Επιμέλεια: Λιάνα Μαλανδρενιώτη
lianam@otenet.grΤο Θείο Πάθος εμπνέει συνθέτες από την εποχή του Μπαρόκ ως τον 20ό αιώνα και καταγράφεται στις παραδόσεις των λαών. Η επιθυμία του ανθρώπου για μέθεξη με τον Θεό ανέκαθεν μετουσιωνόταν σε μελωδικό άκουσμα, οδηγώντας δημιουργούς και ακροατές στη λύτρωση μέσα από την τέχνη και τη μουσική. Ακόμα και οι νεκρώσιμες ακολουθίες ή οι πένθιμοι θρήνοι για το Θείο Πάθος της Ρωμαιοκαθολικής ή της Λουθηρανικής Εκκλησίας αποκτούν μιαν υπερβατική διάσταση που πάντοτε συγκινούσε βαθιά τους πιστούς αλλά και το φιλόμουσο κοινό απανταχού της Γης. Στις φετινές εκδηλώσεις του Κύκλου Adagio-Μουσική για τις μέρες του Πάσχα, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, στο Μέγαρο Μουσικής, οι μουσικόφιλοι θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ενδιαφέρουσες συναυλίες: Κυριακή των Βαΐων με τον ήχο του εκκλησιαστικού οργάνου και των κρουστών, «Οι Παναγιές του κόσμου» με τη Σαβίνα Γιαννάτου και τους Primavera en Salonico (Μεγάλη Δευτέρα 6/4), «Ρέκβιεμ» του Μότσαρτ με την ΚΟΑ υπό τον Βασίλη Χριστόπουλο (Μεγάλη Τρίτη 7/4) και «Stabat Mater» του Xάιντν με την Καμεράτα σε όργανα εποχής (Μεγάλη Τετάρτη 8/4).
Εκκλησιαστικό όργανοΟ επιβλητικός ήχος του εκκλησιαστικού οργάνου αποδίδει καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο μουσικό όργανο την κατατανυκτική ατμόσφαιρα της Εβδομάδος των Παθών. Η πολυβραβευμένη οργανίστα Ουρανία Γκάσιου συμπράττει με τον διακεκριμένο σολίστ κρουστών Θοδωρή Βαζάκα και την Ορχήστρα Academica Αθηνών, σε ένα πρόγραμμα με έργα από τον 17ο έως τον 20ό αιώνα. Η Ουρανία Γκάσιου είναι η οργανίστα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών καθώς και της γαλλικής προτεσταντικής εκκλησίας του Λονδίνου. Την Ορχήστρα διευθύνει ο αρχιμουσικός Νίκος Αθηναίος. Η εναρκτήρια σύνθεση του προγράμματος φέρει τη σφραγίδα του βενετσιάνου Τομάζο Αλμπινόνι (1671-1751), εμβληματικού συνθέτη του ιταλικού μπαρόκ. Η μετάβαση στον 18ο αιώνα θα γίνει μέσα από δύο σημαντικές παρτιτούρες για εκκλησιαστικό όργανο του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (1685-1750), ο οποίος διαμόρφωσε με καθοριστικό τρόπο τον βασικό κορμό του ρεπερτορίου για το συγκεκριμένο όργανο. Σύγχρονος του Μπαχ, ο γερμανός Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελ (1685-1759) κληροδότησε στις επόμενες γενιές μια πλουσιότατη παρακαταθήκη από προκλασικές κοσμικές και θρησκευτικές συνθέσεις. Στο πρόγραμμα επίσης συμπεριλαμβάνεται η διασημότερη σύνθεση του αμερικανού Σάμιουελ Μπάρμπερ, που έχει πλειστάκις χρησιμοποιηθεί ως μουσική υπόκρουση σε κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Ο επίλογος ανήκει σε δύο γάλλους συνθέτες, τον Πιερ Κοσερό (1924-1984) και τον Φρανσίς Πουλένκ (1899-1963).
Κυριακή των Βαΐων, 5 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22, 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8 ευρώ (65+, πολύτεκνοι).
«Οι Παναγιές του κόσμου»Σε αυτό το κατανυκτικό οδοιπορικό στην οργανική και φωνητική μουσική των λαών με σημείο αναφοράς το Θείο Πάθος, τους σταθμούς επέλεξε ο εθνομουσικολόγος Λάμπρος Λιάβας: από τις Μαύρες Παναγιές της Αφρικής και τις Ινδιάνες Παναγιές της Καραϊβικής και της Λατινικής Αμερικής, στα ελληνικά και κυπριακά μοιρολόγια της Θεοτόκου, στους λαϊκούς θρήνους της Κορσικής, της Σαρδηνίας και της Αρμενίας, στις ιταλικές ταραντέλες για την Παναγία και τους ισπανικούς μεσαιωνικούς ύμνους για την Παρθένο Μαρία.
