Αυξάνεται συνεχώς η πολιτική ένταση
Σε κλίμα έντονης πόλωσης και επιθετικής ρητορικής διεξάγεται η προεκλογική εκστρατεία στην Τουρκία. Πόσο επηρεάζεται ο ψηφοφόρος και τι λένε οι δημοσκοπήσεις; Συνομιλήσαμε για αυτά τα θέματα με την κοσμήτορα του τμήματος Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Kadir Has, κυρία Σεβντά Αλάνκους.
Τη συνέντευξη πήρεη Νίκη ΤσιλιγκίρογλουΠώς είναι το προεκλογικό κλίμα;Δεν υπάρχει έντονο προεκλογικό κλίμα αυτή τη στιγμή, μάλλον λόγω Ραμαζανιού, αλλά και της ζέστης. Από την άλλη, κανένας δεν λέει κάτι καινούργιο. Πρόσφατα ζήσαμε πολλές προεκλογικές περιόδους απανωτά, ο κόσμος έχει κουραστεί και πιστεύω πως ακόμη και η κυβέρνηση δεν έχει σαφή εικόνα για τον προσανατολισμό. Εννοώ ότι με τις αλλαγές στο σύνταγμα, δεν υπάρχει σαφήνεια ως προς το είδος του πολιτεύματος. Είναι πολύ σημαντικές οι αλλαγές που έγιναν και θα γίνουν. Επίσης, υπάρχει σοβαρή πόλωση στην τουρκική κοινωνία, οι δύο πλευρές δεν συνομιλούν μεταξύ τους, δεν υπάρχει πεδίο συνεννόησης, ούτε μεταξύ των ψηφοφόρων ούτε μεταξύ των πολιτικών. Αντίθετα, αυξάνει η ένταση. Δεν θυμάμαι ποτέ να είχαμε μια τέτοια ατμόσφαιρα σε εκλογές.
Τι ποσοστά δίνουν στα κόμματα οι δημοσκοπήσεις;Υπάρχει ένα ζήτημα, ο κόσμος δεν μιλάει για τις εκλογές. Για αυτό πιστεύω πως τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα. Υπάρχει μεγάλο ποσοστό αναποφάσιστων, οι περισσότεροι δεν θέλουν να αποκαλύψουν τις προτιμήσεις τους. Πάντως το ότι δεν γίνεται διάλογος, δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν θέματα να συζητηθούν. Από την άλλη, επειδή είναι πολλά χρόνια στην εξουσία το ίδιο κόμμα, δεν έχει κάτι νέο να προτείνει. Εάν η πολιτική είναι ένα πεδίο υποσχέσεων, ακόμη και η αντιπολίτευση δεν μπορεί να ανακοινώσει «θα τα αλλάξω όλα». Εξάλλου, ακόμη και αν κερδίσει ο υποψήφιός τους, δεν νομίζω ότι έχουν σαφείς πολιτικές θέσεις για αλλαγές σε ζητήματα που έχουν θεσπιστεί τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Άλλαξαν τόσα πολλά, οι νόμοι, οι υποδομές γενικότερα.
Οι αλλαγές στο σύνταγμα;Ακόμη δεν έχει εφαρμοστεί πλήρως, ίσως μετά από την ψήφιση του προέδρου -αν εκλεγεί ο Ερντογάν με μεγάλο ποσοστό– πιθανά να γίνουν και άλλες αλλαγές. Από κάθε άποψη θα βιώσουμε μεγάλες αλλαγές. Δεν είχαμε ποτέ τόσους πολλούς βουλευτές, πρώτη φορά θα εκλεγούν 600 άτομα. Ούτε οι ψηφοφόροι γνωρίζουν πώς ακριβώς θα λειτουργεί το σχήμα με τις αυξημένες προεδρικές αρμοδιότητες, ούτε και οι βουλευτές ή οι υπουργοί που θα έχουν περιορισμένο ρόλο. Μπορούμε να πούμε πως υπάρχει μία πολιτική αποπολιτικοποίηση. Από τη μία, υπάρχει φόβος. Από την άλλη, η αντιπολίτευση δεν μπορεί να πει «θα τα αλλάξω όλα», γιατί αυτό θα είναι κάτι πολύ ριζοσπαστικό, θα θεωρηθεί εκδικητική στάση και μια αντίστοιχη τοποθέτηση πιθανά να τρομάξει τον κόσμο.
Οι τρεις Τουρκίες
Για τρεις παράλληλες Τουρκίες με διαφορετικές ανάγκες και διαφορετικά όνειρα, μίλησε ο γενικός διευθυντής της εταιρείας δημοσκοπήσεων «Κόντα», Μπεκίρ Αγιρντίρ, σε συνέντευξή του στο ραδιοφωνικό σταθμό «Ανοιχτό Ράδιο» στις 7 Ιουνίου, αναλύοντας την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση.
