«ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΓΚΡΙΝ»Μια γυναίκα με όραμαΤου Στράτου ΚερσανίδηΣύμφωνα με τους κανόνες της Ιστορίας, ο κόσμος αλλάζει από σημαντικούς, επώνυμους ανθρώπους και μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Είναι όλα εκείνα τα οποία διδασκόμαστε στο μάθημα της Ιστορίας. Όμως στην πραγματικότητα και επί της ουσίας, ο κόσμος αλλάζει καθημερινά χάρη στον αγώνα που κάνουν κάποιοι άνθρωποι που τα ονόματά τους δεν πρόκειται να γραφτούν στα βιβλία ούτε οι πράξεις τους να θεωρηθούν ως κομβικά γεγονότα τα οποία φέρνουν θετικές ανατροπές. Άνθρωποι οι οποίοι έχουν οράματα και θέλουν να δημιουργήσουν, να αλλάξουν παγιωμένες καταστάσεις και να κινητοποιήσουν ένα στάσιμο περιβάλλον. Δυστυχώς όμως τα οράματα έχουν εχθρούς και είναι αυτοί οι οποίοι βολεύονται στην ιστορική ακινησία, δεν επιθυμούν αλλαγές, επειδή μέσω των αυτών των αλλαγών αμφισβητείται η κοινωνική ιεραρχία, που σε απλά ελληνικά σημαίνει πως κινδυνεύει η εξουσία και άρα τα συμφέροντά τους. Ένας τέτοιος άνθρωπος με όραμα είναι η ηρωίδα της ταινίας «Το βιβλιοπωλείο της κυρίας Γκριν» (The bookshop) της καταλανής σκηνοθέτιδας, Ιζαμπέλ Κοϊξέ.
Τέλη της δεκαετίας του 1950, στο Χάρντμποροου, μια μικρή παραθαλάσσια επαρχιακή πόλη της Αγγλίας, η Φλόρενς Γκριν, μια νέα γυναίκα η οποία έχασε τον άνδρα της στον πόλεμο, αποφασίζει να νοικιάσει ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο και να κάνει πράξη το όνειρό της που είναι να ανοίξει ένα μικρό βιβλιοπωλείο. Όμως σύντομα θα διαπιστώσει πως βρίσκεται σε εχθρικό περιβάλλον καθώς θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη στενομυαλιά και το συντηρητισμό της μικρής κοινωνίας. Τα νήματα της αντίδρασης κινεί η ισχυρή γυναίκα του Χάρντμποροου, η κυρία Βάιολετ Γκάμαρ, η οποία με την πρόφαση πως θέλει να δημιουργήσει ένα πολιτιστικό κέντρο στο χώρο που η κυρία Γκριν έφτιαξε το βιβλιοπωλείο, κάνει τα πάντα για να την διώξει. Όταν μάλιστα θα φέρει στο βιβλιοπωλείο της το αριστούργημα του Ναμπόκοφ, «Λολίτα», θα ξυπνήσουν τα συντηρητικά αντανακλαστικά των κατοίκων, τα οποία θα υποδαυλίσει η κυρία Γκάμαρ για να πετύχει το σκοπό της. Ολόκληρη σχεδόν η κοινωνία της πόλης, άλλοι φανερά κι άλλοι κρυφά, τάσσονται στο πλευρό της ισχυρής και πλούσιας κυρίας Γκάμαρ. Η οποία έχει πολύ υψηλές διασυνδέσεις στο Λονδίνο τις οποίες και θα ενεργοποιήσει. Μοναδικοί σύμμαχοι της Φλόρενς Γκριν, είναι η Κριστίν, μια μαθήτρια η οποία την βοηθά στο βιβλιοπωλείο και ο μοναχικός κύριος Έντμουντ Μπράντις, ο οποίος ζει απομονωμένος στην έπαυλή του, με μοναδική συντροφιά τα βιβλία του. Κι αυτός είναι ο μόνος άνθρωπος με τον οποίο μπορεί να συζητήσει και να ανταλλάξει απόψεις για τα βιβλία. Οι συσχετισμοί λοιπόν, δεν είναι καθόλου ευνοϊκοί για το βιβλιοπωλείο της κυρίας Γκριν.
