ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΘΑΝΑΣΗ ΠΕΤΡΑΚΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣΜοναδική ευκαιρία αναβάθμισης του ρόλου της Ελλάδας στα ενεργειακά
Η νέα ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να αναβαθμίσει τις σχέσεις με τη Ρωσία, οι οποίες ήταν παγωμένες τα τελευταία χρόνια. Είναι χαρακτηριστική η αναφορά του έλληνα πρωθυπουργού, κατά την αποκλειστική συνέντευξή του στο ρώσικο πρακτορείο ΤΑΣΣ, ότι περνάμε από το χειμώνα στην άνοιξη των ελληνορωσικών σχέσεων. Επίσης, ο Αλέξης Τσίπρας στην ίδια συνέντευξη δήλωσε ότι η χώρα μας μπορεί να καταστεί γέφυρα μεταξύ Δύσης-Ρωσίας.
Σημαντική από πολλές πλευρές θα είναι η επίσκεψη στη Μόσχα (8-9 Απρίλη) του Αλέξη Τσίπρα, όπου θα έχει συναντήσεις με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Ένα από τα πρώτα θέματα θα είναι η ενεργειακή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.
Το έδαφος προετοίμασε ήδη η πρόσφατη επίσκεψη στη Μόσχα (30-31 Μάρτη) του υπουργού ΠΑΠΕΝ Παναγιώτη Λαφαζάνη και του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ και ειδικού επί ενεργειακών θεμάτων
Θανάση Πετράκου, ο οποίος θα μας δώσει το στίγμα της επίσκεψης και θα συζητήσουμε για τα θέματα που τέθηκαν μεταξύ άλλων κατά τις συναντήσεις με τον υπουργό ενέργειας της Ρωσίας Αλεξάντρ Νόβακ και τον επικεφαλής της Γκαζπρομ Αλεξέι Μίλλερ.
Τη συνέντευξη πήρε ο Μιχάλης Ρένεσης
Πραγματοποιήσατε επίσκεψη μαζί με τον Υπουργό ΠΑΠΕΝ Παναγιώτη Λαφαζάνη στη Μόσχα. Ποιο είναι το επίπεδο των σημερινών ελληνορωσικών σχέσεων στους τομείς της ενέργειας και τι κλίμα συναντήσατε στη ρώσικη πρωτεύουσα;Το κλίμα όλων των συναντήσεων ήταν πολύ θερμό, παρόλο που οι προηγούμενες κυβερνήσεις με τις αποφάσεις τους και την πολιτική τους είχαν πληγώσει τις πατροπαράδοτες καλές σχέσεις των δυο λαών. Μετά τις συναντήσεις στη Μόσχα άνοιξε ένα νέο ελπιδοφόρο κεφάλαιο στις ενεργειακές σχέσεις Ελλάδας- Ρωσίας, το οποίο είναι πολύ σημαντικό για τη φάση που διερχόμαστε ως Ελλάδα και τολμώ να πω και ως Ευρώπη. Όσον αφορά στον τομέα ενέργειας, οι σχέσεις Ελλάδας Ρωσίας θα ενδυναμωθούν έτι περαιτέρω καθώς αυτό είναι επιθυμία και των δυο πλευρών.
Δυνατότητες ανάπτυξης Τι δυνατότητες υπάρχουν για την περαιτέρω ανάπτυξη των ελληνορωσικών σχέσεων;Οι δυνατότητες είναι τεράστιες. Η Ρωσία δεν είναι απλώς μια χώρα με μεγάλη οικονομική και πολιτική δύναμη, αλλά είναι μια χώρα, στην οποία εξάγουμε γεωργικά προϊόντα που η ίδια δεν παράγει. Στον τομέα αυτό έχουμε μεγάλες δυνατότητες. Αρκεί όλες οι ενέργειες να γίνουν με μεθοδικότητα και διαχρονική συνέπεια. Μπορούμε, επίσης, να πετύχουμε αύξηση ρώσων τουριστών προς την Ελλάδα, αρκεί να επιλυθούν γραφειοκρατικά εμπόδια. Τέλος, υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης του διμερούς εμπορίου προσέλκυσης επενδύσεων, αλλά και των παραδοσιακών πολιτιστικών και θρησκευτικών σχέσεων των δύο χωρών.
