Συζήτηση για το χρέος στο ρυθμό ΔΝΤ-Γερμανίας

Οι εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η συνεχιζόμενη και συχνά αυξανόμενη ένταση τώρα λόγω και των εκλογών στην Τουρκία, κάλυψε, και ήταν αντικειμενικό αυτή τη φορά, μεγάλο μέρος των δελτίων ειδήσεων και του ενδιαφέροντος των πολιτών. Η ένταση, όμως, αυτή, όταν προκαλείται από την τουρκική πλευρά είναι άμεσα συνδεδεμένη με το προεκλογικό κλίμα και την αντιπαράθεση των κομμάτων, που δυστυχώς, τροφοδοτεί την εθνικιστική έξαρση που καταλήγει σε επιθετικότητα κατά της Ελλάδας. Το τι θα καταλείπει όλη αυτή η επιθετικότητα, μετά από τις εκλογές, είναι δύσκολο ακόμη να προβλεφθεί. Ακόμη, εξάλλου, δεν είναι σαφής ο προσανατολισμός της τουρκικής πολιτικής για τη νέα φάση της προεδρευόμενης Τουρκικής Δημοκρατίας, που, όπως όλα δείχνουν, θα έχει πρώτο, χωρίς πρωθυπουργό, πρόεδρο τον κ. Τ. Ερντογάν. Η ελληνική κυβέρνηση το διάστημα αυτό, με πολλές παγίδες από τη φύση του, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να αποφύγει κάθε είδους τροφοδότησης της έντασης, σταθερή στις μονιμότερες παραμέτρους της εξωτερικής πολιτικής της και όχι στις συγκυριακές αναλύσεις που ωθούν σε πρόσκαιρες τακτικές και ρητορείες επιβλαβείς. Μπορεί να περιμένει η ελληνική πλευρά τη μετεκλογική περίοδο και να ελπίζει σε μια πιο προβλεπτή, έστω και με προβλήματα, σχέση γειτονίας.

Προσεκτική στάθμιση

Ουσιαστικός ανταγωνιστής στην επικαιρότητα, των ταραγμένων ελληνοτουρκικών σχέσεων υπήρξαν αναντίρρητα τα διαδραματιζόμενα στην Ουάσιγκτον κατά την σύνοδο του ΔΝΤ και της Διεθνούς Τράπεζας. Εκεί, βρίσκεται η ηγεσία της ΕΕ και από την ελληνική πλευρά ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, και ο αναπληρωτής, Γιώργος Χουλιαράκης, καθώς και ο Διοικητής της Τράπεζας Ελλάδος, Γ. Στουρνάρας. Ίσως είναι η σπουδαιότερη διαβούλευση για την Ελλάδα για τη μεταπολεμική περίοδο, επομένως η στάθμιση της σημασίας όσων συμβαίνουν εκεί απαιτεί προσοχή.
Με βάση τα όσα είχαν γίνει γνωστά ως αυτή τη στιγμή και ενώ η συνεδρίαση του κρίσιμου Ουάσιγκτον Γκρουπ συνεχιζόταν, μπορούμε να πούμε ότι οι όροι που διαμορφώνονται για τη συνέχιση της τελικής διαπραγμάτευσης στα ευρωπαϊκά όργανα, είναι ευνοϊκότεροι τώρα σε σχέση με τα όσα διέρρεαν το προηγούμενο διάστημα ακόμη και από αξιωματούχους του ΔΝΤ (ο Αντώνης Παπαγιαννίδης στη συνέντευξή του στη σελ. 6 αναλύει τη συνάντηση της Ουάσιγκτον και τη σημασία τους για την Ελλάδα).
Εντούτοις, η καταστροφολογία των αντιπολιτευόμενων καναλιών, κυρίως, συνεχιζόταν και παρουσίαζαν μια εικόνα όμοια μ’ αυτή που αντιμετώπισε η κυβέρνηση Σαμαρά το 2014. Κανένας σοβαρός αναλυτής δεν θα τολμούσε να προβεί σε έναν τέτοιο παραλληλισμό, ωστόσο, καθώς βρισκόμαστε στο επιτυχές —με τα δικά του κριτήρια— τέλος ενός προγράμματος και μάλιστα με την παραδοχή του ίδιου του ΔΝΤ, που υποχρεώθηκε να παραδεχθεί τις εξόφθαλμα –και σκόπιμα– εσφαλμένες προβλέψεις του.