Η ταινία της Ιζαμπέλ Κοιξέ, η οποία είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα της Πενέλοπε Φιτζέραλντ, «Το βιβλιοπωλείο», προβλήθηκε στο 68ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου όπου και απέσπασε πολύ καλές κριτικές. Τρυφερή και συγκινητική ματιά για τον αγώνα μιας γυναίκας η οποία προσπαθεί να πραγματοποιήσει το όνειρό της σε ένα περιβάλλον που μισεί τα όνειρα. Και κατ’ επέκταση είναι ο αγώνας της προόδου εναντίον της συντήρησης και ο αγώνας των απλών ανθρώπων εναντίον της εξουσίας. Κι αν θέλουμε να κοιτάξουμε ακόμη πιο βαθιά είναι και ο ρόλος της κοινωνίας, η οποία χωρίς να βρίσκεται σε πρώτο πλάνο, συμμαχεί με τους ισχυρούς ή σιωπά και έτσι ενδυναμώνει και νομιμοποιεί την αδικία αντιστρέφοντας ακόμη και την έννοια της ηθικής.
Αλήθεια τι φοβάται περισσότερο η καθεστηκυία τάξη αν όχι την αφύπνιση των ανθρώπων η οποία επιτυγχάνεται μόνον με τη μόρφωση; Αυτήν λοιπόν πρέπει να σταματήσει, πρέπει να τους κρατήσει μακριά από τα βιβλία, τα οποία λειτουργούν ως βραδυφλεγείς βόμβες εναντίον ενός συστήματος πλαστών αξιών και κρυφών ή φανερών συμφερόντων. Κάποιοι έκαιγαν τα βιβλία. Στο Χάρντμποροου κλείνουν το βιβλιοπωλείο. Και δεν είναι τυχαίο πως πρόκειται για ένα μικρό βιβλιοπωλείο, μια προσωπική επιχείρηση όπως αυτά που αντιμετωπίζουν καθημερινά τον κίνδυνο του αφανισμού μπροστά στον ανταγωνισμό από τις μεγάλες κι απρόσωπες επιχειρήσεις του χώρου.
Η σκηνοθέτιδα λέει για την ηρωίδα της: «Η Φλόρενς είναι μια χαμηλή φωνή με μια υψηλή ιδέα. Η ήσυχη αυτή γυναίκα στο ήσυχο χωριό της πολύ ήσυχης μεταπολεμικής Αγγλίας, είναι ένα καμπανάκι για όλους, ώστε να αναλαμβάνουν την ευθύνη να κάνουν τον κόσμο καλύτερο. Είναι μια αλληγορία για τον αδύναμο που δεν έχει την υποστήριξη κανενός και δεν πιστεύει στον εαυτό του, όμως μπορεί να κάνει τα πάντα».
strakersan@gmail.comkersanidis.wordpress.com «ΜΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ»Το θαυματουργό κέικΟ Βέλε, ο οποίος εργάζεται ως μηχανικός στο αμαξοστάσιο των τρένων, φροντίζει τον πατέρα του, Σάζντο, που είναι άρρωστος με καρκίνο. Όμως ο Σάζντο έχει σχεδόν παραιτηθεί από τη ζωή εδώ και καιρό, μετά από ένα αυτοκινητικό δυστύχημα στο οποίο σκοτώθηκε η γυναίκα κα και ο μεγαλύτερος γιος του. Τα χρήματα που κερδίζει ο Βέλε δεν είναι αρκετά για τα φάρμακα που χρειάζεται ο πατέρας του και μέσα στην απελπισία του κλέβει ένα πακέτο μαριχουάνα από μια συμμορία με σκοπό να το πουλήσει. Απογοητευμένος επειδή δεν κατάφερε να βρει αγοραστές για το εμπόρευμα, φτιάχνει ένα κέικ μαριχουάνας ελπίζοντας πως τρώγοντάς το ο πατέρας του θα ανακουφιστεί από τους πόνους. Να όμως που μέρα με τη μέρα, ο Σάζντο αρχίζει να νιώθει όλο και πιο καλά! Η βελτίωση της υγείας του δεν περνά απαρατήρητη από τους γείτονες, οι οποίοι αρχίζουν να ζητούν από τον Βέλε να τους δώσει από το θαυματουργό κέικ για να