Συνέντευξη με τον Φαμπιέν Εσκαλόν, πολιτικό επιστήμονα

 

Αποφασιστική η μάχη των ευρωεκλογών για την εναλλακτική αριστερά



Η εκλογή του Εμανουέλ Μακρόν ανέτρεψε το πολιτικό τοπίο της χώρας. Ένα χρόνο μετά, τι απολογισμό μπορεί να κάνει;
Είχαμε ανατροπή και σ΄ αυτή, όπως και και σε ολόκληρο το πολιτικό τοπίο της χώρας. Η πρώτη πολιτική δύναμη που είχε κυριαρχήσει στην αριστερά, το Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΣΚ), σχεδόν εξαφανίστηκε. Αυτή η δύναμη με τη λειτουργία της και τις αποφάσεις της επηρέασε και τις άλλες δυνάμεις της αριστεράς που είχαν κάποιες σχέσεις συνεργασίας μαζί της. Αυτή η εποχή τελείωσε. Η διαπίστωση αυτή είναι κοινή πια. Τα αποτελέσματά της, όμως, συνεχίζουν να παράγουν ακόμα αποτελέσματα. Το ΣΚ δεν αποτελεί πια σημείο αναφοράς. Όλος ο χώρος της αριστεράς, συνεπώς, θα πρέπει να αναδομηθεί. Ασφαλώς, υπάρχουν υποψήφιες δυνάμεις και υποψήφιοι για να την επαναοικοδομήσουν και η βασικότερη ανάμεσα σ΄ αυτές είναι προφανώς η Ανυπότακτη Γαλλία, γιατί στις εκλογές του 2017 αναδείχθηκε πρώτη δύναμη στην αριστερά. Ο υποψήφιος της για την προεδρία συγκέντρωσε περίπου το 20% των ψήφων κερδίζοντας έτσι την πρώτη θέση (στο χώρο της αριστεράς). Ενώ πριν μερικά χρόνια, το μέλλον της κοινωνικής μεταρρυθμιστικής αριστεράς ήταν αβέβαιο. Με το αποτέλεσμα των προεδρικών, η αριστερά αυτή επανήλθε.

Σημάδια στασιμότητας

Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, ακολουθώντας μια πολιτική μεταξύ πολεμικής και ηγεμονικών τάσεων, κατόρθωσε να συγκεντρώσει 7 εκατομμύρια ψήφους στις προεδρικές.
Για την Ανυπότακτη Γαλλία το αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικό. Βεβαίως, η κοινοβουλευτική της ομάδα στη Βουλή έχει μια ουσιαστική αντιπολιτευτική παρουσία κατά της πολιτικής Μακρόν. Συνέβαλε να αναδειχθούν καινούργια πρόσωπα. Ωστόσο, δεν υπάρχει πια σήμερα μια ελκυστική δύναμη. Η θεαματική διεύρυνση της επιρροής της εναλλακτικής αριστεράς στην προεκλογική περίοδο και η επιτυχία της στις εκλογές ήταν αναμφισβήτητη. Από τότε, όμως, η δυναμική έχει διακοπεί. Αυτή η στασιμότητα έγινε φανερή με τα αποτελέσματα στις επιμέρους αναπληρωματικές βουλευτικές εκλογές, στις οποίες η Ανυπότακτη Γαλλία διατήρησε τις δυνάμεις της, χωρίς όμως, να σημειώνει κάποια πρόοδο. Και αυτή η στασιμότητα, θα πρέπει να προσθέσω, οφείλεται στην επιζήμια πολεμική της Α.Γ. με τις άλλες δυνάμεις της αριστεράς, κυρίως με το ΚΚΓ και τους Οικολόγους Πράσινους, αλλά και με τους πρωταγωνιστές των κοινωνικών δυνάμεων, αλλά και στις εσωτερικές της τριβές, όπως συνέβη πρόσφατα, με την βουλευτίνα Κλεμεντίν Οτέ, η οποία είχε ασκήσει κριτική για τη δογματική αντιμετώπιση (εκ μέρους της ηγεσίας της Α.Γ.) του συνδικαλιστικού κινήματος.
Αυτή η τακτική χάραξης των διαχωριστικών γραμμών, πολύ καθαρών απέναντι στο ΣΚ και τις άλλες οργανώσεις της αριστεράς, μπορούσε να δικαιολογηθεί στην προεκλογική περίοδο, γιατί το διακύβευμα για την Ανυπότακτη Γαλλία, εκείνη τη στιγμή, ήταν να κάνει γνωστή στη χώρα τη νέα ιδεολογική και πολιτική της ταυτότητα. Οι προεδρικές εκλογές, όμως, ανέδειξαν καινούρια πολιτικά προβλήματα και ένα διαφορετικό πολιτικό τοπίο, όπου ο μακρονισμός αναδείχθηκε, σε εθνικό επίπεδο, κεντρική πολιτική δύναμη, σε πολύ σύνθετες συνθήκες. Και από την άλλη, όλες οι άλλες πολιτικές δυνάμεις βγήκαν αποδυναμωμένες. Συνεπώς, εδώ, θα πρέπει χωρίς αμφιβολία η Ανυπότακτη Γαλλία να συναντηθεί με νέες μορφές συνεργασίας με τις άλλες αριστερές πολιτικές δυνάμεις.