Είχατε συναντήσεις με τον υπουργό ενέργειας της Ρωσίας Αλεξάντρ Νόβακ και τον επικεφαλής της ΓΚΑΖΠΡΟΜ Αλεξέι Μίλλερ για την ενέργεια. Ποια ήταν τα θέματα που σας απασχόλησαν;Από τη ρωσική πλευρά κατατέθηκε επίσημα η πρόταση να υπάρξει άμεσα συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση για την κατασκευή αγωγού στο ελληνικό έδαφος, ο οποίος θα μεταφέρει μέχρι τα σύνορα της FYROM και σε συνέχεια στην κεντρική Ευρώπη το ρωσικό φυσικό αέριο. Το φυσικό αέριο αυτό θα φτάσει στα ελληνοτουρκικά σύνορα μέσω του νέου υποθαλάσσιου αγωγού της Μαύρης Θάλασσας, που θα κατασκευάσει η Ρωσία. Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης κατέθεσε πρόταση, η οποία έγινε αποδεκτή, ώστε να συμμετάσχουν ρώσικες εταιρείες στους διαγωνισμούς για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα στη Δυτική Ελλάδα και τη Νότιο Κρήτη. Έθεσε επίσης τη μείωση των τιμών του ρωσικού φυσικού αερίου, όπως και το ζήτημα της άρσης του εμπάργκο για τα αγροτικά μας προϊόντα. Στο θέμα αυτό αναμένεται να υπάρξει θετική εξέλιξη κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Μόσχα.
Ευκαιρία για τη χώρα ο αγωγός Πριν λίγο καιρό ο πρόεδρος Πούτιν δήλωσε ότι σταματάει η κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου South Stream και στη θέση του θα κατασκευαστεί νέος αγωγός μέσω της Ευρωπαϊκής Τουρκίας (Turkish Stream) που θα καταλήγει σε ένα hub στα ελληνο-τουρκικά σύνορα. Αυτή η εξέλιξη θεωρείτε ότι είναι θετική για τη χώρα μας και υπό ποιες προϋποθέσεις;Η Ρωσία έχει αποφασίσει στις 31-12-2019 να σταματήσει τη ροή φυσικού αερίου για τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης μέσω Ουκρανίας.
Η κατασκευή του αγωγού στο ελληνικό έδαφος, θα έχει πολλαπλά οφέλη για τη χώρα μας οικονομικά και γεωστρατηγικά. Η χώρα θα μπει με αυτόν τον τρόπο στην εμπορία του φυσικού αερίου και θα απολαμβάνει μειωμένες τιμές. Συνεπώς, έχει τη μοναδική ευκαιρία να αναβαθμίσει σημαντικά το ρόλο της στα ενεργειακά, και όχι μόνο, θέματα της Ευρώπης. Για όλους αυτούς του λόγους έχω τη γνώμη ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει άμεσα να καταλήξει σε συμφωνία με τη ρωσική κυβέρνηση για την κατασκευή του ελληνικού τμήματος του νέου αγωγού, ο οποίος θα μεταφέρει το ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Σημειώνω ότι εάν δεν υπάρξει αυτή η λύση η Γερμανία έχει προτείνει στη Ρωσία την κατασκευή και δεύτερου αγωγού μέσω Γερμανίας προκειμένου να τροφοδοτούνται οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο.
Ο νέος αγωγός Turkish Stream μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στον ΤΑΡ που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν;Όχι δεν θα δημιουργήσει κανένα πρόβλημα, γιατί οι δύο αγωγοί δεν είναι ανταγωνιστικοί. Πρώτον, γιατί ο νέος αγωγός θα μεταφέρει πενταπλάσια ποσότητα από τον ΤΑΡ. Δεύτερον, ο ΤΑΡ κατευθύνεται προς Ιταλία ενώ ο «
Νότιος Ευρωπαϊκός Διάδρομος», όπως πρότεινε να ονομαστεί ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, θα κατευθυνθεί μέσω FYROM - Σερβίας στην κεντρική Ευρώπη. Συμβάλλει, επίσης, στη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού της χώρας και της Ευρώπης αφού οι δυο αγωγοί έχουν διαφορετικές πηγές τροφοδοσίας. Συνεπώς, η ύπαρξη του ΤΑΡ και του ρωσικού αυτού αγωγού θα βοηθήσουν τις χώρες και τους καταναλωτές και δεν θα τους ζημιώσουν.
Για μια νέα ενεργειακή πολιτική Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (25/02) επικύρωσε τη νέα στρατηγική της για δημιουργία Ενεργειακής ‘Ένωσης. Η απόφαση αυτή μπορεί να επηρεάσει τις διμερείς ελληνορωσικές σχέσεις στα θέματα της ενέργειας;Το ακριβές είναι ότι προτάθηκε ένα νέο σχέδιο για την ενεργειακή ένωση, αυτό όμως δεν είναι και το τελικό πλαίσιο. Στο σχέδιο αυτό τοποθετήθηκε ο υπουργός ΠΑΠΕΝ στη σύνοδο υπουργών ενέργειας. Για την ελληνική κυβέρνηση, όπως τόνισε ο Π. Λαφαζάνης, είναι αδιανόητο και απαράδεκτο, πιθανές συμφωνίες κρατών μελών της ΕΕ με τρίτες χώρες να τίθενται σε προέλεγχο καταστρατηγώντας την εθνική ανεξαρτησία και ευελιξία των κρατών μελών. Εντός κοινοτικών πλαισίων, κάθε χώρα στην ΕΕ πρέπει να έχει τη δυνατότητα να εφαρμόζει μια εθνική ενεργειακή πολιτική, η οποία θα λαμβάνει υπόψη την ανάγκη πολλαπλών συνεργασιών με τις άλλες χώρες της ΕΕ, αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ανάγκες που έχει κάθε χώρα. Δεν πρόκειται να απεμπολίσουμε αυτό το δικαίωμα μας. Δεν θα συμφωνήσουμε να ψηφισθεί ο προκαταρκτικός έλεγχος για κάθε ενδεχόμενη συμφωνία, που θα κάνουμε με οποιαδήποτε τρίτη χώρα.
