Του Μάκη Διόγου«Αν οι άνθρωποι δεν έχουν τη δύναμη να πούνε αυτό που θέλουν, θα το πω εγώ γι’ αυτούς. Όσο ήμουν ποδοσφαιριστής, τα πόδια μου ενίσχυαν τη φωνή μου». Τα παραπάνω λόγια ανήκουν στον Σόκρατες, τον αρχηγό της Εθνικής Βραζιλίας στα Παγκόσμια Κύπελλα 1982 και 1986. Η «Σελεσάο» τότε είχε μια από τις καλύτερες ομάδες , αφού μαζί με τον Σόκρατες αγωνίζονταν ποδοσφαιριστές όπως ο Ζίκο, ο Φαλκάο, ο Τζούνιορ και ο Καρέκα, αλλά δεν κατέκτησε το τρόπαιο. Και στις δύο διοργανώσεις η Βραζιλία ήταν το μεγάλο φαβορί, όμως το 1982 βρέθηκε στην ασταμάτητη Ιταλία του Πάολο Ρόσι. «Ο Σόκρατες έδειχνε σαν παίκτης από άλλη εποχή. Δεν μπορούσες να τον τοποθετήσεις σε κάποια κατηγορία, τόσο στον αγωνιστικό χώρο, όσο και περισσότερο έξω από αυτόν. Ήταν μοναδικός από κάθε άποψη. Ήταν ένας πολύ δυναμικός παίκτης με εξαιρετικό ταλέντο, αλλά πάνω από όλα σπουδαία ευφυΐα», θα πει ο Ρόσι για το μεγάλο Βραζιλιάνο. Τέσσερα χρόνια μετά στο Μουντιάλ του Μεξικού ήταν η Γαλλία του Μισέλ Πλατινί που στέρησε από τον Σόκρατες την ευκαιρία για διάκριση στο Παγκόσμιο κύπελλο. Σε αυτό τον αγώνα, μάλιστα, ο αρχηγός της Βραζιλίας αστόχησε στη διαδικασία των πέναλτι.
«Ψηφίστε στις 15»Ο Σόκρατες δεν κατέκτησε το παγκόσμιο κύπελλο με τη φανέλα της «Σελεσάο». Είχε κατακτήσει όμως χρόνια πριν, την αναγνώριση του λαού της Βραζιλίας. Το Νοέμβριο του 1982 στην, υπό στρατιωτική δικτατορία από το 1964, Βραζιλία ήταν επικεφαλής των παικτών της Κορίνθιανς, που βγήκαν στον αγωνιστικό χώρο για ένα ακόμα παιχνίδι έχοντας γραμμένο στις φανέλες τους το σύνθημα «Ψηφίστε στις 15», προτρέποντας το φοβισμένο λαό να συμμετάσχει στις επερχόμενες εκλογές της χώρας. Δεν ήταν, όμως, η πρώτη, ούτε και η τελευταία φορά, που η Κορίνθιανς του Σόκρατες ύψωνε το ανάστημα της ενάντια στη βραζιλιάνικη χούντα.
Στις εκλογές του συλλόγου οι φίλαθλοι της ομάδας είχαν κληθεί να επιλέξουν ανάμεσα στην απερχόμενη διοίκηση και μιας νέας ομάδας ανθρώπων με επικεφαλής τον Βαλντεμάρ Πιρές και ηγετική φιγούρα, εντός και εκτός γηπέδων, ποιον άλλο; Τον Σόκρατες.
Η πρωτοβουλία ονομάσθηκε το «Κίνημα της Κορινθιακής Δημοκρατίας» και εκτός από την ποδοσφαιρική ομάδα, τη στήριξαν διανοούμενοι, καλλιτέχνες, επιστήμονες, καθώς αποδείχθηκε από τις σοβαρότερες εστίες αντίστασης στην δικτατορία.
Η «Κορινθιακή Δημοκρατία» ανέλαβε την Κορίνθιανς για τρία χρόνια, έχοντας ως σύνθημα το «κέρδισε ή χάσε, αλλά πάντα δημοκρατικά» και εφαρμόζοντας σ’ όλες τις ενέργειες του συλλόγου –από τις μεταγραφές και τα διάφορα διοικητικά-αγωνιστικά θέματα, μέχρι το τι θα φάει η ομάδα και τι ώρα θα γίνει οτιδήποτε– την άμεση δημοκρατία, καθώς μέτραγε η άποψη όλων, από τον πρόεδρο μέχρι το βοηθό προπονητή και τον τελευταίο παίκτη. Για πρώτη φορά στα ποδοσφαιρικά δρώμενα η Κορίνθιανς εφάρμοσε δημοκρατία στα πλαίσια μιας ομάδας.
Θεαματικό ποδόσφαιρο και πολιτικά μηνύματα…Η «Κορίνθιανς» κατακτά δυο συνεχόμενα πρωταθλήματα, 1982, 1983, στην επαρχία του Σάο Πάολο, ενώ το θεαματικό, επιθετικό ποδόσφαιρο που έπαιζε, την έκαναν αγαπητή σ’ όλη τη χώρα. Ήταν η «ποδοσφαιρική» επιτυχία της παρέας του Σόκρατες. Όμως, η ομάδα πάντα είχε ένα πολιτικό μήνυμα, κόντρα στη σκληρή δικτατορία. Η Κορίνθιανς έβγαινε στον αγωνιστικό χώρο με τους παίκτες να κρατούν πανό με πολιτικά μηνύματα («Θέλω να ψηφίσω για πρόεδρο» ή απλά με την απαγορευμένη λέξη στη χώρα εκείνη την εποχή: «Democracia»). Όλα αυτά αγνοώντας επιδεικτικά τις απειλές της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της χώρας, που απειλούσε με κυρώσεις την Κορίνθιανς.
Η «Κορινθιακή Δημοκρατία» άντεξε μέχρι το 1984. Τότε η «βουλή» της χώρας απέρριψε την πρόταση για αλλαγή του συντάγματος και επαναφορά των ελεύθερων εκλογών. Ο Σόκρατες αποφάσισε να φύγει για την Ιταλία και την Φιορεντίνα. Όμως όλοι παραδέχονται ότι αυτό το ποδοσφαιρικό πείραμα με άτυπο αρχηγό μια από τις πιο ξεχωριστές προσωπικότητες στην ιστορία του παιχνιδιού, που εκτός από κανονικός γιατρός, φανατικός καπνιστής και πότης, φιλόσοφος, φαντεζί παίκτης και ηγέτης εντός γηπέδου, ήταν και η φωνή του απλού λαού της Βραζιλίας σε πολλά σοβαρά κοινωνικά θέματα, από αυτό της διεξαγωγής ελεύθερων εκλογών, μέχρι την έλλειψη υποδομών σε παιδεία και υγεία, συνέβαλε καθοριστικά στην πτώση της χούντας το 1985.
Ο Σόκρατες πέθανε σε ηλικία 57 χρόνων, στις 4 Δεκεμβρίου του 2011.
•