«Γεωγραφικά οι κάτοικοι των παράκτιων περιοχών προς την Μεσόγειο και το Αιγαίο, έχοντας λύσει βασικές βιοτικές τους ανάγκες, αναζητούν από το κράτος δικαιοσύνη, ανεξαρτησία, συμμετοχή. Σε αυτές, το ποσοστό του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος είναι γύρω στο 35%. Στα ενδότερα της Ανατολής και στη Μαύρη Θάλασσα, με ένα συντηρητικό πληθυσμό, με την ανάπτυξη σε κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο να κυμαίνεται κάτω από το μέσο όρο της Τουρκίας, με ανάγκες για επενδύσεις σε δρόμους, νοσοκομεία κτλ., οι ψήφοι του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης φθάνουν το 65%. Ο τρίτος πόλος είναι στην Νοτιοανατολική Τουρκία, οι Κούρδοι. Είναι η λιγότερο ανεπτυγμένη κοινωνικοοικονομικά περιοχή και τα αιτήματα τους αφορούν την ταυτότητά και τον πολιτισμό τους. Σε αυτές τις περιοχές το ποσοστό του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών, που στο σύνολο της Τουρκίας είναι 10-11% , ανεβαίνει στο 65-67%.
Οι κάτοικοι αυτών των περιοχών έχουν διαφορετικά αιτήματα, διαφορετικές ανάγκες και ονειρεύονται μία διαφορετική Τουρκία. Όταν συζητάμε για πόλωση, συνήθως εννοούμε δύο πόλους, εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με τρεις. Μέσα σε αυτό το αφήγημα, το θέμα της νεολαίας είναι ιδιαίτερο. Υπάρχουν δέκα εκατομμύρια νέοι που δεν ξέρουν τι θα ψηφίσουν, το μεγαλύτερο ποσοστό αναποφάσιστων το συναντάμε στην νεολαία, καθώς είναι απογοητευμένοι από την παρούσα κατάσταση, δεν τους ικανοποιεί κανένας πολιτικός σχηματισμός. Έχουν θυμώσει, είναι απογοητευμένοι και φοβούνται το μέλλον τους.
Το ενδιαφέρον σημείο είναι πως στους νέους ψηφοφόρους (19 εκατομμύρια), η κατανομή των ψήφων ανά κόμμα είναι ως εξής: Για παράδειγμα αν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης παίρνει 100 ψήφους στο σύνολο Τουρκίας, στο κομμάτι της νεολαίας οι ψήφοι αυτοί πέφτουν στο 50, το ίδιο συμβαίνει και για το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, ενώ αντίθετα στο Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών αν υποθέσουμε ότι παίρνει 100 ψήφους στο σύνολο της Τουρκίας, στους νέους ανεβαίνει στο 150. Το ίδιο συμβαίνει με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης και το Καλό Κόμμα. Οι αιτίες που η προτίμηση της νεολαίας στρέφεται προς αυτά τα τρία κόμματα, είναι εντελώς διαφορετικές». (Πηγή: Bianet).
Διαφάνεια και χρόνοι δημοσιότηταςΤο Διεθνές Δίκτυο Διαφάνειας (Transparency International, The Global Anti-corruption Coalition) δημοσίευσε μία κατάσταση που αφορά τον χρόνο που αφιέρωσε η κρατική τηλεόραση (ΤΡΤ), από 4-31 Μαΐου στους υποψήφιους προέδρους. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, «η κρατική τηλεόραση είναι υποχρεωμένη να αφιερώνει ίσο χρόνο σε όλους τους υποψήφιους. Ωστόσο, οι χρόνοι έχουν ως εξής: για τον Ταγίπ Ερντογάν 105 λεπτά (65% του χρόνου), για τον Μουχαρρέμ Ιντζέ 37 λεπτά (22% του χρόνου), για την Μεράλ Ακσενέρ 14 λεπτά (9 % του χρόνου), ελάχιστο χρόνο στους υπόλοιπους, και μόλις 18 δευτερόλεπτα στον Σελαχαττίν Ντεμίρτας!
Κοινό πρωτοσέλιδοΣτο Ικόνιο, μια μέρα πριν την άφιξη του Ερντογάν, την 1η Ιουνίου, όλες οι τοπικές εφημερίδες κυκλοφόρησαν με πανομοιότυπο πρωτοσέλιδο! Με κοινό κεντρικό τίτλο «Τώρα είναι η ώρα του Ικονίου» και υπότιτλο δίπλα στη φωτογραφία του Ερντογάν: «Έρχεται με καλές ειδήσεις». Σε καμία δεν υπήρχε διευκρίνιση ή η ένδειξη ότι πρόκειται για διαφήμιση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.
Ν. Τσ.