Μεγάλες κινητοποιήσεις πολιτών στην Ισπανία πραγματοποιήθηκαν μετά την απόφαση του δικαστηρίου της Ναβάρα να αποδώσει μικρότερες ποινές στους κατηγορούμενους για βιασμό μιας 18χρονης, κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ ταυροδρομιών στο Σαν Φερμίν το 2016. Οι πέντε κατηγορούμενοι εν τέλει καταδικάστηκαν για σεξουαλική κακοποίηση και όχι για βιασμό, με εννιά χρόνια φυλάκιση ο καθένας και πρόστιμο 50 χιλιάδων ευρώ συνολικά. Χιλιάδες διαδηλωτές και διαδηλώτριες προχώρησαν σε πορείες και διαδηλώσεις ανά τη χώρα, καθώς και έξω από το υπουργείο δικαιοσύνης στη Μαδρίτη,φωνάζοντας «δεν είναι κακοποίηση, είναι βιασμός!».
Οι διαδηλωτές στην Παμπλόνα, πρωτεύουσα της Ναβάρα, φώναζαν συνθήματα κατά της διακστικής απόφασης. «Αν ακουμπήσουν μια από μας, τότε ακουμπούν όλες μας» ήταν ένα από αυτά. Οι κατηγορούμενοι βρέθηκαν ένοχοι για «συνεχόμενη σεξουαλική κακοποίηση», κάτι που δεν επιφέρει τις ίδιες ποινές με το αδίκημα του βιασμού. Όλοι είναι ισπανοί πολίτες ηλικίας 27-30 ετών, οι οποίοι την 7η Ιουλίου του 2016 μίλησαν για λίγα λεπτά στην 18χρονη κοπέλα κι, ενώ αρχικά προσφέρθηκαν να την συνοδεύσουν ως το αυτοκίνητό της, την οδήγησαν σε άδειο κτίριο όπου την βίασαν. Παράλληλα, κατέγραψαν με τα κινητά τους το βιασμό. Το θύμα βρέθηκε αργότερα να κλαίει σε ένα παγκάκι. Περιέγραψε στους αστυνομικούς τους βιαστές και συνελήφθησαν την επόμενη μέρα.
Οι θύτες στα μαλακάΟι δικηγόροι των κατηγορούμενων δήλωσαν στη δίκη ότι η κοπέλα είχε συναινέσει στην πράξη και θεωρούσαν αποδεικτικό στοιχείο το βίντεο της επίθεσης, υποστηρίζοντας ότι η κοπέλα έμενε ακίνητη με τα μάτια κλειστά, γεγονός που εξέλαβαν ως συναίνεση. Μάλιστα ορισμένοι από τους κατηγορούμενους προσέλαβαν ιδιωτικό ντετέκτιβ για να παρακολουθήσει τη ζωή του θύματος, ώστε να αποδείξουν ότι δεν υποφέρει. Τα αποδεικτικά τους στοιχεία ήταν μερικές φωτογραφίες της κοπέλας όπου φαίνεται να χαμογελάει σε φίλους και φίλες της. Επιπλέον, όλες οι αναρτήσεις της σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης πέρασαν από έλεγχο. Αρχικά το δικαστήριο είχε δεχτεί αυτά τα στοιχεία, αλλά τα απέρριψε μετά από τη δημόσια κατακραυγή. Ένας εκ των δικαστών υποστήριξε ότι οι κατηγορούμενοι θα έπρεπε να απαλλαγούν από τις κατηγορίες, επειδή το θύμα δεν πάλεψε!
Η πλευρά του θύματος δήλωσε ότι ήταν πολύ τρομοκρατημένη για να αντιδράσει. Μάλιστα 1.800 ψυχολόγοι και ψυχίατροι υπέγραψαν δημόσια δήλωση, υποστηρίζοντας το θύμα, αναφέροντας ότι σε περίπτωση πανικού είναι σύνηθες το θύμα να μένει ακίνητο. Επίσης, τόνισαν ότι σε τέτοιες περιπτώσεις δεν θα έπρεπε να εξετάζεται το θύμα, αλλά οι κατηγορούμενοι. Η δικηγόρος της κοπέλας, Ελένα Σαρασάντε, ανέφερε ότι «οι κατηγορούμενοι περιμένουν να πιστέψουμε ότι το βράδυ που γνώρισαν την 18χρονη, μετά από μόλις 20 λεπτά συνομιλίας με άτομα που δεν γνώριζε, συναίνεσε σε ομαδικό σεξ που περιλάμβανε κάθε είδος διείσδυσης χωρίς προφυλακτικό». Επιπλέον, οι κατηγορούμενοι μετά το βιασμό έκλεψαν το κινητό του θύματος. «Εάν υπήρχε συναίνεση τότε θα αντάλλαζαν αριθμούς τηλεφώνου, δεν θα της έκλεβαν το κινητό», είπε η δικηγόρος. Η απόφαση του δικαστηρίου, όμως χαρακτήρισε το αδίκημα «συνεχόμενη σεξουαλική κακοποίηση» και καταδίκασε τους πέντε άνδρες σε εννιά χρόνια φυλάκιση, πέντε χρόνια αναστολή και σε χρηματική αποζημίωση του θύματος. Για την κλοπή του κινητού τηλεφώνου μετά το βιασμό θα πληρώσουν ένα πρόστιμο 900 ευρώ. Ένας από τους κατηγορούμενους είναι μέλος των ενόπλων δυνάμεων και ένας άλλος ανήκει στην ισπανική Πολιτική Φρουρά, ένα τμήμα της αστυνομίας. Και οι δύο παρότι έχουν χάσει προσωρινά τη δουλειά τους συνεχίζουν να λαμβάνουν ένα ποσοστό του μισθού τους.
Γενικευμένη κατακραυγήΗ υπόθεση της 18χρονης μετατράπηκε γρήγορα σε ζήτημα εθνικής σημασίας, καθώς αποτύπωσε την έλλειψη ασφάλειας των γυναικών, ένα από τα βασικά δικαιώματα κάθε πολίτη, και την ολιγωρία των αρχών. Δεκάδες ήταν οι κινητοποιήσεις στην Ισπανία από τις 26 Απριλίου, όταν βγήκε δημόσια η απόφαση του δικαστηρίου, και συνεχίζονται ακόμη με συνεχόμενη ένταση μέχρι και την Τετάρτη, που οργανώθηκε διαδήλωση έξω από το υπουργείο Δικαιοσύνης. Στις 8 Μαρτίου πέντε εκατομμύρια άτομα βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν κατά της έμφυλης βίας και της διαφοράς σε μισθούς. Ακτιβίστριες δηλώνουν ότι η δικαστική απόφαση ουσιαστικά δίνει το μήνυμα της ατιμωρησίας σε βιαστές. Ενώ παράλληλα υπάρχουν πιέσεις για αλλαγή της νομοθεσίας όσον αφορά το βιασμό και τη σεξουαλική κακοποίηση καθώς το νομοθετικό πλαίσιο έχει μείνει ίδιο από το 1995.
Όλγα Βερελή