«ΤΣΕ, Ο ΑΡΓΕΝΤΙΝΟΣ» - «ΤΣΕ, Ο ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ»Η ζωή ενός μύθουΤου Στράτου ΚερσανίδηΤο όνομα του Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα, πιο γνωστού ως Τσε, είναι συνώνυμο με την αμφισβήτηση, την εξέγερση και την επαναστατική ουτοπία. Εκατομμύρια αφίσες με το πρόσωπό του έχουν κοσμήσει τους τοίχους σε δωμάτια νέων ανθρώπων που ονειρεύονταν έναν κόσμο διαφορετικό, κι άλλες τόσες καταστράφηκαν καθώς τις αποκαθήλωναν οι υποτακτικοί της εξουσίας που μισούσε το όνειρο. «Απ’ αυτές που κρατάν οι φοιτητές, απ’ αυτές που ξεσκίζει ο χαφιές», όπως έγραφε και τραγουδούσε ο Μάνος Λοΐζος το 1974.
Γεννημένος το 1928 στην Αργεντινή, ο Τσε σπούδασε ιατρική, μυήθηκε στο μαρξισμό και βρέθηκε στο πλάι του Φιντέλ Κάστρο όταν εκείνος με μια χούφτα αντάρτες αποβιβαζόταν στις 26 Νοεμβρίου 1956 σε μια ακτή της Κούβας με σκοπό να ανατρέψει το καθεστώς του δικτάτορα Μπατίστα. Την 1η Ιανουαρίου 1959, οι κουβανοί επαναστάτες κατέλαβαν την Αβάνα και ο αργεντίνος επαναστάτης, αναλαμβάνει στη νέα κυβέρνηση το υπουργείο Βιομηχανίας και τη διεύθυνση της εθνικής τράπεζας. Όμως το 1965 παραιτήθηκε από όλα τα αξιώματα και έθεσε τον εαυτό του στην υπηρεσία της παγκόσμιας επανάστασης. Ταξίδεψε στο Κονγκό, όπου πολέμησε μαζί με το Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, και το 1966 επέστρεψε στη Λατινική Αμερική, και συγκεκριμένα στη Βολιβία, για να οργανώσει το αντάρτικο της χώρας. Έχοντας μπει στο στόχαστρο της βολιβιανής κυβέρνησης αλλά και των αμερικάνων, κυνηγήθηκε και τελικά δολοφονήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1967. Με το θάνατό του ο Τσε Γκεβάρα πέρασε στο πάνθεον των ηρώων και έγινε μύθος και σύμβολο όλων των εξεγερμένων του κόσμου.
Μια τέτοια προσωπικότητα δεν θα μπορούσε παρά να τραβήξει το ενδιαφέρον της κινηματογραφικής δημιουργίας κι έτσι ο Στίβεν Σόντερμπεργκ, αποφάσισε να μεταφέρει στο σινεμά τη ζωή του Τσε. Μάλιστα, επειδή η δράση του δεν χωρούσε σε μία ταινία, ο αμερικανός σκηνοθέτης αποφάσισε να γυρίσει ένα δίπτυχο, δηλαδή δύο ταινίες, διάρκειας 135 λεπτών την κάθε μία.
Στην πρώτη, με τίτλο «Τσε, ο Αργεντίνος» (Che: part 1, The Argentinian), παρακολουθούμε τη γνωριμία του Τσε με τον Φιντέλ Κάστρο, την απόβαση στην Κούβα, τον αγώνα των επαναστατών, τις κρίσιμες μάχες και φτάνουμε μέχρι τη νίκη, δηλαδή την κατάληψη της Αβάνας και την αναχώρηση του Μπατίστα από τη χώρα.
Ο Σόντερμπεργκ δίνει μια ιδιαίτερη πνοή στην ταινία, καθώς η δράση του Τσε και των συντρόφων του στη ζούγκλα διακόπτεται με ασπρόμαυρα στιγμιότυπα στα οποία παρακολουθούμε την ιστορική ομιλία του, ως υπουργού Βιομηχανίας, στην έδρα του ΟΗΕ, στις 11 Δεκεμβρίου 1964, καθώς και μια συνέντευξή του στην αμερικανική τηλεόραση. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στις σχέσεις που δημιουργεί ο νεαρός γιατρός με τους συμπολεμιστές του, αλλά και με τους απλούς Κουβανούς οι οποίοι κατατάσσονται εθελοντικά στις επαναστατικές δυνάμεις. Έτσι, τόσο από το ασπρόμαυρο μέρος, στο οποίο τονίζεται η ντοκιμαντερίστικη αισθητική, όσο και από το έγχρωμο, που ο σκηνοθέτης αφηγείται τα γεγονότα του πολέμου, αναδεικνύεται η πίστη, το ήθος και η προσήλωση του Τσε, με λίγα λόγια η προσωπικότητά του.
