Αξιόπιστες πηγές μετέφεραν την Τετάρτη από τα Σκόπια ως βεβαιότητα την είδηση ότι, παρά τα περί του αντιθέτου διαδιδόμενα από κύκλους του κόμματός του, ο Ζόραν Ζάεφ δεν θα εξασφαλίσει μέχρι αύριο Δευτέρα τον αριθμό των βουλευτών που χρειάζεται για να συμπληρωθεί το 80+1 των ψήφων που απαιτούνται για να περάσουν οι συνταγματικές τροποποιήσεις τις οποίες προϋποθέτει η συμφωνία των Πρεσπών πριν οδεύσει προς τη Βουλή των Ελλήνων.
Οι ελπίδες του ΖάεφΤη βεβαιότητα της Τετάρτης ήρθε να κλονίσει το απόγευμα της Πέμπτης η συνέντευξη που είχε παραχωρήσει νωρίτερα την ίδια μέρα στην Frankfurter Allgemeine Zeitung ο πρωθυπουργός της γείτονος.
Ο κ. Ζάεφ, κατά τεκμήριο γνώστης όσων τεκταίνονται στο παρασκήνιο, δήλωσε «πεπεισμένος ότι η αναγκαία πλειοψηφία θα βρεθεί». Η πορεία, είπε, των συνομιλιών με την αντιπολίτευση του επιτρέπει να ελπίζει «ότι εντός αυτής ή της επόμενης εβδομάδας θα μπορέσουμε να συμφωνήσουμε. Εάν δεν ήλπιζα, θα βρισκόμασταν από καιρό καθ’ οδόν προς νέες εκλογές».
Το βάσιμο ή όχι των ελπίδων του κ. Ζάεφ θα κριθεί, εκτός απροόπτου, αυτή την εβδομάδα. Αν αυτές διαψευστούν, έπεται η προκήρυξη εκλογών, το αποτέλεσμα των οποίων προεξοφλείται –ομολογημένα από τους περισσότερους, ανομολόγητα ακόμη και από πολέμιους της συμφωνίας των Πρεσπών ένθεν και ένθεν των συνόρων με τη γείτονα— ότι θα του λύσει τα χέρια.
Με στόχο το εκλογικό ακροατήριοΩστόσο, είτε το πρώτο συμβεί είτε το δεύτερο ακολουθήσει, το βέβαιο είναι ότι κερδίζει συνεχώς έδαφος η παραδοχή ότι η συμφωνία θα «χτυπήσει της πόρτα» της ελληνικής Βουλής το αργότερο μέσα στην άνοιξη, με μακράν πιθανότερο το ενδεχόμενο να κυρωθεί από τη χώρα μας.
Τα παραπάνω δείχνουν το βασικό λόγο που παρακίνησε τον υπουργό Άμυνας -δέκα μόλις ημέρες μετά τη συμφωνία του με τον πρωθυπουργό ότι η συμφωνία των Πρεσπών δεν θα απασχολήσει τη συγκυβέρνηση μέχρι τον Μάρτιο- να παρουσιάσει στον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ το λεγόμενο «εναλλακτικό σχέδιο» παράκαμψης του ονοματολογικού: η ανάγκη να αποτανθεί στο εκλογικό του ακροατήριο.
Ο Πάνος Καμμένος μπορεί να είναι αψίκορος και ριψοκίνδυνος -το απέδειξε επιλέγοντας να συγκυβερνά με τη ριζοσπαστική αριστερά- αλλά δεν υστερεί σε πολιτικό κριτήριο. Δεν μπορεί να του διέφυγε ότι η ιδέα που εισηγήθηκε στον κ. Γουές Μίτσελ , τον σχηματισμό, δηλαδή, βορειοατλαντικού άξονα στα Βαλκάνια προς ανάσχεση της ρωσικής επιρροής, με την «επικουρία» τριών νέων αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα, δεν λύνει ούτε καν το ονοματολογικό, το οποίο, εύλογα, συνιστά τον δικό του πολιτικό εφιάλτη. Δεν μπορεί να παρέβλεψε ότι ακόμη και μια «δια της πλαγίας οδού» είσοδος της πΓΔΜ στο συμμαχικό πλέγμα θα προϋπέθετε καθαρή απάντηση στο ερώτημα πώς θα ονομάζεται «έναντι όλων» η γειτονική χώρα. Είναι βέβαιος ο υπουργός Άμυνας ότι το εκλογικό ακροατήριό του δεν θα αντιληφθεί αυτό το οξύμωρο;
Βεβαίως, το «μήνυμα» που ο υπουργός Άμυνας εξέπεμψε στοχεύοντας εντός συνόρων -με σοβαρό πολιτικό ρίσκο και με οιονεί υπεξαίρεση αλλότριων αρμοδιοτήτων- εισηγούμενος όσα εισηγήθηκε εκτός συνόρων, αποσκοπεί, επιπρόσθετα, να διαβεβαιώσει ότι η συμφωνία των Πρεσπών που επιζητούν οι σύμμαχοι δεν συνιστά «αιτία πολέμου» για τον ίδιο.
