Τα Δυ­τι­κά Βαλ­κά­νια προς την ευ­ρω­παϊκή ο­λο­κλή­ρω­ση

Του Κων­στα­ντί­νου Σέλ­τσα*

Η α­πό­φα­ση του Συμ­βου­λίου Γε­νι­κών Υπο­θέ­σεων της ΕΕ να ε­πι­τρέ­ψει την έ­ναρ­ξη των ε­ντα­ξια­κών δια­πραγ­μα­τεύ­σεων με την πΓΔΜ και την Αλβα­νία προς τα τέ­λη του 2019 και ό­χι ά­με­σα εί­ναι, α­ναμ­φι­σβή­τη­τα, μια ε­ξέ­λι­ξη με πολ­λά μη­νύ­μα­τα. Αφε­νός εί­ναι θε­τι­κό το γε­γο­νός ό­τι δεν πά­γω­σαν πλή­ρως οι δια­πραγ­μα­τεύ­σεις α­φε­τέ­ρου ό­μως δεί­χνει και το κλί­μα ε­σω­στρέ­φειας που ε­πι­κρα­τεί στην Ευ­ρώ­πη. Πρό­κει­ται για μια ε­ξέ­λι­ξη με ση­μα­ντι­κό α­ντί­κτυ­πο τό­σο στο ε­σω­τε­ρι­κό των δύο χω­ρών ό­σο και στο ε­πί­πε­δο της ευ­ρω­παϊκής διεύ­ρυν­σης. Η σκλη­ρή στά­ση της Γαλ­λίας και της Ολλαν­δίας, χω­ρών με ε­δραιω­μέ­να δη­μο­κρα­τι­κά ή­θη, ως προς το ζή­τη­μα της έ­ντα­ξης των δύο χω­ρών στην ευ­ρω­παϊκή οι­κο­γέ­νεια, δεί­χνει ο­λο­φά­νε­ρα τις δια­φο­ρε­τι­κές τά­σεις που ε­πι­κρα­τούν στο το­μέα της οι­κο­δό­μη­σης του ευ­ρω­παϊκού γί­γνε­σθαι. Απο­κα­λύ­πτει α­νω­ρι­μό­τη­τα της ΕΕ και ου­σια­στι­κή έλ­λει­ψη πο­λι­τι­κής συ­νο­χής, κα­θώς στέλ­νει α­ντι­κρουό­με­να μη­νύ­μα­τα προς ό­λες τις κα­τευ­θύν­σεις.
Τό­σο η Αλβα­νία ό­σο και η πΓΔΜ (κυ­ρίως με­τά την αλ­λα­γή της δια­κυ­βέρ­νη­σης) υ­λο­ποιούν με τα­χύ­τη­τα και πίε­ση ου­σια­στι­κές με­ταρ­ρυθ­μί­σεις στην κα­τεύ­θυν­ση της συμ­μόρ­φω­σης με την ΕΕ σε το­μείς ό­πως η οι­κο­νο­μία, η δι­καιο­σύ­νη, η α­ντι­με­τώ­πι­ση της δια­φθο­ράς κ.α. Επι­διώ­κουν την ο­μα­λό­τη­τα και την α­σφά­λεια σε ο­λό­κλη­ρη την πε­ριο­χή των Δυ­τι­κών Βαλ­κα­νίων, μιας πε­ριο­χής που βρί­σκε­ται στο σταυ­ρο­δρό­μι με­τα­ξύ δύ­σης και α­να­το­λής. Εί­ναι μια πε­ριο­χή με έ­ντο­νο ε­θνι­κό, θρη­σκευ­τι­κό και πο­λι­τι­στι­κό πλου­ρα­λι­σμό. Εί­ναι ε­κεί­νο το κομ­μά­τι της ευ­ρω­παϊκής η­πεί­ρου, στο ο­ποίο ση­μειώ­θη­καν οι πιο αι­μα­τη­ρές συ­γκρού­σεις κα­τά τη διάρ­κεια του τε­λευ­ταίου μι­σού του 20ού αιώ­να. Αυ­τή την ι­στο­ρία δεν μπο­ρού­με και δεν πρέ­πει να την ξε­χά­σου­με. Έχει α­φή­σει τα α­πο­μει­νά­ρια της μέ­χρι και σή­με­ρα και μας θυ­μί­ζει ό­τι οι λα­οί αυ­τοί πρέ­πει να κά­νουν έ­να βή­μα μπρο­στά. Η Ευ­ρώ­πη ό­μως θα εί­ναι σύμ­μα­χος ή εχ­θρός;

