό για να περιγράψει το πόσο επικερδής μπίζνα είναι ο φόβος.
http://tsalapatis.blogspot.gr/