Το μουσικό σύνολο Primavera en Salonico ιδρύθηκε το 1993 για να παρουσιάσει τις ενορχηστρώσεις του Κώστα Βόμβολου σε μια επιλογή σεφαραδίτικων τραγουδιών με τη Σαβίνα Γιαννάτου ως ερμηνεύτρια. Βασισμένοι στην παράδοση –κυρίως της Μεσογείου–, καλύπτουν ένα ιδιαίτερα ευρύ φάσμα ήχου, το οποίο δύσκολα οριοθετείται και ταξινομείται, καθώς περιλαμβάνει από απλά τραγούδια ως σύγχρονες μουσικές φόρμες. Πέρα από τις εξαιρετικές ερμηνευτικές της ικανότητες, η Σαβίνα Γιαννάτου δίνει μεγάλη έμφαση στην έκφραση της «μουσικής» του κάθε γλωσσικού ιδιώματος, χωρίς αυτό να την αποτρέπει από το να χρησιμοποιεί συχνά τη φωνή της ως ένα επιπλέον όργανο. Με υπόβαθρο που συνδυάζει τις κλασικές σπουδές με την παραδοσιακή μουσική και τον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό, η γνωστή τραγουδίστρια και οι Primavera en Salonico βαδίζουν επάνω σε αυτή τη λεπτή διαχωριστική γραμμή που ενώνει τη μουσική της Ανατολής με την αντίστοιχη δυτικοευρωπαϊκή, τη μεσαιωνική μουσική και την πολυφωνία της Μεσογείου
Μεγάλη Δευτέρα, 6 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22, 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8 ευρώ (65+, πολύτεκνοι).
«Ρέκβιεμ»
του ΜότσαρτΤο «Ρέκβιεμ» σε ρε ελάσσονα, KV 626 για τέσσερις σολίστ, χορωδία και ορχήστρα αποτελεί και το κύκνειο άσμα του σπουδαίου αυστριακού μουσουργού. Προπομπός του «Ρέκβιεμ» στο πρόγραμμα είναι η αριστουργηματική Συμφωνία αρ. 25 σε σολ ελάσσονα Κ 183 του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756-1791), η οποία θα παρουσιαστεί στο πρώτο μέρος. Η συναυλία αυτή αποτελεί συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Τα φωνητικά μέρη του Ρέκβιεμ ερμηνεύουν η υψίφωνος Μυρτώ Παπαθανασίου, η μεσόφωνος Θεοδώρα Μπάκα, ο τενόρος Χουάν Σάντσο και ο μπάσος Βίτο Πριάντε. Συμμετέχει η βραβευμένη με Γκράμι Χορωδία Arnold Schoenberg, την οποία δίδαξε ο Έρβιν Όρτνερ. Η ιστορική Κρατική Ορχήστρα Αθηνών θα επιχειρήσει να δώσει έναν τόνο ανάτασης. Σε αυτή της την εμφάνιση υποδέχεται για μια ακόμη φορά στο πόντιουμ τον τέως διευθυντή της Βασίλη Χριστόπουλο, τον διακεκριμένο μαέστρο με τη λαμπρή καλλιτεχνική πορεία εντός και εκτός Ελλάδος.
Για την καλύτερη κατανόηση του λατινικού ποιητικού κειμένου, έχει προβλεφθεί η προβολή υπερτίτλων στα ελληνικά. Της εκδήλωσης θα προηγηθεί δωρεάν εισαγωγική ομιλία του Νίκου Λαάρη (Αίθουσα Συνεδριακού Κέντρου 1, ώρα έναρξης 7.45μ.μ.).
Μεγάλη Τρίτη, 7 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22, 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8 ευρώ (65+, πολύτεκνοι).
“Stabat mater”Οι πασχαλινές εκδηλώσεις κορυφώνονται με την παρουσίαση του συγκλονιστικού θρήνου της Παναγίας από την Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής σε όργανα εποχής υπό τον Γιώργο Πέτρου. Στο ανυπέρβλητο αυτό θρησκευτικό κείμενο που μελοποίησε ο Γιόζεφ Χάιντν τα φωνητικά μέρη θα αποδώσουν οι σολίστ: Μυρσίνη Μαργαρίτη (σοπράνο), Ειρήνη Καράγιαννη (μετζοσοπράνο), Βασίλης Καβάγιας (τενόρος) και Πέτρος Μαγουλάς (μπάσος). Το κοινό θα έχει επίσης την ευκαιρία να ακούσει την «Πένθιμη συμφωνία» ή «Συμφωνία των λυγμών», επίσης του Χάιντν, που θα παρουσιαστεί στο πρώτο μέρος και οφείλει το προσωνύμιo Τrauer (θρήνος, πένθος στα γερμανικά) στο αργό τρίτο μέρος της (adagio), μέρος που ο Χάιντν λέγεται ότι επιθυμούσε να ακουστεί κατά τη νεκρώσιμη ακολουθία στη μνήμη του. Ο μεγάλος συμφωνιστής είχε ως παρτιτούρα αναφοράς για τη σύνθεση του το ομότιτλο έργο του Περγκολέζι, το οποίο ήταν πολύ δημοφιλές την εποχή του Χάιντν.
Η Χορωδία Μουσικών Συνόλων Δήμου Αθηναίων ιδρύθηκε το 1999 ως η τρίτη ιστορικά ελληνική επαγγελματική χορωδία και ένα από τα πέντε αυτοδύναμα Μουσικά Σύνολα του Δήμου Αθηναίων. Συνεργάζεται τακτικά με τα σημαντικότερα μουσικά σύνολα της χώρας, υπό τη διεύθυνση διακεκριμένων μαέστρων (Καρυτινός, Αθηναίος, Φιδετζής, Μιχαηλίδης, Λογιάδης, Μπαλτάς, Μυράτ, Πέτρου, Χριστόπουλος). Τη Χορωδία από την ίδρυσή της διευθύνει ο Σταύρος Μπερής.
Για την καλύτερη κατανόηση του λατινικού ποιητικού κειμένου, έχει προβλεφθεί η προβολή ελληνικών υπερτίτλων.
Μεγάλη Τετάρτη, 8 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Τιμές εισιτηρίων: 9, 15, 22, 30 ευρώ. Ειδικές τιμές: 5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8 ευρώ (65+, πολύτεκνοι).