Στη δεύτερη ταινία, με τίτλο «Τσε, Ο επαναστάτης» (Che: part 2, Guerrilla), βλέπουμε τον Τσε, ενώ βρίσκεται στην κυβέρνηση και απολαμβάνει της εμπιστοσύνης του Φιντέλ Κάστρο αλλά και της αγάπης του κουβανικού λαού, να αποφασίζει να εγκαταλείψει εντελώς ξαφνικά τη θέση του και να πάει να συνεχίσει τον ένοπλο αγώνα, αυτή τη φορά στο πλευρό του λαού της Βολιβίας. Έτσι θα φτάσει στη Λα Παζ και το 1967, μαζί με κάποιους κουβανούς εθελοντές, θα αρχίσει αντάρτικο εναντίον της βολιβιανής κυβέρνησης. Όμως οι δυνάμεις τους είναι μικρές ενώ ο στρατός της Βολιβίας έχει την υποστήριξη των ΗΠΑ. Ο αγώνας είναι άνισος, ο Τσε υποφέρει από το άσθμα που τον βασανίζει από τα παιδικά του χρόνια, οι άνδρες του είναι καταπονημένοι. Οι αντίπαλοί του είναι αποφασισμένοι να τον εξοντώσουν και μαζί του τα όσα σηματοδοτεί η φυσική του παρουσία. Κι έτσι φθάνουμε μέχρι τη δολοφονία του.
Σε αυτό το δεύτερο μέρος υπάρχουν κάποια ιστορικά κενά, όπως για την κυβερνητική του θητεία ή για το ταξίδι του και τη δράση του στον απελευθερωτικό αγώνα του Κονγκό. Δεν γνωρίζω το λόγο που ο Σόντερμπεργκ επέλεξε να αποσιωπήσει αυτά τα γεγονότα. Ίσως να μη τα θεώρησε ιδιαίτερα σημαντικά για την προσωπικότητα τού ήρωά του. Σε αυτό το δεύτερο μέρος ο σκηνοθέτης φαίνεται να θέλει να διατηρήσει τη λάμψη που κουβαλά ο Τσε Γκεβάρα, να κρατήσει ζωντανό το μύθο. Έτσι τον προσεγγίζει με συναισθηματισμό και προσπαθεί να διεισδύσει ακόμη πιο βαθειά μέσα στην ψυχοσύνθεσή του.
Άλλωστε, ο ίδιος ο Σόντερμπεργκ ομολογεί πως αυτό που τον οδήγησε να κάνει αυτήν την ταινία ήταν «η εκπληκτική θέλησή του, η αφοσίωση στις αντιλήψεις του, η δέσμευσή του σε όλα τα επίπεδα, σε όλες τις εποχές, να βοηθήσει τους άλλους».
Η ταινία προβάλλεται στην Ελλάδα με 10 χρόνια καθυστέρηση, αφού είχε προβληθεί το 2008 στο Φεστιβάλ των Κανών με τον Μπενίσιο ντελ Τόρο, ο οποίος ερμηνεύει τον Τσε Γκεβάρα, να κερδίζει το βραβείο ανδρικής ερμηνείας.
Η ταινία, όπως έγραψε ο συνάδελφος Κώστας Τερζής στην «Αυγή» της περασμένης Κυριακής, μετά από τις Κάνες προβλήθηκε και στην Αβάνα με μεγάλη επιτυχία.
Το πρώτο μέρος προβάλλεται αυτήν την εβδομάδα, ενώ το δεύτερο θα προβάλλεται από την ερχόμενη Πέμπτη.