Θεωρείται μάλλον βέβαιο ότι σε αυτό πέτυχε. Παραμένει άδηλο αν η στόχευσή του εσωτερικά, στο εκλογικό του ακροατήριο, θα έχει την ίδια τύχη. Ανεξάρτητα από αυτό, πάντως, είναι απολύτως κατανοητό ο Πάνος Καμμένος να επιδιώκει τη συνοχή της εκλογικής βάσης του, την αποφυγή απωλειών που θα στοίχιζαν στους ΑΝΕΛ τη μη είσοδο τους στην επόμενη Βουλή. Εναπόκειται στον ίδιο να κρίνει αν ενήργησε με τον καταλληλότερο τρόπο. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα μπορούσε να τον αφήσει αδιάφορο η «απώλεια» των δύο, τριών ή και τεσσάρων ψήφων που κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρξει στην Κ.Ο. των ΑΝΕΛ κατά την ψήφιση των συμφωνίας των Πρεσπών στη Βουλή το αργότερο την άνοιξη. Δικαιολογημένο να τον προβληματίζει αν οι λίγοι μήνες που υπολείπονται μέχρι τότε επαρκούν στο κόμμα του για να ανασυνταχθεί -και εύλογο να το κατανοεί αυτό η πλευρά του Μαξίμου, επιλέγοντας χαμηλούς τόνους.
Η αντίδραση του Μαξίμου και του ΣΥΡΙΖΑΕίναι ενδεικτικό ότι το γραφείο του πρωθυπουργού δεν εξέδωσε επίσημη ανακοίνωση. Ως έμμεση απάντηση στις δηλώσεις Καμμένου στις ΗΠΑ περιορίστηκε να διαρρεύσει ότι, «η ελληνική κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στη συμφωνία των Πρεσπών. Σέβεται τις συνταγματικές διαδικασίες στη γείτονα και στηρίζει τις προσπάθειες του κ. Ζάεφ να υλοποιήσει τις προϋποθέσεις για να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία». Υψηλοί τόνοι σε αυτό το επίπεδο θα ισοδυναμούσαν το λιγότερο με πολιτική απερισκεψία.
Υπήρξε, εντούτοις, η οφειλόμενη αντίδραση – σε άλλο επίπεδο. Δηλώσεις μελών της κυβέρνησης και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Τοποθετήσεις διατυπωμένες στο ανώτερο δυνατό επίπεδο, η διερώτηση που κατέθεσε με ειλικρίνεια και τακτ ο πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης, μιλώντας την ίδια μέρα σε ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό: «Δεν είναι εύκολο να καταλάβω ακριβώς τι πρότεινε ο καθ’ όλα συνεπής επί τρία χρόνια στη συνεργασία του με μας, Πάνος Καμμένος…».
Δημιουργική συζήτηση και τυφώναςΜιλώντας την επομένη σε γνωστό ραδιοσταθμό τηλεφωνικά από την Ουάσιγκτον, ο υπουργός Άμυνας μέτρησε αυτή τη φορά τα λόγια του: «Δεν είπα ότι θα αποφασίσω ερήμην της κυβέρνησης, κάνω μια δημιουργική συζήτηση με συμμάχους και φίλους».
Ο Αλέξης Τσίπρας, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους, βγαίνοντας την Πέμπτη από τα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ μετά το πέρας της συνεδρίασης της ΠΓ του κόμματος, αν επικοινώνησε με τις ΗΠΑ για να μιλήσει με τον υπουργό Άμυνας, απάντησε, μετρώντας τα λόγια του χωρίς να υποβαθμίζει τη σημασία τους: «Έχει τυφώνα, αλλά δεν λέγεται “Πάνος”, λέγεται “Μάικλ”…».
Τις επόμενες λίγες ημέρες θα έχουν ολοκληρωθεί στο κοινοβούλιο των Σκοπίων οι συνταγματικές διαδικασίες. Θα φανεί τότε η τροπή των εξελίξεων αναφορικά με τη συμφωνία των Πρεσπών. Και θα ξέρουμε αν θα έχουμε τυφώνα και πώς θα λέγεται.
Κωστής Γιούργος