ΣΕΡΧΙΟ ΠΙΤΟΛ (1933 - 2018)Άλλη μια μεγάλη μορφή της ισπανόφωνης λογοτεχνίας πέθανε τις προηγούμενες μέρες, στις 12 Απριλίου: ο –βραβευμένος, μεταξύ άλλων, με το Βραβείο Θερβάντες, το 2005– Μεξικανός συγγραφέας Σέρχιο Πιτόλ.
Ο Πιτόλ γεννήθηκε το 1933 κι αυτός, όπως ο Ντανιέλ Τσαβαρία. Για χρόνια διπλωμάτης, έζησε σε πολλές χώρες του κόσμου (Κίνα, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Ισπανία, Γαλλία, Σοβιετική Ένωση, Τσεχοσλοβακία και αλλού, για πάνω από 28 χρόνια – «για πολλές δεκαετίες, η παρουσία του Πιτόλ στο λογοτεχνικό πανόραμα του Μεξικού ήταν μια απουσία», έγραψε η El Pais) και με πλούσιο έργο ως συγγραφέας, αλλά και ως μεταφραστής (ο ίδιος τόνιζε πόσο πολύ αγαπούσε τη δουλειά του μεταφραστή), ο Πιτόλ υπήρξε ένας δημιουργός που δύσκολα μπορούσε να καταταχθεί και να χωρέσει σε στενά όρια και είδη.
Ανάμεσα στα βιβλία του, πολύ γνωστή είναι η «Τριλογία του καρναβαλιού», στην οποία ανήκουν και τα δύο βιβλία του που έχουν κυκλοφορήσει στα ελληνικά: το –βραβευμένο με το Βραβείο Εράλδε, το 1984– Γαϊτανάκι του έρωτα (μτφ. Κώστας Αθανασίου), το 2004, και Η συζυγική ζωή (μτφ. Κατερίνα Τζωρίδου), το 2007, και τα δύο από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Ο Σέρχιο Πιτόλ είχε βρεθεί στην Ελλάδα πριν από πολλά χρόνια, ένα καλοκαιρινό βραδάκι στην Πλάκα, για να παρουσιάσει το Γαϊτανάκι του έρωτα – ένα βιβλίο που ξεχωρίζει για τον εξαιρετικό τρόπο με τον οποίο αναπλάθει το Μεξικό την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η πρωτεύουσα της χώρας πλημμυρίζει από ένα ετερόκλητο πλήθος, από ανθρώπους που πολεμούν διαρκώς εχθρούς γνωστούς και άγνωστους, από ναζί και κομμουνιστές, πλούσιους και φτωχούς, ανθρώπους αντιφατικούς και βυθισμένους σε κάθε είδους αβεβαιότητα, συνθέτοντας έτσι ένα πολυεπίπεδο έργο, λίγο αστυνομικό, λίγο ιστορικό, λίγο κωμωδία, γεμάτο μυστικά και πλαστοπροσωπίες, όπου τα πάντα μπορούν να βρεθούν εκτός από την αλήθεια.
Στο τρυφερό αποχαιρετιστήριο σημείωμα που έγραψε για τον Πιτόλ η Ελένα Πονιατόφσκα, τον αποκαλεί «δημιουργό ψευδαισθήσεων» και «ιδιοκτήτη στάβλων γεμάτων από μονόκερους», ενώ ο Χουάν Βιγιόρο στέκεται ιδιαίτερα στην απέραντη γενναιοδωρία του απέναντι στο έργο των συναδέλφων του. Έτσι κι αλλιώς, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το έργο του Σέρχιο Πιτόλ άφησε ένα πολύ διακριτό στίγμα στην ισπανόφωνη και την παγκόσμια λογοτεχνία. Το επόμενο διάστημα, η Εποχή θα παρουσιάσει ένα πιο εκτενές αφιέρωμα σε αυτόν.
Κ.Α.