Όμως, όπως τόνισα και στην αρχή, η συμφωνία που θα γίνει για το νέο αγωγό δεν θα παραβιάζει ούτε το Εθνικό μας Δίκαιο ούτε το Κοινοτικό Δίκαιο. Θέλουμε να αναπτύξουμε μια νέα ενεργειακή πολιτική στη χώρα μας, η οποία θα μειώνει το κόστος της ενεργειακής τροφοδοσίας της χώρας μας σε πρώτες ύλες και θα είναι σε μια ισότιμη βάση με τους ευρωπαίους εταίρους μας
. Αυτή είναι η θέση μας και ανταποκρίνεται πλήρως στα συμφέροντα του ελληνικού λαού και στην ανάγκη να πολύπλευρου ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας.Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα είχε ως αποτέλεσμα να πάρουμε τα προηγούμενα χρόνια μικρότερες από τις συμφωνημένες ποσότητες φυσικού αερίου. Με βάση τις συμβατικές υποχρεώσεις και τη ρήτρα «take or pay» υπάρχει μια ποινή για την Ελλάδα περίπου 100 εκατ. ευρώ. Τι μπορεί να γίνει σ’ αυτό το θέμα;
Ο υπουργός Π. Λαφαζάνης ζήτησε να υπάρξει περαιτέρω σημαντική απομείωση της ποινής που έχει επιβληθεί στη χώρα μας στο πλαίσιο της ρήτρας «take or pay» και οι συνομιλητές μας, δεσμεύτηκαν ότι θα εξετάσουν με θετικό πνεύμα την πρόταση. Παράλληλα, ζητήθηκε και μείωση των τιμών εφοδιασμού του ρωσικού φυσικού αερίου προς τη χώρα μας, γεγονός που θα ανακουφίσει τους καταναλωτές. Ελπίζω βάσιμα ότι κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Μόσχα 8-9 Απρίλη θα έχουμε και επίσημες ανακοινώσεις για όλα αυτά τα θέματα.
Οι τιμές που πουλάει η ΓΚΑΖΠΡΟΜ φυσικό αέριο στην Ελλάδα είναι υψηλότερες από τον μέσο όρο των τιμών που πουλάει στην Ε.Ε. Υπάρχει δυνατότητα για περαιτέρω μείωση;Όπως προανέφερα το θέμα τέθηκε στις συζητήσεις και όπως είπε και ο υπουργός ΠΑΠΕΝ κος Λαφαζάνης, υπάρχει μια καταρχήν θετική ανταπόκριση από τη Ρωσική πλευρά.
Ζήτησε ο κος υπουργός μείωση των τιμών για το 2015 και επίσης να γίνει περαιτέρω μείωση για την περίοδο 2016-2019.
Με τη δημιουργία του νέου αγωγού θα γίνει δυνατή η περαιτέρω μείωση των τιμών τροφοδοσίας, αφού θα επιτευχθεί η απεξάρτηση της τροφοδοσίας της χώρας από διαφόρους μεσάζοντες που δραστηριοποιούνται στην προμήθεια και αγορά του φυσικού αερίου. Η διαμεσολάβηση μεσαζόντων είναι ένας από τους παράγοντες που οι έλληνες καταναλωτές πληρώνουν ακριβό φυσικό αέριο σε συνδυασμό βέβαια με τις μη επωφελείς συμφωνίες προμήθειας που είχαν κάνει οι προηγούμενες κυβερνήσεις.
Η ρωσική πλευρά έδειξε ενδιαφέρον για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στη χώρα μας;Πρότεινε ο υπουργός στον ομόλογο του κο Νόβακ, τη συμμετοχή ρώσικων εταιρειών στους διαγωνισμούς για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα στη Δυτική Ελλάδα και τη Νότιο Κρήτη. Επειδή συμμετείχα στην συζήτηση, μπορώ να σας επιβεβαιώσω ότι στους διαγωνισμούς θα συμμετάσχουν και μεγάλες ρωσικές εταιρείες. Αυτό θα διευρύνει το διεθνές βάθος του ενδιαφέροντος και των συμμετοχών και θα αυξήσει τον ανταγωνισμό και άρα και τα πιθανά οφέλη της χώρας μας από τους διαγωνισμούς αυτούς. Αυτό βέβαια θα το δούμε στην πράξη το καλοκαίρι που θα ξεκινήσουν οι διαγωνισμοί.