ΜΟΛΔΑΒΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Το σινεμά του Εμίλ ΛοτεάνουTου Στράτου ΚερσανίδηΦαντάζομαι πως το όνομα Εμίλ Λοτεάνου (ως Λοτιάνου τον πρωτομάθαμε) δεν λέει τίποτε στις νεότερες γενιές. Ακόμη και ανάμεσα στους νεότερους σινεφίλ λίγοι θα είναι εκείνοι στους οποίους το όνομα αυτό κάτι λέει. Θα πρέπει κάποιος ή κάποια να έχει μεγάλο πάθος για τον παλιό σοβιετικό κινηματογράφο, των δεκαετιών του 1960 και 1970, ώστε να γνωρίζει το έργο ενός από τους πιο σημαντικούς σκηνοθέτες της εποχής εκείνης. Ακόμη κι έτσι να είναι, δεν υπάρχει περίπτωση να γνωρίζει παρά μόνον ένα μέρος από αυτό, αφού οι ταινίες του που προβλήθηκαν στη χώρα μας είναι μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού. Μάλιστα, είχαν προβληθεί για πρώτη φορά στη χώρα μας, στον ιστορικό κινηματογράφο Αλκυονίς, δηλαδή στον ίδιο χώρο όπου από την προηγούμενη Πέμπτη και έως την Τετάρτη 16 Μαΐου, φιλοξενείται ένα αφιέρωμα στον κινηματογράφο της Μολδαβίας, με επίκεντρο έξι (6) ταινίες του Εμίλ Λοτεάνου.
Ο ίδιος ο σκηνοθέτης, με τα λόγια του δίνει το περίγραμμα αλλά και την ουσία του έργου του. «Το φολκλόρ στην πιο κλασική μορφή του είναι για μένα η πιο προσωπική παρακαταθήκη των προγόνων μου. Αισθάνθηκα πάντα μέσα στη λαϊκή ποίηση ένα μαγικό και μυστηριώδη χαρακτήρα. Οι απλές και καθημερινές λέξεις βγάζουν κάτι το «θεϊκό» συνδυάζοντας με μοναδικό τρόπο την ομορφιά και τη δύναμη της ψυχής: η πατρίδα, ο έρωτας, η αλήθεια, η αδελφότητα, η ομορφιά», έχει πει. Εικόνες βαθιά συναισθηματικές, με έντονα λυρική διάθεση και πάνω απ’ όλα, αυτό που χαρακτηρίζει τις ταινίες του, είναι η ψυχή. Δηλαδή αυτό το οποίο προσθέτει σε οποιοδήποτε καλλιτεχνικό έργο, εκείνο το επιπλέον στοιχείο που το βοηθά να απογειωθεί. Είναι η δύναμη της ποίησης η οποία πυροδοτεί το σινεμά του Λοτεάνου και το κάνει να φλέγεται από πάθος.
Κι ύστερα έρχεται η μουσική! Πολύ βασικό στοιχείο των ταινιών του σκηνοθέτη, ο οποίος συνεργάστηκε με τον κορυφαίο συνθέτη Εουτζέν ή Εβγκένι Ντόγκα. Ο Ντόγκα έχει γράψει μουσική για περισσότερες από 200 (!) ταινίες και θέλοντας ο ίδιος να δώσει το στίγμα της κινηματογραφικής του μουσικής, έχει πει: «Ένα φιλμ είναι μικροσκόπιο για να δει κανείς το παρελθόν μου, απ’ όπου ξεπηδούν οι βαλκανικοί ρυθμοί καθώς κι η σλάβικη ευδαιμονία, η ρομανική ελαφρότητα κι ο ρωσικός λυρισμός. Ένα φιλμ είναι τηλεσκόπιο, για να δει κανείς το μέλλον, εστιάζοντας στις μαγνητικές καταιγίδες όλων των γαλαξιών του άπειρου κόσμου».
Το πρόγραμμα από σήμερα έως και την Τετάρτη:
Κυριακή 13.5: 6.30μμ, «Εουτζέν Ντόγκα», ντοκιμαντέρ των Λοτεάνου, Τσιούρα, Ολαρέσκου, Ίσιπτσιουκ, Γκολουίνοβ.
6.50μμ, κονσέρτο για πιάνο του Σπύρου Παπαθεοδώρου, ενορχηστρωτή, μουσικοσυνθέτη σε έργα του διάσημου Μολδαβού συνθέτη Εουτζέν Ντόγκα για τον κινηματογράφο.