strakersan@gmail.comkersanidis.worpress.com ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ «Ονειρεύομαι σε άλλη γλώσσα» (Sueno en otro idioma) του Ερνέστο Κοντρέρας: Ο νεαρός γλωσσολόγος Μαρτίν ανακαλύπτει σε κάποια απομακρυσμένη περιοχή του Μεξικού, τρεις ηλικιωμένους, τους τελευταίους οι οποίοι μιλούν τη γλώσσα Ζιγκρίλ. Η επιθυμία του είναι να καταγράψει τη γλώσσα ώστε να την μελετήσει και να την διασώσει. Στο μεταξύ, πεθαίνει η μία από τους τρεις και ο Μαρτίν πρέπει, για να προχωρήσει το σχέδιό του, να βάλει τους δύο εναπομείναντες άνδρες να συνομιλήσουν μεταξύ τους. Μόνο που ο δον Εβαρίστο και ο δον Ισάουρο, αν και κάποτε ήταν πολύ φίλοι, για λόγους που δεν γνωρίζει, είναι μαλωμένοι μεταξύ τους και δεν μιλιούνται. Δεν έχουν ανταλλάξει κουβέντα εδώ και πενήντα χρόνια! Ποιο είναι το μυστικό τους; Μήπως τσακώθηκαν για την αγάπη της ίδιας γυναίκας;
«Κοίτα ποιος γύρισε» (Sono tornato) του Λούκα Μινιέρο: Κι όμως, ο Μπενίτο Μουσολίνι, ογδόντα χρόνια μετά το θάνατό του, επανεμφανίζεται μυστηριωδώς στην πιάτσα Βιτόριο. Ένας νεαρός ντοκιμαντερίστας, ο Αντρέα Καναλέτι κατά λάθος κινηματογραφεί την επιστροφή του Ντούτσε και, νομίζοντας πως είναι κάποιος που έχει μεταμφιεστεί, αποφασίζει να τον χρησιμοποιήσει για να γυρίσει μια ταινία. Οι δύο τους, λοιπόν, ξεκινούν ένα ταξίδι σε ολόκληρη την Ιταλία, συναντούν διάφορους ανθρώπους και ο Μουσολίνι γίνεται τόσο δημοφιλής που σκέφτεται να κυβερνήσει ξανά την Ιταλία! Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ταινία η οποία μέσα από το παράδοξο και το σουρεαλιστικό χιούμορ εξερευνά τη σύγχρονη Ιταλία και τη σχέση των Ιταλών με το φασιστικό τους παρελθόν.
«Επικίνδυνη αποστολή: Η πτώση» (Mission: impossible-fallout) του Κρίστοφερ Μακουάρι: Μια αποτυχημένη αποστολή αναγκάζει τον Ίθαν Χαντ να προσπαθήσει να σώσει την κατάσταση. Όμως η Σι Άι Έι τον υποπτεύεται και ο Χαντ αγωνίζεται εναντίον εχθρών και φίλων με διακύβευση τη σωτηρία του κόσμου.
«Νόμος περί τέκνων» (The children act) του Ρίτσαρντ Έιρ: Η Φιόνα είναι δικαστίνα, με αντικείμενό της τις υποθέσεις οικογενειακού δικαίου. Η προσήλωση όμως στη δουλειά της έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο το γάμο της. Τότε είναι που αναλαμβάνει την υπόθεση του Άνταμ, ενός νεαρού ο οποίος αρνείται να κάνει μετάγγιση αίματος με άμεσο κίνδυνο για τη ζωή του. Η Φιόνα, προσπαθώντας να τον πείσει, τον επισκέπτεται στο νοσοκομείο. Η συνάντησή τους θα έχει μεγάλη επίδραση και στους δύο καθώς ο Άνταμ θα νιώσει νέα συναισθήματα ενώ η Φιόνα θα ξανανιώσει ξεχασμένα συναισθήματα.
«Upgrade» του Λι Γουάνελ: Ο Γκρέι Τρέις, μετά την άγρια δολοφονία της γυναίκας του και τη δική του αναπηρία στο κεφάλι από μια βίαιη ληστεία, δέχεται την πρόταση ενός εφευρέτη να δοκιμάσει μια εφεύρεση για να αναβαθμίσει το σώμα του. Μετά την εμφύτευση ενός τσιπ στο κορμί του αποκτά υπερφυσικές σωματικές δυνατότητες και αποφασίζει να τις εκμεταλλευτεί για να πάρει εκδίκηση.
«Ένα φανταστικό σπίτι» (Ideal home) του Άντριου Φλέμινγκ: Ο Εράσμους παρουσιάζει μια εκπομπή μαγειρικής, παραγωγός της οποίας είναι ο σύζυγός του, Πολ. Το ζευγάρι τσακώνεται διαρκώς αλλά όλα θα αλλάξουν όταν θα μετακομίσει για να μείνει μαζί τους ο δεκάχρονος Μπιλ, εγγονός του Εράσμους.
Σινεφίλ