Καμιά συζήτηση για παράταση

Μιλώντας σε εκδήλωση στην Ουάσιγκτον ο Μάριο Σεντένο Πρόεδρος του Eurogroup έκοψε κάθε συζήτηση για παράταση του προγράμματος καθώς κάτι τέτοιο δημοσιεύθηκε σε γερμανική εφημερίδα. «Δεν γίνονται συζητήσεις για πράγματα όπως μια παράταση του ελληνικού προγράμματος. Οι ελληνικές αρχές είναι επικεντρωμένες στην έξοδο από το πρόγραμμα και την ολοκλήρωσή του ως τον Άυγουστο», δήλωσε στο Reuters, και πρόσθεσε ότι η ελληνική κυβέρνηση επέδειξε «εντυπωσιακή ικανότητα στη νομοθέτηση και εφαρμογή πολύ σημαντικού αριθμού μέτρων. Η Ελλάδα αναπτύσσεται και πέτυχε δημοσιονομική θέση με πρωτογενές πλεόνασμα ουσιαστικού μεγέθους. Το ζήτημα τώρα για την Ελλάδα είναι να αναλάβει την ιδιοκτησία του όλου οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης». Όσο για το χρέος παραδέχθηκε ότι παραμένει ακόμη ως «ζήτημα» αλλά πρόσθεσε «οι ευρωπαίοι πιστωτές, το ΔΝΤ αλλά και η Αθήνα προχωρούν σταδιακά προς μια διευθέτηση. Είμαστε σε καλή θέση να οριστικοποιήσουμε το πρόγραμμα με την Ελλάδα... Υπάρχουν ορισμένα ζητήματα στο τραπέζι που σχετίζονται με τα μέτρα ελαφρύνσης.... Έχουμε συνεργασία με τους θεσμούς ώστε να φτάσουμε σε συμφωνία και η δική μου αίσθηση είναι ότι σαφώς είμαστε πιο κοντά στο να κλείσουμε αυτά τα κενά απ΄ότι ήμασταν πριν».

Παραμένει η διαφωνία ΔΝΤ-Γερμανίας

Το ζήτημα του χρέους, ωστόσο, παραμένει μια σοβαρή εκκρεμότητα, καθώς η διαφωνία ΔΝΤ και Γερμανίας δεν έχει γεφυρωθεί. Στη συνέντευξή του, ο εκπρόσωπος του ταμείου κ. Τόμσεν απομακρύνθηκε κάπως από τις πάγιες απαιτήσεις του ΔΝΤ για επίσπευση των μέτρων το 2020 (περικοπή αφορολόγητου) από το 2019, ωστόσο διατήρησε άλλες ασάφειες μιλώντας για μια «συζήτηση για το εάν το μείγμα πολιτικής είναι αρκετά φιλικό στην ανάπτυξη και σε αυτό το πλαίσιο θα συζητήσουμε και το χρονοδιάγραμμα για την φορολογική μεταρρύθμιση». «Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η Ελλάδα μπορεί να πιάσει τους στόχους, αλλά η ανησυχία μου είναι ότι αυτό θα πρέπει να γίνει με φιλικό τρόπο προς την ανάπτυξη». Για το χρέος σημείωσε: «Αυτό που ζητάμε για το χρέος είναι, όταν πάμε στο ΔΣ του ΔΝΤ, να μπορούμε να εξηγήσουμε ποια είναι η στρατηγική». Δεν παρέλειψε να κάνει και αυτοκριτική. «Θα κάναμε κάποια πράγματα διαφορετικά» παραδέχθηκε…
Με βαρύ βηματισμό εμφανίζεται να προχωρά ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Όλαφ Σολτς στο δρόμο της διαπραγμάτευσης «είμαστε πολύ κοντά στην επίτευξη μιας κοινής συμφωνίας», δήλωσε. Αλλά, όταν ρωτήθηκε για το χρόνο που θα απαιτηθεί αυτή ανέφερε πως η τελική απόφαση δεν θα ληφθεί στη συνεδρίαση του Ecofin στη Σόφια, την επόμενη εβδομάδα και πως θα απαιτηθεί χρόνος.«Θα απαιτηθουν πολλές ακόμα εβδομάδες»είπε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Σολτς, ως προς το ζήτημα του χρέους, προτείνει οι ελαφρύνσεις που θα συμφωνηθούν να συνδέονται με προϋποθέσεις και σταδιακή εφαρμογή. Με την Γαλλία κυρίως να διαφωνεί ως προς αυτό και το ΔΝΤ είναι άγνωστο ακόμα ποιος θα είναι ο τελικός συμβιβασμός.