Η προοδευτική εξαφάνιση του διαχωρισμού μεταξύ αριστεράς-δεξιάς στον πολιτικό λόγο κάνει πιο δύσκολη αυτή την αναδόμηση;
Το πρόβλημα δεν είναι τόσο ότι εξαφανίστηκε η αντιπαράθεση μεταξύ δεξιάς-αριστεράς, όσο ότι άλλαξε το περιεχόμενο της. Σήμερα (αυτή η αντίθεση) καθορίζεται με όρους «κουλτούρας», αντιπαραθέτοντας στους εθνικισμούς και την ταυτότητα, ένα πρόσωπο πιο ανοιχτό, πιο κοσμοπολίτικο. Αυτό το είδαμε στο δεύτερο γύρο με τους Μακρόν/Λεπέν.
Αυτή η αντιπαράθεση ελαχιστοποιεί, και μάλιστα αφήνει κατά μέρος, όλα τα κοινωνικά, οικολογικά, δημοκρατικά προβλήματα... Όλα αυτά που βρίσκονταν –και βρίσκονται– στην καρδιά της πολιτικής ταυτότητας της εναλλακτικής αριστεράς και γι΄ αυτό ακριβώς το κοινωνικό κίνημα σήμερα εκφράζει και αποτελεί μια ελπίδα για την αριστερά. Θέτει μια νέα θεματική στην ατζέντα και υπενθυμίζει ότι η πολιτική ρήξη θα πρέπει ακόμα να καθορίζεται από τα κοινωνικά προτάγματα. Αυτή η αποσαφήνιση καθίσταται αναγκαία, γιατί στο εξής το πολιτικό τοπίο θα αντιπαρατίθενται σε τρεις πόλοι: του μακρονισμού, ενός άλλου ακόμα πιο δεξιού και με ακροδεξιές αποχρώσεις, υιοθετώντας τις θέσεις της και ενός τρίτου της εναλλακτικής αριστεράς. Αυτό το παιχνίδι για τρεις κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη να ξαναδούμε τις στρατηγικές.

Μπροστά στις ευρωεκλογές

Οι ευρωεκλογές μπορούν να σηματοδοτήσουν μια νέα αποφασιστική εξέλιξη;
Όλοι θα επιχειρήσουν να καταμετρήσουν τις δυνάμεις τους. Σήμερα δεν υπάρχουν μεγάλες πρωτοβουλίες για την ενότητα της αριστεράς. Κάθε δύναμη φαίνεται πως θα θελήσει να δει πόσο μετράει και έτσι διατρέχει το μεγάλο κίνδυνο της αυτοδιάψευσης -που θα έχει όμως συνέπειες για όλο τον κόσμο της αριστεράς- όπως η Ανυπότακτη Γαλλία, η οποία θέλει να δείξει ότι είναι η μόνη δύναμη που μετράει στην αριστερά. Μια δύναμη, όμως, που μπορεί ενδεχομένως να είναι και αυτή πολύ μικρή. Αυτή η εκλογική μάχη θα είναι αποφασιστική, όπως ήταν όλες οι εκλογικές μάχες, κυρίως οι ευρωεκλογές το 2009, που σηματοδότησαν την αρχή της δυναμικής του Μετώπου της Αριστεράς. Είναι σίγουρο ότι θα υπάρξει το πριν και το μετά στις ευρωεκλογές.



* Η συνέντευξη δόθηκε στην εφημερίδα Humanite
Μετάφραση: Μ.Κ.