Η ιστορία του Γεωργίου Ιβάνοφ που έγραψε σελίδες δόξας ενάντια στη γερμανική κατοχή
110 χρόνια «ζωής» δράσης γιόρτασε πριν από λίγες μέρες ο Ηρακλής Θεσσαλονίκης, ο «γηραιός» του ελληνικού αθλητισμού. Ο Ηρακλής κατάγεται από τον Όμιλο Φιλομούσων Θεσσαλονίκης, σωματείου μουσικού και φιλολογικού που ιδρύθηκε το 1896. Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, το 1870 στην Κωνσταντινούπολη δημιουργήθηκε ο Γυμναστικός Σύλλογος Ηρακλής, ο αρχαιότερος σύλλογος της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τα γραφεία του ήταν στην περιοχή του Ταταύλα, απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Το 1892 στη Βιέννη υπήρξε συνάντηση Ελλήνων από τη Θεσσαλονίκη και των επικεφαλής του Ηρακλή από την Κωνσταντινούπολη, όπου αποφασίστηκε η επίσημη ίδρυση του Ηρακλή σε Θεσσαλονίκη και Κωνσταντινούπολη, με σκοπό τη βοήθεια του αγώνα για την αποτίναξη του τούρκικου ζυγού και το 1896 αποφασίστηκε να ονομαστεί προσωρινά «Όμιλος Φιλομούσων» στη Θεσσαλονίκη. Γι’ αυτό και ο Ηρακλής θεωρείται η ομάδα των «μπαγιάτηδων» δηλαδή των παλαιών Θεσσαλονικέων.
Ο αθλητής ΙβάνοφΜια μεγάλη μορφή της σύγχρονης ιστορίας του Ηρακλή είναι ο Γεώργιος Ιβάνοφ που γεννήθηκε στη Βαρσοβία το 1911. Έχασε μικρός τον πατέρα του και εγκαταστάθηκε το 1926 στη Θεσσαλονίκη μαζί με τη μάνα του, που είχε παντρευτεί σε δεύτερο γάμο τον επιχειρηματία Ιωάννη Λαμπριανίδη. Είχε δύο ετεροθαλή αδέρφια, τον Αλέξανδρο και Αντώνιο, οι οικογένειες των οποίων ζουν στη Θεσσαλονίκη. Ο Ιβάνοφ το 1928 εντάχθηκε στην ομάδα του Ηρακλή, αρχικά στο ποδόσφαιρο και αργότερα στην ομάδα κολύμβησης, όπου πρώτευσε σε βορειοελλαδικούς και διακρίθηκε σε πανελλήνιους αγώνες. Παράλληλα αγωνιζόταν με επιτυχία και στην ομάδα υδατοσφαίρισης του συλλόγου, που την εποχή εκείνη ήταν μακράν το μεγαλύτερο αθλητικό σωματείο στην πόλη.
Με την έναρξη του Β’ παγκοσμίου πολέμου εκπαιδεύθηκε σε σαμποτάζ και ανορθόδοξο πόλεμο και τον Οκτώβριο του ’41 βρέθηκε στην κατεχόμενη Ελλάδα. Όμως, μετά την άφιξή του στην Αθήνα, συνελήφθη από τους Γερμανούς στις 18 Δεκεμβρίου, μετά από προδοσία. Ο Ιβάνοφ κατάφερε να αποδράσει από το κελί του στις φυλακές Αβέρωφ με έναν τολμηρό και σχεδόν κινηματογραφικό τρόπο. Οι Γερμανοί τον επικήρυξαν με 500.000 δρχ (σεβαστό ποσό την εποχή) και οι κινήσεις του στην Αθήνα έγιναν πολύ δύσκολες και επικίνδυνες. Με τη βοήθεια όλων των μικρών αντιστασιακών οργανώσεων και θαρραλέων αγωνιστών, όπως η θρυλική Λέλα Καραγιάννη, ο Ιβάνοφ κατάφερνε να βρίσκει κρησφύγετα και τρόπους διαφυγής από κάθε κακοτοπιά.