αντιμετωπίσουν τα δικά τους προβλήματα υγείας. Ο ένας θέλει να επανακτήσει την απολεσθείσα ακοή του, ο άλλος να περπατήσει η ανάπηρη ανιψιά του, ο τρίτος να θεραπεύσει τον εγγονό του από την ομοφυλοφιλία! Όμως ο Βέλε έχει να αντιμετωπίσει ακόμη ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Είναι οι έμποροι ναρκωτικών από τους οποίους έκλεψε τη μαριχουάνα οι οποίοι θέλουν πίσω το εμπόρευμά τους. Έτσι παίρνει τον πατέρα του και πηγαίνουν στην κατασκήνωση όπου έκαναν διακοπές οικογενειακώς πριν από το δυστύχημα. Όμως η συμμορία δεν αργεί να ανακαλύψει τα ίχνη του Βέλε…
Η ταινία του Γκιόρτσε Σταβρέσκι, «Μυστικό συστατικό» (Incelitel), προβλήθηκε στο τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και κέρδισε το Βραβείο Κοινού στο συγκεκριμένο τμήμα. Ο σκηνοθέτης από τη ΠΓΔΜ (προσεχώς Βόρεια Μακεδονία), έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία στο παρελθόν. Η συγκεκριμένη ταινία έχει προβληθεί και έχει βραβευτεί σε πολλά διεθνή φεστιβάλ.
Το «Μυστικό συστατικό» είναι μια μαύρη κωμωδία στην οποία το γέλιο συνυπάρχει με τον πικρό κοινωνικό ρεαλισμό. Ο Σταβρέσκι σημειώνει σχετικά με την ταινία του: «Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές ανάλγητου νεοφιλελευθερισμού, έχω γίνει μάρτυρας του αγώνα του απλού λαού της χώρας μου για αξιοπρεπή ζωή. (…) Οι ασθενείς πέθαιναν, τα φάρμακα ήταν περιορισμένα, ενώ τα ιδιωτικά νοσοκομεία έκαναν τεράστια κέρδη, ξεζουμίζοντας κάθε δεκάρα από άρρωστους και απελπισμένους. Οι άνθρωποι στράφηκαν στην αστρολογία, τις θεωρίες συνωμοσίας και τα στοιχήματα. (…) Κατά ειρωνικό τρόπο, το χιούμορ χρησίμευσε ως αντίδοτο στη γκρίζα πραγματικότητά μας. Χρησιμοποιώντας ένα είδος «πνευματικού τζούντο», οι άνθρωποι έμαθαν να γελούν με τον πόνο, ώστε να μπορούν να αντέχουν τη ζοφερή τους ζωή. Και έτσι γεννήθηκε η ιστορία μου».
Σ.Κ. ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣΜάμα μία… συνέχειαΗ τρίτη νέα ταινία, η οποία προβάλλεται την τρέχουσα κινηματογραφική εβδομάδα, είναι η συνέχεια του επιτυχημένου μιούζικαλ του 2008, και έχει τίτλο «Mamma mia! Here we go again», σε σκηνοθεσία του Ολ Πάρκερ. Έτσι επανερχόμαστε στο ελληνικό νησί καλοκαίρι και παρακολουθούμε τις νέες περιπέτειες των ηρώων, πάντα με τη συνοδεία της ξεσηκωτικής μουσικής των Άμπα!
Η Σόφι, η οποία διευθύνει πια το ξενοδοχείο, αποχαιρετά στο λιμάνι τις φίλες της Τάνια και Ρόζι και ανακοινώνει πως είναι έγκυος. Ευτυχισμένη με τον Σκάι στο πλευρό της, η Σόφι εξομολογείται στις φίλες της πως θα ήθελε πολύ να βρίσκεται κοντά της η μητέρα της. Τότε η Τάνια και η Ρόζι, με τη βοήθεια των Σαμ, Μπιλ και Χάρι της αφηγούνται την ιστορία της μητέρας της, που ως ανήλικη έγκυος κατάφερε να κάνει πολλά πράγματα, όπως να διευθύνει το ξενοδοχείο ή να ηγείται ενός γυναικείου συγκροτήματος, χωρίς να έχει την καθοδήγηση της μητέρας της.
Σινεφίλ