7.45μμ, «Νουβέλα σε πρώτο πρόσωπο»
9μμ, «Αυτή η στιγμή»
Δευτέρα 14.5: 6.30μμ, «Οι τσιγγάνοι πεθαίνουν από αγάπη»
9μμ, «Στις ρεματιές με τα βατόμουρα»
Τρίτη 15.5: 6.30μμ, «Οι τσιγγάνοι ανεβαίνουν στον ουρανό»
8μμ, «Εουτζέν Ντόγκα», ντοκιμαντέρ των Λοτεάνου, Τσιούρα, Ολαρέσκου, Ίσιπτσιουκ, Γκολουίνοβ.
Τετάρτη 16.5: 6.30μμ, «Αυτή η στιγμή»
8μμ, «Νουβέλα σε πρώτο πρόσωπο»
10μμ, «Θα συναντηθούμε την αυγή».
«ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ»Οικογενειακές συγκρούσειςΗ Μαργαρίτα είναι ένα 16χρονο κορίτσι που αμφισβητεί τα πάντα. Περισσότερο όμως αμφισβητεί τον πατέρα της, τον Γιώργο, ο οποίος υπηρετεί στα ΜΑΤ. Μια μέρα, σε μια διαδήλωση, και ενώ οι διαδηλωτές συγκρούονται με τα ΜΑΤ, ο Γιώργος αντικρίζει την κόρη του. Ο Γιώργος για να αποκαταστήσει τη σχέση με την Μαργαρίτα, της προτείνει να πάνε για δυο μέρες στο εξοχικό, σε ένα παραθαλάσσιο θέρετρο. Η Μαργαρίτα δέχεται απρόθυμα, μόνο και μόνο για χατίρι της μητέρας της. Εκεί όμως τα πράγματα θα χειροτερέψουν, όταν θα τους επισκεφθεί ξαφνικά ο φίλος της Μαργαρίτας, ένας νεαρός αντιεξουσιαστής, ο οποίος δεν γνωρίζει τι δουλειά κάνει ο πατέρας της αγαπημένης του. Η ατμόσφαιρα μυρίζει μπαρούτι και σύντομα η σύγκρουση ανάμεσα στην κόρη και τον πατέρα θα φτάσει στα άκρα.
Να μια ταινία η οποία εκμεταλλεύεται με τον καλύτερο τρόπο τη δύναμη της αφήγησης. Ο Χρίστος Γεωργίου σκηνοθετεί σφιχτά και ισορροπημένα μια ταινία με μεστό και ρεαλιστικό σενάριο, με χαρακτήρες που πατούν πολύ καλά στα πόδια τους και κρατά το θεατή καθηλωμένο, καθώς περιμένει να δει την εξέλιξη της δράσης. Ταινία η οποία είναι βασισμένη στη ζωή, στην πραγματικότητα, στο σήμερα. Η οποία ενώ βλέπει με κριτική και επικριτική ματιά την αστυνομική βία, προσπαθεί να δει και πίσω από αυτήν. Δηλαδή να δει τους ανθρώπους και τις οικογενειακές τους σχέσεις. Κι ακόμη τα ρήγματα που μπορεί να επιφέρουν όλα αυτά στις σχέσεις τους, αλλά και στους ίδιους ακόμη. Και πώς μπορούν να αλλάξουν ανθρώπους και συνειδήσεις και να επανατοποθετήσουν τα πράγματα στην κλίμακα των αξιών τους.
Ο Χρίστος Γεωργίου απαντά με τον καλύτερο τρόπο στο ερώτημα «Τι θέλει το κοινό;», και η απάντηση είναι: «Μια ενδιαφέρουσα ιστορία και τον κατάλληλο τρόπο να την αφηγηθείς».
Στρά. Κερ ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣΠροβάλλονται επίσης οι ταινίες:
«Πολ Γκογκέν» (GauginQ Voyage de Tahiti) του Εντουάρ Ντελίκ: Το 1891, ο Πολ Γκογκέν, γνωστός ήδη ζωγράφος στο Παρίσι, νιώθει εγκλωβισμένος μέσα στις συμβάσεις και την ψευτοηθική του «πολιτισμένου» κόσμου. Αποφασίζει, λοιπόν, να εγκαταλείψει τη ζωή που ζει και να φύγει μακριά. Έτσι παρατάει τη γυναίκα του και τα παιδιά του και φτάνει στο αρχιπέλαγος της Πολυνησίας και συγκεκριμένα στην Ταϊτή. Επιθυμώντας να βρει την ελευθερία και την αγνότητα, θυσιάζει τα πάντα και μπαίνει μέσα στη ζούγκλα. Εκεί θα γνωρίσει την Τεχούρα, μια γυναίκα η οποία θα τον γοητεύσει. Η Τεχούρα θα γίνει σύντροφος, γυναίκα και μούσα του. Πηγή έμπνευσης για το έργο του.