Παύλος Κλαυδιανός

 

ΣΥΣΚΕΨΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ «53+»

Διάλογος, προϋποθέσεις και σχεδιασμός για το «μετά»

 

Η σύ­σκε­ψη της πρω­το­βου­λίας «53+» το προ­η­γού­με­νο Σαβ­βα­το­κύ­ρια­κο α­πο­τέ­λε­σε μια ευ­και­ρία, σε κρί­σι­μη πε­ρίο­δο για την κυ­βέρ­νη­ση και τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, για εμ­βά­θυν­ση και προ­βλη­μα­τι­σμό για την ε­πο­χή «με­τά» το τέ­λος του προ­γράμ­μα­τος. Οι διή­με­ρες ερ­γα­σίες αυ­τού του ι­δε­ο­λο­γι­κού και πο­λι­τι­κού ρεύ­μα­τος, που συμ­με­τέ­χει με στε­λέ­χη της ε­πιρ­ροής του στην κυ­βέρ­νη­ση και κα­θο­δη­γη­τι­κά όρ­γα­να του κόμ­μα­τος, χα­ρα­κτη­ρί­στη­καν α­πό βα­θύ προ­βλη­μα­τι­σμό, ου­σια­στι­κή θε­μα­το­λο­γία και συμ­με­το­χή στε­λε­χών που υ­πε­ρέ­βαι­νε τα «ό­ρια» αυ­τής της τά­σης. Το θε­τι­κό αυ­τό χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό της σύ­σκε­ψης, ω­στό­σο, ή­ταν συγ­χρό­νως και α­ψευ­δής μάρ­τυ­ρας της πλημ­με­λούς λει­τουρ­γίας των ορ­γά­νων —και των α­νώ­τα­τω­ν— του κόμ­μα­τος και της κυ­βέρ­νη­σης. Η α­νά­γκη δια­λό­γου, ε­πε­ξερ­γα­σίας προ­βλη­μά­των για πρω­το­βου­λίες, προ­βλη­μα­τι­σμού, ο ε­ντο­πι­σμός και η υ­πέρ­βα­ση λα­θών εί­ναι έκ­δη­λη.
Πρέ­πει, πρώ­το­ν, ε­πι­ση­μάν­θη­κε, να α­πο­τι­μη­θεί και να κρι­θεί η τριε­τής κυ­βερ­νη­τι­κή θη­τεία. Αλλά συγ­χρό­νως ως αυ­τό­νο­μο ζή­τη­μα, πρέ­πει να α­πο­τι­μη­θεί και η κομ­μα­τι­κή δρά­ση και λει­τουρ­γία το ί­διο διά­στη­μα. Στο θέ­μα αυ­τό ει­πώ­θη­καν πολ­λά και ση­μα­ντι­κά. Υπήρ­ξε ση­μα­ντι­κό θε­τι­κό έρ­γο. Υπήρ­ξαν, ό­μως, και λά­θη, ι­δίως στην πρα­κτι­κή της κυ­βέρ­νη­σης, κα­θώς πολ­λοί υ­πουρ­γοί και άλ­λοι α­ξιω­μα­τού­χοι δρουν α­πο­κομ­μέ­να α­πό βου­λευ­τές και κόμ­μα. Το κόμ­μα εί­τε βρέ­θη­κε στη γω­νία, εί­τε κλή­θη­κε να ε­πι­κυ­ρώ­σει ή να στη­ρί­ξει α­πο­φά­σεις, ε­λά­χι­στες φο­ρές ό­μως να συμ­βά­λει ι­σό­τι­μα ή να ε­πε­ξερ­γα­στεί πρω­το­βου­λίες που να φθά­σουν στην κυ­βέρ­νη­ση για υ­λο­ποίη­ση.

