Ένα νέο τοπίο πολύ πιο σύνθετο και περίπλοκο από αυτό που περιέγραφαν οι έως σήμερα διακηρύξεις του ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων προκύπτει από τη συμφωνία στο Eurogroup. Και αυτό γιατί θα πρέπει να αποσαφηνιστεί -και αυτό είναι πολύ κρίσιμο για την εικόνα της κυβέρνησης- σε τι αφορά η δέσμευση για τη μη κατάργηση των ιδιωτικοποιήσεων που έχουν ολοκληρωθεί και την επανεξέταση όσων δεν έχουν προκηρυχθεί.
Το γεγονός ότι αυτές οι διατυπώσεις ερμηνεύονται διαφορετικά από κάθε πλευρά έγινε φανερό και από την απάντηση που έδωσε σε ερώτηση για τις ιδιωτικοποιήσεις ο εκπρόσωπος του Σόιμπλε. «Ναι μεν έχει συμφωνηθεί μια κάποια «ευελιξία» στο πρόγραμμα», είπε ο εκπρόσωπος, αλλά για οποιαδήποτε απόφαση που αφορά σταμάτημα ιδιωτικοποιήσεων η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να συνεννοηθεί με τους δανειστές. Ο κ. Γέγκερ αναφερόταν στις δηλώσεις Λαφαζάνη για τη ΔΕΗ, αλλά η δήλωση θα μπορούσε να αφορά και τα περιφερειακά αεροδρόμια καθώς και εκεί έχουμε να κάνουμε με διαγωνισμό που έχει ολοκληρωθεί και μάλιστα με πλειοδότη γερμανική και κατά βάση κρατική εταιρεία.
Την Πέμπτη, ο Γιώργος Σταθάκης δήλωσε πως δεν πρόκειται να συνεχιστεί η διαδικασία, αφήνοντας ωστόσο ανοιχτό το ενδεχόμενο να αλλάξουν οι όροι προκήρυξης ώστε να εισέλθει ως μέτοχος με πλειοψηφικό ποσοστό το ελληνικό δημόσιο, να μειωθεί ο χρόνος παραχώρησης των 40 ετών και συνεπώς να μειωθεί και το τίμημα των 1,234 δισ. ευρώ που έχει συμφωνήσει να καταβάλει η κοινοπραξία Fraport - Slentel.
Η σύμβαση δεν έχει προωθηθεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο, γεγονός που επιτρέπει στη νέα κυβέρνηση να επανεξετάσει τους όρους παραχώρησης, τους οποίους ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επικρίνει επισημαίνοντας ότι θα αυξήσει το κόστος μετακίνησης και θα πλήξει τον τουρισμό. Η προσφορά της γερμανικής εταιρείας θεωρήθηκε έκπληξη καθώς είναι μακράν το μεγαλύτερο ποσό που έχει προσφερθεί για «φιλέτο» του δημοσίου στις ιδιωτικοποιήσεις που προωθούσε η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου.
Το πόσο κρίσιμο είναι να αποσαφηνιστεί το θέμα φαίνεται και από το γεγονός πως οι δημοσιογράφοι του περιοδικού «Stern» είχαν ρωτήσει σχετικά τον Αλέξη Τσίπρα πριν δέκα μέρες. Εκεί ο πρωθυπουργός είχε χαρακτηρίσει δίκαιη την τιμή του ενός δισεκατομμυρίου αλλά είχε προσθέσει: «τα αεροδρόμια είναι μέρος του τουριστικού τομέα μας. Έτσι κερδίζει η Ελλάδα τα προς το ζην. Είναι και αυτό κάτι που πρέπει να επανεξετάσουμε».
Αν, λοιπόν, καταλαβαίνουμε καλά, η υπόθεση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, για την κυβέρνηση δεν εντάσσεται στην κατηγορία των ιδιωτικοποιήσεων που έχουν ολοκληρωθεί και συνεπώς δεν καταργούνται αλλά αυτών που υπάρχει πρόθεση να επανεξεταστούν. Ως τον Οκτώβριο που προβλέπει η συμφωνία με το ΤΑΙΠΕΔ. Αν αυτό όντως συμβεί, τότε δεν θα έχουμε ξεπουλήσει ένα από τα ασημικά του Δημοσίου όπως είπε και ο Γιάννης Βαρουφάκης στη συνέντευξή του στον Real fm. Αλλά και πάλι θα πρόκειται για ιδιωτικοποίηση. Με άλλους όρους βεβαίως. Με πλειοψηφική συμμετοχή του Δημοσίου, που τώρα δεν υπάρχει, με παραμερισμό ίσως του έλληνα μεσάζοντα (του Ομίλου Κοπελούζου) και χωρίς την αποικιοκρατική διάρκεια ισχύος της σημερινής σύμβασης, αλλά σαφώς με τη συμμετοχή ξένων κεφαλαίων στο σχήμα, και υπό τον όρο πως θα γίνει δυνατή αυτή η επαναδιαπραγμάτευση. Αρκεί αυτό για να θεωρηθεί ένας προωθητικός ή έντιμος συμβιβασμός; Το πραγματικό ερώτημα που τίθεται σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτό και όχι κανένα άλλο.