«Κοκομπλόκο» (Blockers) του Κέι Κάνον: Ο χορός της αποφοίτησης έφτασε και οι τρεις φίλες ετοιμάζονται. Όταν οι γονείς τους διαβάζουν κατά λάθος στα μηνύματα που ανταλλάσσουν οι κόρες τους πως σκοπεύουν τη βραδιά του χορού να χάσουν την παρθενιά τους, αναστατώνονται! Έτσι ξεκινά ένας αγώνας για να προλάβουν …την καταστροφή!
«Βηρυτός» (Beirut) του Μπραντ Άντερσον: Ο Μέισον Σκάιλς, πρώην διπλωμάτης των ΗΠΑ στο Λίβανο, αναλαμβάνει μια υπόθεση που του αναθέτουν δύο μυστικοί πράκτορες του Εφ Μπι Άι. Αυτό που έχει να κάνει είναι, δέκα χρόνια μετά την αναχώρησή του, να επιστρέψει στη Βηρυτό για να διαπραγματευτεί τη ζωή ενός φίλου του. Ο Μέισον θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια σειρά αποκαλύψεων αναφορικά με τον ισραηλινό στρατό, αμερικανών πολιτικών, της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και μιας κάστας διεφθαρμένων γραφειοκρατών.
«Η ενοχή του Κένεντι» (Chappaquiddick) του Τζον Κέραν: Η 18η Ιουλίου 1969 ήταν μια καταστροφική μέρα για την πολιτική καριέρα του γερουσιαστή Τεντ Κένεντι. Τη μέρα εκείνη βρίσκεται σε ένα πάρτι στο Τσπακουίντικ της Μασαχουσέτης. Από εκεί δεν θα φύγει μόνος του αλλά μαζί με τη Μέρι Τζο Κόπενχε, συνεργάτιδα του αδελφού του Μπόμπι στην προεκλογική του εκστρατεία της προηγούμενης χρονιάς. Όμως το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο Τεντ με συνοδηγό της Μέρι Τζο έπεσε από μια γέφυρα, με αποτέλεσμα η γυναίκα να χάσει τη ζωή της. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε το ατύχημα δεν διαλευκάνθηκαν ποτέ. Το ερώτημα, γιατί ο Τεντ Κένεντι καθυστέρησε 10 ώρες για να το αναφέρει στην αστυνομία, δεν απαντήθηκε. Έτσι η νεαρή Μέρι Τζο Κόπενχε έχασε τη ζωή της και ο Τεντ Κένεντι κάθε προσδοκία για να διεκδικήσει την προεδρία των ΗΠΑ.
«Εσύ διαλέγεις» (L’ embarras du choix) του Ερίκ Λαβέν: Η Ζιλιέτ έφτασε τα 40, αλλά δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις ακόμη και για απλά πράγματα, ζητώντας να αποφασίζουν γι’ αυτήν είτε ο πατέρας της είτε οι δύο κολλητές της φίλες. Όταν όμως γνωρίζει τον Πολ και η καρδιά της αρχίζει να χτυπά γι’ αυτόν, η Ζιλιέτ θα πρέπει να αποφασίσει μόνη της!
«Το κουκλόσπιτο του τρόμου» (Ghostland) του Πασκάλ Λογκιέ: Μια μητέρα, οι δυο κόρες της και μια κληρονομιά. Το πρώτο βράδυ που οι τρεις γυναίκες θα βρεθούν στο σπίτι που κληρονόμησαν θα δεχτούν επίθεση από κάποιους δολοφονικούς εισβολείς. Μετά από 16 χρόνια, οι δύο αδελφές επιστρέφουν στο σπίτι για να βρεθούν και πάλι αντιμέτωπες με καταστάσεις που αρχικά είναι παράξενες αλλά σύντομα θα γίνουν πολύ επικίνδυνες!
«Ένας σκίουρος σούπερ ήρωας» (The nut job 2: Nutty by nature) του Καρλ Μπρούνκερ: Ο σκίουρος Σάρλι έχει να αντιμετωπίσει μια δύσκολη κατάσταση. Ο δήμαρχος έχει αποφασίσει να καταστρέψει το πάρκο και να κατασκευάσει ένα λούνα παρκ. Ο Σάρλι και η συμμορία των παρακατιανών ζώων, όμως, αποφασίζουν να σώσουν το σπίτι τους και δεν διστάζουν να τα βάλουν με το δήμαρχο, ο οποίος θέλει να καταστρέψει το σπίτι τους.
Σινεφίλ