Η απόπειρα κατά του Μουσολίνι
Ο Γεώργιος Ιβάνοφ (όρθιος δεξιά) με την ομάδα υδατοσφαίρισης του Ηρακλή
Τον Ιούλιο του ’42 προσπάθησε να δολοφονήσει τον Μουσολίνι. Όταν ο Ιταλός δικτάτορας επισκέφθηκε την Αθήνα υπήρχαν πληροφορίες ότι θα κατέλυε στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία. Με τη βοήθεια υπαλλήλων του ξενοδοχείου, ο Ιβάνοφ τοποθέτησε εκρηκτικά στο υπόγειο, με σκοπό να ανατινάξει την αίθουσα υποδοχής μόλις κατέφθανε ο Μουσολίνι. Όμως, το σχέδιο της επίσκεψή του άλλαξε και ο Μουσολίνι παρέμεινε μόνο για λίγες ώρες στην Αθήνα, οπότε η επιχείρηση ματαιώθηκε. Λίγο καιρό μετά κατόρθωσε να ανατινάξει ένα γερμανικό υποβρύχιο στη Σαλαμίνα, που βυθίστηκε με το πλήρωμά του. Ο Ιβάνοφ διήνυσε κολυμπώντας μεγάλη απόσταση ως το πολεμικό στο οποίο κόλλησε, χωρίς να τον αντιληφθούν, την ισχυρή μαγνητική βόμβα. Επίσης την ίδια χρονιά βύθισε, στο λιμάνι του Πειραιά, ένα ισπανικό ατμόπλοιο που συνεργαζόταν με τους Γερμανούς.
Το σπουδαιότερο σαμποτάζ ήταν στο εργοστάσιο κινητήρων αεροπλάνων Μαλτσινιώτη, στην Αττική, σε συνεργασία με μέλη της Οργάνωσης Ανάστασης Γένους (ΟΑΓ), ρίχνοντας στο σύστημα λίπανσης των κινητήρων ένα αδρανές υγρό, που είχε ως αποτέλεσμα, η περιβόητη γερμανική αεροπορία Λουφτβάφε να χάσει πολλά αεροπλάνα.
Η προδοσία και η εκτέλεσηΣτις 8 Σεπτεμβρίου 1942 μετά από προδοσία, ο Ιβάνοφ συλλαμβάνεται μαζί με τους στενούς του συνεργάτες (Δημήτρη Γιαννάτο, Κώστα Γιαννάτο, Μιχάλη Παπάζογλου, Βασίλη Μαλιόπουλο). Στην «δίκη» που ακολούθησε, οι κατηγορούμενοι καταδικάσθηκαν όλοι σε θάνατο με συνοπτικές διαδικασίες. Ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός επισκέφθηκε τον Ιβάνοφ λίγο πριν την εκτέλεση του για να του συμπαρασταθεί στις δύσκολες τελευταίες στιγμές του.
Στις 4 Ιανουαρίου οι δεκαεπτά καταδικασθέντες οδηγήθηκαν στην Καισαριανή για την εκτέλεση. Ενώ τους μετέφεραν πεζούς εκεί, ο Ιβάνοφ προσπάθησε εκ νέου να αποδράσει, αν και δεμένος με χειροπέδες. Κατάφερε να απομακρυνθεί αρκετά, αλλά οι διώκτες του τον πυροβόλησαν, τον τραυμάτισαν στον ώμο και τον έπιασαν πάλι. Όλοι οι αγωνιστές στήθηκαν στα δέκα βήματα. Λίγες στιγμές πριν την εκτέλεση τα τελευταία λόγια του Ιβάνοφ ήταν: «Ζήτω η Πολωνία, ζήτω η Ελλάδα». Στη μνήμη του το κλειστό γήπεδο του Ηρακλή έχει ονομαστεί « Ιβανόφειο».
Μάκης Διόγος