Το ΕλληνικόΣυνεπώς η εικόνα που διαμορφώνεται είναι η εξής: η κυβέρνηση δεν έχει νομική δυνατότητα να ακυρώσει την ιδιωτικοποίηση και προσανατολίζεται σε έναν «ανταρτοπόλεμο» με τον όμιλο Λάτση για τους όρους δόμησης που αναμφίβολα θα κρατήσει για χρόνια και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την έκβασή του. Και αυτό ανεξάρτητα από τη συμφωνία στο Eurogroup. Θα μπορούσε να κάνει κάτι διαφορετικό;
Η κατάργηση του νόμου 4067/2012 θα ήταν ένα ενδεχόμενο αλλά με την απόφαση του Eurogroup έχει αποκλειστεί. Μεγαλύτερη πιθανότητα θα είχε η επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού, καθώς, σε αντίθεση με τα αεροδρόμια, εδώ εμφανίστηκε μόνο ένας πλειοδότης και κατά συνέπεια θα μπορούσε να αμφισβητηθεί η εγκυρότητά του σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ. Από τις δηλώσεις των υπουργών δεν προκύπτει κανένα από τα δύο σενάρια. Συνεπώς, η κυβέρνηση δεν φαίνεται μεν να «ξεχνάει» το Ελληνικό, αλλά αναπροσαρμόζει τις πρόσφατες διακηρύξεις της.
Η Cosco και τα λιμάνια«Αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία στις υφιστάμενες κινεζικές δραστηριοποιήσεις στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της Cosco», είπε πριν μερικές μέρες από τον Πειραιά ο Αλέξης Τσίπρας. Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την εκτίμηση ότι υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης των διμερών σχέσεων ειδικά στους τομείς των μεταφορών και των σιδηροδρομικών συνδέσεων, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει σημαντική πύλη για την Κίνα στην Ευρώπη.
Το μόνο θέμα που απομένει να διευκρινιστεί όχι με δηλώσεις αλλά με συγκεκριμένες ενέργειες είναι τι θα γίνει με την ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ και του ΟΛΘ όπου οι δηλώσεις και «πληροφορίες κύκλων» ήταν αντικρουόμενες. Η κυβέρνηση Σαμαρά είχε προκρίνει πέρυσι την Cosco και τέσσερις ακόμη «μνηστήρες» ως πιθανούς αγοραστές του 67% των μετοχών του ΟΛΠ. «Ήδη εξαγγείλαμε τη δέσμευσή μας για το σταμάτημα της ιδιωτικοποίησης του ΟΛΠ και του ΟΛΘ και την κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα των λιμανιών της χώρας» λέει ο Θ. Δρίτσας.
Από την κατάργηση στην αναμόρφωσηΟ κατάλογος των ιδιωτικοποιήσεων είναι μακρύς και για πολλές από αυτές η κυβέρνηση δεν έχει αποφασίσει. Αλλά όλες οι ιδιωτικοποιήσεις έχουν έναν κοινό παρονομαστή: το ΤΑΙΠΕΔ. Και σ’ αυτό το θέμα υπάρχει ομολογουμένως μεταστροφή. Η προεκλογική εξαγγελία κατάργησης του ΤΑΙΠΕΔ αντικαταστάθηκε από τη δέσμευση στο Eurogroup με την πρόθεση της κυβέρνησης να ενταχθούν στο Ταμείο άλλοι φορείς διαχείρισης κρατικών περιουσιακών στοιχείων (όπως η ΕΤΑΔ και η Παράκτιο Μέτωπο ΑΕ), με στόχο την ανάπτυξη της κρατικής περιουσίας και την αύξηση της αξίας της. Πρόκειται για μια επιλογή που σηκώνει συζήτηση, καθώς η εκποίηση ακινήτων του Δημοσίου σε πολλές περιπτώσεις αντί να εισφέρει έσοδα επιβάρυνε με επιπλέον δαπάνες τον κρατικό προϋπολογισμό. Η Πρωτοβουλία Πολιτών για την κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ, για παράδειγμα, κατήγγειλε το σκάνδαλο με τα 28 δημόσια ακίνητα που πουλήθηκαν σε δύο θυγατρικές τραπεζών με υποχρέωση του κράτους να τους πληρώνει νοίκι για είκοσι χρόνια. Σύμφωνα με την Πρωτοβουλία, τα συγκεκριμένα ακίνητα δεν αποτελούν ιδιωτική περιουσία και δεν μπορούν να μεταβιβαστούν, επομένως η πώλησή τους είναι παράνομη και αντισυνταγματική. Επιπλέον, η μεταβίβαση έγινε σε θυγατρικές εταιρείες της Εθνικής Τράπεζας και της Eurobank, που ήταν οι... χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ στο πρόγραμμα πώλησης αυτών των ακινήτων!
Θάνος Χατζόπουλος