Χεί­ρα φι­λίας

Βαλ­κά­νια και Ευ­ρώ­πη έ­χου­με την ί­δια ι­στο­ρία, την ί­δια γεω­γρα­φία, την ί­δια πο­λι­τι­στι­κή κλη­ρο­νο­μιά και τις ί­διες ευ­και­ρίες και προ­κλή­σεις σή­με­ρα και για το μέλ­λον. Έχου­με κοι­νό συμ­φέ­ρον να συ­νερ­γα­ζό­μα­στε ό­λο και πιο στε­νά για να έ­χουν οι λα­οί μας οι­κο­νο­μι­κή και κοι­νω­νι­κή α­νά­πτυ­ξη και α­σφά­λεια. >
Πα­ρά ταύ­τα πα­ρα­τη­ρού­με μια τά­ση έ­ντο­να φο­βι­κή στην Ε.Ε.. Πα­ρα­τη­ρού­με μια προ­σπά­θεια πε­ρι­θω­ριο­ποίη­σης α­ντί της πο­λυ­πό­θη­της εμ­βά­θυν­σης. Εί­ναι σα­φές ό­τι εμ­βά­θυν­ση χω­ρίς διεύ­ρυν­ση δεν γί­νε­ται. Δεν θέ­λου­με φυ­σι­κά μια ε­πι­πό­λαιη και ε­πι­φα­νεια­κή διεύ­ρυν­ση. Θέ­λου­με η διεύ­ρυν­ση να λει­τουρ­γεί ως χεί­ρα φι­λίας σε λα­ούς που ε­πι­δει­κνύουν ζή­λο και διά­θε­ση να συμ­μορ­φω­θούν προς τα κρι­τή­ρια έ­ντα­ξης.
Ει­δι­κά δε ως προς την πε­ρί­πτω­ση της πΓΔΜ, το ο­νο­μα­το­λο­γι­κό ή­ταν έ­να α­κό­μα α­γκά­θι για την έ­ντα­ξή της στην ευ­ρω­παϊκή οι­κο­γέ­νεια. Με­τά τη Συμ­φω­νία των Πρε­σπών, ό­που δρο­μο­λο­γή­θη­καν τα βή­μα­τα της ε­πί­λυ­σης ε­νός ζη­τή­μα­τος που α­πα­σχο­λού­σε την Ελλά­δα και την πΓΔΜ ε­πί 25 και πλέ­ον χρό­νια, ά­νοι­ξε ο δρό­μος για την ευ­ρω­παϊκή πο­ρεία της χώ­ρας. Με τη συμ­φω­νία αυ­τή ε­πι­τεύχ­θη­κε έ­νας έ­ντι­μος συμ­βι­βα­σμός με­τα­ξύ των δύο πλευ­ρών, που α­νοί­γει δρό­μους συμ­φι­λίω­σης και ει­ρή­νης. Εξάλ­λου, η πα­ρου­σία στις Πρέ­σπες κο­ρυ­φαίων ευ­ρω­παίων α­ξιω­μα­τού­χων υ­πο­δη­λώ­νει και την τε­ρά­στια διά­στα­ση αυ­τής της συμ­φω­νίας. Εί­ναι σα­φές και προ­φα­νώς α­πο­γο­η­τευ­τι­κό το γε­γο­νός ό­τι τα εύ­ση­μα που έ­λα­βαν Σκό­πια και Αθή­να α­πό την ΕΕ για τη θε­τι­κή ε­ξέ­λι­ξη στο ο­νο­μα­το­λο­γι­κό δεν εκ­πλή­ρω­σαν τις προσ­δο­κίες για ά­με­ση έ­ναρ­ξη των ε­ντα­ξια­κών δια­πραγ­μα­τεύ­σεων.