Ανά­γκη σχε­δίου ε­πού­λω­σης πλη­γώ­ν

Δεύ­τε­ρο­ν, με το προ­η­γού­με­νο ως προϋπό­θε­ση, να σχε­δια­σθεί το «με­τά». Ποιο το πε­ριε­χό­με­νό του; Το τέ­λος του προ­γράμ­μα­τος κά­νει τη νέα πε­ρίο­δο πολ­λα­πλά πιο α­παι­τη­τι­κή. Διό­τι κα­θ’ ό­σο χρό­νο θα δια­μορ­φώ­νε­ται και ξε­κα­θα­ρί­ζει το νέο το­πίο, τα πραγ­μα­τι­κά πε­ρι­θώ­ρια που θα έ­χει η κυ­βέρ­νη­ση να κι­νη­θεί, πρέ­πει να υ­πάρ­χει έ­να συ­νε­χώς με­τα­βαλ­λό­με­νο και τρο­φο­δο­τού­με­νο σχέ­διο που θα ε­πι­χει­ρεί να ε­που­λώ­νει πλη­γές, να θε­με­λιώ­νει με­ταρ­ρυθ­μί­σεις και με­τα­σχη­μα­τι­σμούς, με την ο­πτι­κή της α­ρι­στε­ράς, την πα­ρα­γω­γι­κή α­να­σύ­ντα­ξη της χώ­ρας, να υ­λο­ποιεί πο­λι­τι­κές που α­πα­γό­ρευαν τα μνη­μό­νια.
Τρί­το­ν, και πο­λύ σπου­δαίο, μπο­ρεί να υ­λο­ποιη­θούν ό­λα αυ­τά χω­ρίς έ­να α­νοι­χτό, ευ­ρύ, ζω­ντα­νό, ρι­ζο­σπα­στι­κό σε α­ντι­λή­ψεις, με δη­μο­κρα­τι­κή λει­τουρ­γία, κοι­νω­νι­κά γειω­μέ­νο κόμ­μα; Υπήρ­ξε κοι­νή η ά­πο­ψη ό­τι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έ­χει κά­νει βή­μα­τα προς τα πί­σω, πα­ρά τις ο­μό­φω­νες α­πο­φά­σεις του τε­λευ­ταίου συ­νε­δρίου που ό­ρι­ζαν τον στό­χο της α­να­σύ­ντα­ξης των κομ­μα­τι­κών ορ­γα­νώ­σεων, της σω­στής τους σχέ­σης με την κυ­βέρ­νη­ση, τη λει­τουρ­γία τους μέ­σα στην κοι­νω­νία, για τα προ­βλή­μα­τα της ο­ποίας ο­φεί­λει να συ­γκρο­τεί πο­λι­τι­κή. Υπήρ­ξε, ε­πί­σης, κοι­νή η ά­πο­ψη ό­τι χω­ρίς πρόο­δο ση­μα­ντι­κή στην οι­κο­δό­μη­ση του κόμ­μα­τος, την πο­λι­τι­κή λει­τουρ­γία και ι­δε­ο­λο­γι­κή του θω­ρά­κι­ση, δεν δί­νο­νται μά­χες. Ο με­τα­σχη­μα­τι­σμός του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, στα­δια­κά, ε­ξαι­τίας α­νε­παρ­κειών των κα­θο­δη­γη­τι­κών ορ­γά­νων, σε έ­ναν ε­κλο­γι­κό μη­χα­νι­σμό που θα συ­μπλη­ρώ­νε­ται με αρ­χη­γο-κε­ντρι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, πρέ­πει να α­πο­τρα­πεί με την ε­πί­μο­νη και με­θο­δι­κή προ­σπά­θεια ό­λου του κόμ­μα­τος.
Γε­νι­κή ή­ταν η δια­πί­στω­ση ό­τι οι α­πό­ψεις αυ­τές εί­ναι α­πό­ψεις και της τε­ρά­στιας πλειο­ψη­φίας του κόμ­μα­τος. Απ’ αυ­τή την ά­πο­ψη εί­ναι ε­φι­κτό, ε­κτός α­πό α­να­γκαίο, να αρ­χί­σει ά­με­σα, με θε­τι­κή συμ­βο­λή και της σύ­σκε­ψης, η δου­λειά της ι­δε­ο­λο­γι­κής και πο­λι­τι­κής α­να­ζωο­γό­νη­σης του κόμ­μα­τος, η ε­πί­μο­νη ορ­γά­νω­ση της συμ­βο­λής του στην α­νά­πτυ­ξη κι­νη­μά­των, η ορ­γα­νω­τι­κή του α­νά­πτυ­ξη.

Π.Κ.