To αποτέλεσμα που προέκυψε από τις βουλευτικές εκλογές στη Λετονία το προηγούμενο Σάββατο και ο τρόπος με τον οποίο η χώρα θα φτάσει —αν τελικά φτάσει— στο σχηματισμό κυβέρνησης θα μπορούσε να είναι ένα πολύ ενδιαφέρον πρόβλημα για τους... μαθηματικούς όπου γης.
Η πολυδιάσπαση των ψήφων αλλά και το ότι το πρώτο κόμμα εξασφάλισε τελικά κάτι λιγότερο από 20% καθιστούν την ανάγκη συνεργασιών απολύτως επιτακτική (έτσι και αλλιώς βρίσκεται στην κουλτούρα της χώρας τα τελευταία χρόνια), άρα και την ανάγκη στοιχειώδους συνεννόησης απαραίτητη.
Φιλορωσικός ρυθμιστήςΤο πρώτο κόμμα είναι το φιλορωσικό, ένα αποτέλεσμα σαφώς αναμενόμενο για μία χώρα της οποίας το 20% του πληθυσμού είναι Ρώσοι (ας όψεται η Σοβετική Ενωση). Το εν λόγω κόμμα, το «Αρμονία», ήταν πρώτο και στις δύο προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, ωστόσο κυβέρνηση εν τέλει σχημάτισαν τα υπόλοιπα κόμματα του κοινοβουλίου αφού τα κουκιά έβγαιναν.
Τώρα, ο επικεφαλής του κόμματος (και δήμαρχος της πρωτεύουσας της χώρας, Ρίγας), Νιλς Ουσάκοφς, τόνισε ότι «καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να σχηματιστεί στη Λετονία αν δεν τη στηρίξει το κόμμα μας. Εκτός και αν θέλουμε να δούμε συμμαχίες ξενόφοβων με υποστηρικτές των δικαιωμάτων των gay,συνδυασμούς που προφανώς δεν μπορούν να δουλέψουν».
Το πολιτικό σκηνικόΤι γίνεται όμως με τον πολιτικό και το γεωπολιτικό προσανατολισμό της «Αρμονίας»; Οι πολιτικοί του αντίπαλοι καταλογίζουν στενές επαφές με το καθεστώς Πούτιν, άρα και αντιευρωπαϊκές τάσεις. Τα ίδια τα στελέχη του κόμματος, όμως, έκαναν στροφή τους τελευταίους μήνες και υπογράμμιζαν σε όλους τους τόνους ότι είναι σε θέση να στηρίξουν την ευρωπαϊκή, αλλά και τη νατοϊκή πορεία της χώρας. Μίας χώρας, όμως, που έχει συνολικά 214 χιλιόμετρα συνοριογραμμή με τη Ρωσία.
Οι φιλελεύθεροι του κόμματος της «Ανάπτυξης» και οι συντηρητικοί της «Εθνικής Συμμαχίας» μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για ένα κυβερνητικό σχήμα, αφού το συνολικό ποσοστό τους φτάνει το 25%. Πρόκειται για κόμματα που εκκινούν από την ίδια δεξιά, κατά κύριο λόγο, βάση και έχουν σαφή ευρωπαϊκό και νατοϊκό προσανατολισμό.
Υπάρχει πάντα και το κόμμα των Πράσινων, του νυν πρωθυπουργού, Μάρις Κουσίνγκις, το οποίο εξασφάλισε σχεδόν το 10% των ψήφων και μπορεί να παίξει ρόλο στην επόμενη μέρα του πολιτικού σκηνικού της Λετονίας.
Λαϊκιστικό ντεμπούτοΤην ίδια ώρα, όμως, το λαϊκιστικό (και εντελώς νέο) κόμμα, KPV (με επικεφαλής πρώην ηθοποιό του θεάτρου) έκανε ντεμπούτο με σχεδόν 12%, κάτι που σημαίνει ότι ουδείς μπορεί να το παραβλέψει και να το ξεπεράσει αβασάνιστα παρά τα εντόνως ξενοφοβικά και συντηρητικά αντανακλαστικά του (τα οποία ουδόλως τα έκρυψε κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα).
Ο δεξιός λαϊκισμός βρήκε πρόσφορο έδαφος στη Λετονία τα τελευταία δύο χρόνια όταν αποκαλύφθηκαν υποθέσεις διαφθοράς στις οποίες έπαιξαν σημαίνοντα ρόλο υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι. Μεταξύ αυτών και ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης της χώρας ο οποίος κατηγορείται για δωροδοκία και περνάει από δίκη έτσι ώστε να λογοδοτήσει.
Ανεξάρτητοι παρατηρητές έλεγαν τη βραδιά των εκλογών στο πρακτορείο Reuters ότι οι Λετονοί έδωσαν μήνυμα για ανανέωση προσώπων και πολιτικών στο πολιτικό τους προσωπικό φοβούμενοι ότι το προηγούμενο κατεστημένο της χώρας είχε δημιουργήσει ισχυρούς θύλακες κυριαρχίας στον κρατικό μηχανισμό.
Εντολή για αλλαγήΚατά κάποιο τρόπο έδωσε εντολή για αλλαγή αλλά η πολυδιάσπαση των ψήφων και των δυνάμεων αποτελεί μεγάλο πρόβλημα.
Οι διαβουλεύσεις για το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης θα κρατήσουν έως τον Νοέμβριο. Το λετονικό κοινοβούλιο έχει 100 έδρες και η συμμαχία που θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή θα πρέπει να εξασφαλίσει τουλάχιστον 51 θετικές ψήφους.
Η προηγούμενη κυβερνητική συμμαχία των Πράσινων, της Εθνικής Συμμαχίας και της Ενότητας έχει 50 έδρες στο νέο κοινοβούλιο, άρα θα πρέπει να βρουν ακόμη ένα βουλευτή για να σχηματίσουν κυβέρνηση. Αυτή τη φορά όμως, η «Αρμονία» θέλει να παίξει καθοριστικό ρόλο στα πράγματα και να μην μείνει εκτός του νέου κυβερνητικού σχήματος. Η τυχόν συμμετοχή του, όμως, στην κυβέρνηση θα ανοίξει μία πολύ μεγάλη συζήτηση για το κατά πόσο ο Πούτιν μπορεί να ελέγξει την κατάσταση στη χώρα που κατά τα άλλα θεωρείται φιλοευρωπαϊκή. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι Ρώσοι παρακολουθούν με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις.
Νίκος Γιαννόπουλος