Συμ­μα­χία υ­πέρ της διεύ­ρυν­σης

Οι εν­στά­σεις της Γαλ­λίας και της Ολλαν­δίας ε­δρά­ζο­νται σε μια σει­ρά α­πό ζη­τή­μα­τα, με­τα­ξύ των ο­ποίων και η ε­μπει­ρία α­πό τη διεύ­ρυν­ση προς α­να­το­λάς και τα προ­βλή­μα­τα που οι νέες χώ­ρες συ­νε­χί­ζουν να έ­χουν. Πρό­κει­ται για προ­βλή­μα­τα, ω­στό­σο, που δεν μπο­ρούν να ε­πι­λυ­θούν, κυ­ρίως ε­ξαι­τίας της έλ­λει­ψης σο­βα­ρής πο­λι­τι­κής βού­λη­σης α­πό τα κέ­ντρα λή­ψης α­πο­φά­σεων των Βρυ­ξελ­λών. Απέ­να­ντι σε φο­βι­κές και α­κραίες πο­λι­τι­κές ο­φεί­λει να σχη­μα­τι­στεί ό­μως μια συμ­μα­χία κρα­τών που θα ε­πι­διώ­ξει την διεύ­ρυν­ση και θα ε­νι­σχύ­σει την έ­νω­ση σε ό­λους τους το­μείς. Η ΕΕ πρέ­πει να στη­ρί­ξει τις προ­σπά­θειες των χω­ρών των Δυ­τι­κών Βαλ­κα­νίων προς την ευ­ρω­παϊκή τους ο­λο­κλή­ρω­ση, με δρά­σεις σε το­μείς που α­φο­ρούν το κρά­τος δι­καίου, την α­σφά­λεια και τη με­τα­νά­στευ­ση (μέ­σω του Ευ­ρω­παϊκού Οργα­νι­σμού Συ­νο­ριο­φυ­λα­κής και Ακτο­φυ­λα­κής), τα ε­νερ­γεια­κά ζη­τή­μα­τα και τις οι­κο­νο­μι­κές συ­ναλ­λα­γές. Επί­σης, γεω­στρα­τη­γι­κοί και γεω­πο­λι­τι­κοί λό­γοι της ση­με­ρι­νής κα­τά­στα­σης α­παι­τούν τη στή­ρι­ξη των δύο χω­ρών της πε­ριο­χής και ό­χι την α­να­βο­λή της λή­ψης α­πό­φα­σης. Αλλά και η ε­σω­τε­ρι­κή κα­τά­στα­ση α­παι­τεί στα­θε­ρό­τη­τα και α­σφά­λεια και ό­χι νέα προ­βλή­μα­τα.
Επί­σης, µέ­σω της διεύ­ρυν­σης, η ΕΕ, πρώ­τον, θα ε­νι­σχύ­σει τη δηµο­κρα­τία και την α­νά­πτυ­ξη της κοι­νω­νίας των πο­λι­τών και του κρά­τους δι­καίου. Δεύ­τε­ρον, θα συμ­βάλ­λει στην ε­πί­τευ­ξη ει­ρή­νης και στα­θε­ρό­τη­τας στην υ­πό έ­ντα­ξη πε­ριο­χή αλ­λά και σε ο­λό­κλη­ρη την Ευ­ρώ­πη. Τρί­τον, θα δη­μιουρ­γή­σει ευ­και­ρίες οι­κο­νο­μι­κής α­νά­πτυ­ξης και κοι­νω­νι­κής ευη­με­ρίας τό­σο μέ­σω της οι­κο­νο­μι­κής βοή­θειας που προ­σφέ­ρει ό­σο και μέ­σω της έ­ντα­ξης στην κοι­νή α­γο­ρά.
Αυ­τά τα πλε­ο­νε­κτή­μα­τα σί­γου­ρα υ­πε­ρέ­χουν έ­να­ντι ο­ποιου­δή­πο­τε φο­βι­κού συν­δρό­μου ο­ποιασ­δή­πο­τε χώ­ρας. Ας ελ­πί­σου­με ό­τι αυ­τό το έ­τος που δί­νε­ται ως πε­ρι­θώ­ριο για την προώ­θη­ση των με­ταρ­ρυθ­μί­σεων σε αυ­τές τις χώ­ρες δεν θα εκ­τρο­χιά­σει πλή­ρως τη δια­δι­κα­σία και ό­τι α­πλώς θα δη­μιουρ­γή­σει χώ­ρο και χρό­νο για πε­ραι­τέ­ρω δια­βου­λεύ­σεις σε υ­ψη­λό πο­λι­τι­κό ε­πί­πε­δο. Η Συμ­φω­νία των Πρε­σπών, άλ­λω­στε, έ­δει­ξε το δρό­μο της συμ­φι­λίω­σης. Τον ί­διο δρό­μο πρέ­πει να α­κο­λου­θή­σει και η ευ­ρω­παϊκή οι­κο­γέ­νεια.

* Βου­λευ­τής ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ Φλώ­ρι­νας